Marga Kool heeft haar warme kerstverhalen en koude gedichten gebundeld in 'Een kind vinden' | recensie ★★★★☆

Kerstmis heet het feest van de hoop te zijn. Nu is het nog donker, en het wordt nog donkerder, misschien komt er oorlog, maar daarna wordt het licht. Op de 25ste december vieren we de geboorte van de gedachte dat in het voorjaar de verlossing volgt.

Vooruitlopend levert Marga Kool een troostende bijdrage. De bundel Een kind vinden bevat verhalen en gedichten waarin wordt gevarieerd op gedachten die aan kerst zijn verbonden: wees aardig voor elkaar, kom op voor zwakkeren, streef naar vrede op aarde. Teksten als een arm om een schouder.

In het titelverhaal, dat in de jaren 30 en 40 speelt, wordt een echtpaar opgevoerd dat een kindje heeft verloren. Ze zijn de slag nog niet te boven als ze onderduikers krijgen, onder wie een zwangere vrouw. Vooral de vrouw des huizes, Marrie, heeft het er zwaar mee. Ze voelt afgunst. Liever laat ze iedereen aan hun lot over.

Kort na de geboorte van de onderduikbaby staat ineens de bezetter op de stoep. Marrie doet het onverwachte. Ze besluit de moederrol op haar te nemen en weet daarmee de indringers het huis uit te krijgen. Kool besluit haar vertelling met een Bijbellezing: ‘En gij zult een kind vinden, in doeken gewikkeld, en liggende in een kribbe...’

Aldus samengevat kan dit verhaal worden afgedaan als sentimentaliteit en effectbejag, maar dat is te kort door de bocht. Zoals ook in haar ‘gewone’ literaire werk speelt Kool in deze bundel vakkundig met ingrediënten als nostalgie, melancholie en mededogen. Soms heeft het iets zijigs. Maar Kool schrijft ook scherp.

In het koude gedicht Karstjonkie neemt ze de hypocrisie op de korrel: ‘Der is een karstkiend geboren,/ an dizze kaante van de greins./ Zien va rekent dat hier vraog is naor electriciens/ zien moe dreumt van onderdak, voedsel en vrede./ Dat sommigen Drenthe te vol viendt, weet ze nog niet/ van debatten op het scharpst van de snede.’

In Online loopt Tessa van huis weg met het idee zich van het leven te beroven. Ze is haar vrienden kwijtgeraakt door slutshaming en voelt zich onbegrepen door haar ouders. Een vrouwelijke buschauffeur ontfermt zich over het wanhopige meisje en stimuleert Tessa berichten te versturen waaruit blijkt dat ze weet waar ze mee bezig is.

Dat vrouwen in de verhalen van Kool de regie weten te pakken, mag als bekend worden verondersteld. Het decor van haar vertellingen oogt eveneens vertrouwd: het platteland van Drenthe, waar de nieuwe tijd niet aan voorbijgaat en de herinnering aan het verleden ondertussen voortleeft, ook in de taal.

Meestal loopt het goed af. Of zoals Ede Staal al zong: ‘t Het nog nooit zo donker west/ Of ‘t wer altied wel weer licht’.