Pakketbezorgers, stratenmakers, thuiszorgmedewerkers en fabrieksarbeiders. Ze zijn onmisbaar in de samenleving, maar waarom ontbreken ze in de noordelijke politiek?
Hoewel ze onmisbaar zijn in crisistijd praten de cruciale werkers nauwelijks mee in de politiek. Foto: Archief Kees van de Veen
Pakketbezorgers, stratenmakers, thuiszorgmedewerkers en fabrieksarbeiders. Mensen met dit soort cruciale beroepen vormen een aanzienlijk deel van de Nederlandse bevolking, maar in de noordelijke gemeentepolitiek zie je ze zelden.
Hoewel ze onmisbaar zijn in crisistijd praten de cruciale werkers nauwelijks mee in de politiek. Landelijk niet, want Tweede Kamerleden zijn fulltime politicus, en ook in de noordelijke gemeenteraden nauwelijks. Dat blijkt uit een inventarisatie die Dagblad van het Noorden maakte van de beroepen van 165 lokale lijsttrekkers bij de raadsverkiezingen van 16 maart 2022.
Anders dan landelijke politici hebben gemeenteraadsleden naast hun politieke werk nog een reguliere baan - of ze krijgen een uitkering of pensioen. Van de 165 onderzochte lijsttrekkers in Groningen en Drenthe hebben er 12 een cruciale uitvoerende functie in bijvoorbeeld het onderwijs, de zorg, de openbare orde of veiligheid. Dat is 7 procent van het totaal.
Slecht voor de lokale democratie
Omdat het raadswerk steeds meer tijd en dossierkennis vraagt, wordt het moeilijker om de lokale politiek te combineren met een veeleisende maatschappelijke functie. Regelmatig haken raadsleden met een drukke baan en een jong gezin af omdat ze het simpelweg niet kunnen behappen.
Dat is slecht voor de lokale democratie, zeggen raadsleden met een cruciaal beroep die Dagblad van het Noorden interviewde. De gemeenteraad zou een afspiegeling moeten zijn van álle Nederlanders. Een raadslid dat midden in de samenleving staat weet sneller wat er speelt, blijft minder in de eigen bubbel en kan zo de bewoners beter vertegenwoordigen.
Eén op de drie is beroepspoliticus
De officiële lijst met 114 cruciale beroepen werd in de eerste corona-lockdown door de overheid gebruikt om te bepalen wie er aan het werk moesten blijven om het land draaiende houden. In Nederland werken 3,2 miljoen mensen in een zo’n functie, ongeveer een derde van de totale beroepsbevolking.
De noordelijke lijsttrekkers met een cruciaal beroep zijn docent in het onderwijs (5), verpleegkundige (2), jeugdhulpverlener (2), militair, buschauffeur en agent. Een derde van de noordelijke lijsttrekkers is vrouw, terwijl in de cruciale beroepen het aandeel vrouwen juist twee derde is.
Een op de drie van de onderzochte noordelijke partijleiders is beroepspoliticus of ambtenaar bij een gemeente, provincie of ministerie. Daarnaast is 13 procent manager en werkt 18 procent als zelfstandige.
Dagblad van het Noorden sprak met vijf Drentse en Groningse politici met een cruciaal beroep over de combinatie van hun werk en het raadslidmaatschap.
