Minister Marjolein Faber (Asiel, PVV) rekent op een snelle behandeling door de Eerste en Tweede Kamer: „Ik verwacht dat ze gaan meewerken.”
Het asielcompromis dat premier Dick Schoof met de fractieleiders van PVV, VVD, NSC en BBB heeft gesloten, is vrijdag ook omarmd door de ministerraad. Daarmee is de route van een asielnoodwet definitief gesneuveld. Maar de strenge maatregelen die de coalitie eerder al had bedacht, blijven wel overeind.
Daar kan ook NSC-minister Uitermark (Binnenlandse Zaken) goed mee leven: „We kunnen met dit pakket gewoon goed op weg.”
Woensdag lekte al een conceptversie uit van de plannen om de instroom van migranten terug te dringen. Naast de al in het hoofdlijnenakkoord afgesproken maatregelen, stonden daar ook een paar nieuw zaken in. Zo gaat Nederland maximaal 200 door de VN geselecteerde vluchtelingen opvangen in plaats van de huidige 500. En het kabinet wil, als het kan, zo snel mogelijk delen van Syrië veilig verklaren en asielzoekers uit dat land terugsturen.
Daarnaast wordt de taakstelling voor gemeenten om statushouders een woning te geven afgeschaft. En er komen sobere ’doorstroomlocaties’ voor statushouders, die nu bijna 20.000 plekken in de overvolle azc’s innemen. Opvallend is dat in het originele voorstel ook een acceptatieplicht zat voor statushouders, die dus niet langer een aangeboden woning mogen weigeren. Die maatregel is de afgelopen dagen nog gesneuveld.
Spreidingswet licht aangepast
Het oorspronkelijke plan om zo snel mogelijk in een apart voorstel de spreidingswet voor spreiding van asielzoekers in te trekken, is ook licht aangepast. Het blijft een apart wetsvoorstel in plaats van een onderdeel van de asielcrisiswet, zoals al afgesproken in het hoofdlijnenakkoord. Maar die twee weten worden wel tegelijk ingediend. In de asielcrisiswet wordt onder meer geregeld dat er een asielbeslisstop komt, mensen zonder verblijfsvergunning zo veel mogelijk (gedwongen) worden uitgezet en een verbod wordt ingesteld op het voorrang geven aan statushouders bij het toewijzen van sociale huurwoningen.
Grenscontroles
Naast dat traject komt er in plaats van de noodwet een ’asielnoodmaatregelenwet’ waarin een reeks andere maatregelen wordt genomen. Dat gaat bijvoorbeeld om het afschaffen van een asielvergunning voor onbepaalde tijd, dat wordt maximaal drie jaar. De mogelijkheid voor nareis van meerderjarige kinderen en ongehuwde partners wordt daarin ook geschrapt. Het kabinet gaat daarnaast door met de al voorgenomen plannen om grenscontroles in te voeren, per eind november, en de dwangsom in asielzaken af te schaffen.
Sneuvelen noodwet nederlaag voor Wilders
Dat de noodwet, waarbij het parlement geen goedkeuring hoefde te geven, is gesneuveld, is een uiterst gevoelige nederlaag voor PVV-leider Wilders. Die dreigde de afgelopen weken dat het voor de PVV ’een heel moeilijk verhaal’ zou worden zonder noodwet, maar heeft nu bakzeil gehaald. De asielnoodmaatregelenwet moet namelijk wel door het parlement. Minister Faber (Asiel) rekent wel op een snelle behandeling door de Eerste en Tweede Kamer: „Ik verwacht dat ze gaan meewerken.”
In een reactie op X neemt Wilders zijn verlies. ‘Als het niet kan via de noodwet, gebruiken we maar de spoedwet. Als de strenge asielmaatregelen maar komen’, zegt de PVV-leider. Daarin heeft Faber ’het voortouw’, zegt Wilders, die haar ondanks recente blunders ’een van de beste ministers die we als PVV hebben’ noemt. ‘Ik heb er vertrouwen in dat het allemaal gaat lukken. Het strengste asielbeleid ooit. Geen woorden, maar daden.’
De plannen worden vrijdag gretig omarmd door kabinetsleden van alle partijen, die blij zijn dat een dreigende kabinetscrisis is afgewend. Ook NSC-minister Uitermark (Binnenlandse Zaken), wiens ministerie uiterst kritisch was op het inzetten van de noodwet, is nadrukkelijk positief gestemd, ook bij kritische vragen over de haalbaarheid van het nieuwe pakket: „Ik wil even weg van het negatieve. Ik wil vooral zeggen: het is een moeilijk onderwerp, er is goed en intensief over gesproken en we kunnen met dit pakket gewoon goed op weg.”
