Scheidsrechter Plat stuurt de spelers na het opstootje bij Pelikaan S-SDV Barneveld naar binnen. Foto: Jaspar Moulijn
Vorig seizoen waren er weer fors meer geweldsincidenten op de amateurvoetbalvelden dan in de jaargang ervoor, zo meldde de KNVB. Clubs moeten meer doen, vindt scheidsrechtersvoorzitter Marco Oosting. ‘Ik had een statement moeten maken’, zegt arbiter Mauricio Plat.
Het was het op één na meest gelezen amateurvoetbalverhaal op onze website: ‘Kaartenregen bij Pelikaan S-Barneveld, scheidsrechter Plat is gescheld meer dan zat’.
Mauricio Plat (29) uit Groningen was de dienstdoende arbiter bij die wedstrijd in de vierde divisie, die werd ontsierd door heel veel gescheld, duw- en trekwerk, twee rode en veel gele kaarten en een forse afkoelingsperiode. Het mag een wonder heten dat de wedstrijd uiteindelijk het einde haalde.
‘Het geweld was zo ongelooflijk intens’
,,Ja, dat had ook niet gemoeten’’, zegt Plat nu. ,,Ik heb er veel over nagedacht. Je wilt als scheidsrechter ook zo graag een wedstrijd uitfluiten en niet staken. Dat zit gewoon zo in je. Dat was ook mijn doel destijds: het einde halen. Maar als ik terugkijk had ik beter een statement kunnen maken door de wedstrijd te staken. Het gescheld was zo ongelooflijk intens, het was zo veel. Op een gegeven moment stonden 25 volwassen mannen tegenover me te schreeuwen en elkaar te schoppen. Dit was echt heel ver over de grens.’’
Mauricio Plat is amateurvoetbalscheidsrechter en docent maatschappijleer. Foto: Anjo de Haan
Beide ploegen stonden elkaar na een denigrerend stukje in het Barnevelder clubblad over de ‘oude’ spelers van de ploeg uit Oostwold al naar het leven. ,,Er werd vanaf de eerste minuut over en weer gescholden. Met het woord ‘kanker’, maar ook met discriminerende opmerkingen. Op een gegeven moment riep de trainer van Barneveld tegen spelers van Pelikaan S: ‘Jullie horen allemaal in een asielzoekerscentrum thuis!’’’
Stijging van 11%
Ondanks het gescheld werd de wedstrijd dus ternauwernood uitgespeeld, maar dat geldt niet voor veel andere duels. Volgens cijfers van de KNVB werden er vorig seizoen landelijk aanzienlijk meer duels gestaakt dan het jaar ervoor: 1864 om 1678, een stijging van ruim 11 procent, terwijl in de jaargangen voor corona dat aantal tussen de 1200 en 1400 schommelde.
Met 12.226 rode kaarten werden er ook nog eens aanzienlijk meer uitsluitingsprenten getoond dan het jaar daarvoor, toen de rodekaartenteller op 11.553 bleef steken. Ook het aantal zware tuchtzaken nam afgelopen seizoen toe met 344.
Eigenwaarde
Plat herkent het toegenomen fysieke en verbale geweld wel, al was de uit de hand gelopen wedstrijd in Oostwold voor hem een uitzondering. ,,Gelukkig gebeurt dit niet vaak bij mij, eigenlijk nooit. Ja, discriminatie ken ik zeker, vooral in de kleinere dorpen word ik nogal eens discriminerend toegesproken. Maar dat raakt me niet. Ik laat mijn gevoel voor eigenwaarde niet bepalen door mensen die ik niet ken.’’
Mauricio Plat in actie als docent maatschappijleer op het Hogeland College in Winsum. Foto: Anjo de Haan
Plat, geboren in Colombia, werd op zijn derde geadopteerd en groeide op in het Drentse Nieuw-Buinen. Hij voetbalde bij SJS in Stadskanaal, kwam in de jeugdopleiding van BV Veendam en nadat die club ter ziele was gegaan voetbalde hij nog bij onder meer Wildervank, vv Emmen, GVAV Rapiditas, VVK en nu GRC.
Linksback van GRC
Hij studeerde in Leeuwarden en ging daar voetballen bij Blauw Wit’34. Plat voetbalt nog steeds: afgelopen zondag was hij linksback bij GRC Groningen 1, in de bekerderby tegen zijn oude club GVAV Rapiditas.
Mauricio Plat (rechts) als speler in het shirt van GRC. Foto: Jaspar Moulijn
Zijn ruime ervaring als voetballer helpt, zegt hij, maar is niet een van de hoofdreden dat wedstrijden bij hem niet vaak uit de hand lopen. ,,Als scheidsrechter moet je vooral duidelijk zijn. Om eerlijk te zijn, moet je mensen ook eerlijk behandelen.’’
,,Ik weet wie er als eerste rottigheid gaan uithalen’’, vervolgt Plat, ,,die spreek ik altijd even aan voor de wedstrijd. Dan weten ze dat ik op ze let. Ik zeg ook altijd: de energie die je aan mij geeft krijg je terug, Dus als je het niet eens bent met beslissingen en dat laat blijken, dan ben je aan de beurt.’’
‘Het wordt genormaliseerd bij sommige verenigingen’
De toename van geweldsincidenten wordt in de hand gewerkt door de voetbalclubs, zegt Marco Oosting, voorzitter van scheidsrechtersvereniging COVS Groningen en Omstreken. ,,Het moet nu eens keihard aangepakt worden, maar wat ik tegenwoordig weleens zie is dat verbaal en fysiek geweld genormaliseerd wordt bij sommige verenigingen.’’
Marco Oosting, voorzitter van de COVS Groningen en Omstreken. Eigen foto
,,Het gaat om opvoeding’’, verduidelijkt Oosting, die zelf actief is als scheidsrechter op het hoogste amateurvoetbalniveau, in de tweede divisie. ,,Het begint bij de jeugd en bij ouders die rond het veld staan. Daar moet al duidelijk zijn: van de scheidsrechter blijf je af, verbaal en fysiek. Accepteer nou eens dat een scheidsrechter ook niet feilloos is, net als voetballers zelf. Ik vind dat verenigingen veel meer moeten inzetten op die opvoeding.’’
Blij met het nieuwe KNVB-beleid
Plat is blij met het nieuwe beleid van de KNVB, die nog meer gaat inzetten op het beschermen van zijn scheidsrechters: clubs waarvan spelers met gescheld op de scheidsrechter verantwoordelijk zijn voor het uit de hand laten lopen van dat duel, moeten zich bijvoorbeeld twee weken bezinnen en mogen in die periode niet in actie komen.
En nadat dat op het afgelopen EK een succes bleek mogen ook ‘gewone’ spelers in het amateurvoetbal zich vanaf dit seizoen niet meer beklagen bij de dienstdoende arbiter. Die taak is slechts voor de aanvoerder. ,,Een prima zaak’’, zegt Plat.
‘Wat er in de maatschappij gebeurt zie je terug op het veld’
Scheidsrechter Freek Reitsema (67), die als rapporteur ook al jaren rondloopt op de noordelijke voetbalvelden, stopte in december 2022 met fluiten. Hij was er klaar mee. ‘’Ik had er geen lol meer in. Voorbeeldje? Ik gaf een doeltrap. Roept een volwassen man langs de kant me toe: ‘Lul!’ Ik dacht: Huh? Ik ben geen lul. Hoe komt zo’n kerel erbij? Alleen omdat ik een doeltrap geef en niet, zoals hij wil, een corner? Dat is precies de verruwing die de KNVB ook constateert.’’
Freek Reitsema, scheidsrechter in het amateurvoetbal. Foto: Nienke Maat
,,Het is de laatste jaren steeds erger geworden’’, vindt Reitsema. ,,Spelers maar ook toeschouwers denken dat ze alles zomaar kunnen en moeten zeggen. Wat er in de maatschappij gebeurt, zie je terug op het voetbalveld. Dit seizoen ben ik toch weer begonnen, het kriebelde weer. En tot nu toe gaat het hartstikke goed. Ik hoop van harte dat het zo blijft.’’
