De boer is niet de vijand van de weidevogel. Vooral de jacht is funest voor soorten als de wulp en de grutto | opinie

De traditionele vogeljacht in Frankrijk, met netten, kooien of lijm, is sinds augustus dit jaar verboden, omdat ze in strijd is met de Europese vogelrichtlijn van 2009. Die verbiedt technieken van massale vogelvangst waarbij er geen onderscheid gemaakt wordt tussen soorten.

Maar na massale protesten van jagers heeft president Macron besloten om een aantal van deze jachten voorlopig toch opnieuw toe te staan, tot grote ergernis van milieuactivisten.

Hier in Nederland wordt al jaren gestreden voor behoud van de grutto, de wulp en de kievit. Al die jaren is er met de vinger naar de landbouw gewezen, alsof de agrarische sector de reden zou zijn voor het teruglopen van de populaties van deze soorten.

Niets is minder waar. Ikzelf, als landbouwer, heb bijvoorbeeld jaren gestreden tegen de jacht op deze vogels in Zuid-Frankrijk. En toch wijst de vinger altijd weer naar ons, boeren. Dat het anders ligt, daar is de Franse bevolking inmiddels ook achter.

De Ligue pour la Protection des Oiseaux (LPO), de Franse partner van de Nederlandse Vogelbescherming, voert al vele jaren campagne voor een strikte bescherming van de wulp en de grutto, twee bedreigde soorten die op de Rode Lijst van de Internationale Unie voor Natuurbehoud (IUCN) staan.

De wulp is een korenvogel die zeer kwetsbaar is. Het is een langlevende soort met een late seksuele rijpheid en lage vruchtbaarheid. De jacht hierop is funest voor de populatie. In Europa is die sinds 1980 met 43 procent gedaald, in Frankrijk sinds 2001 met maar liefst 68 procent.

Vanwege deze scherpe daling wordt Frankrijk al sinds 2015 vanuit het ‘Internationale actieplan voor het behoud van de Europese populatie’ opgeroepen om de verhuizingen van deze bedreigde diersoorten adaptief te beheren, rekening houdend met hun leefgebieden. Als dat niet lukt, beveelt het Frankrijk aan een volledig moratorium in te stellen, een opschorting van de jacht om de aantallen weer omhoog te krijgen.

Ook andere deskundigen adviseren de jacht op deze bedreigde soort te staken, vooral omdat er geen gegevens zijn om de herkomst en leeftijd van de verzamelde individuen te beoordelen, ook niet op de tabellen van jaarlijkse steekproeven van de wulp (verplicht voor alle korenvogels die worden gejaagd in het maritieme publieke domein).

Ook de continentale subsoorten van de grutto (Limosa limosa limosa) laten een uitgesproken daling zien. Als gevolg daarvan hebben alle landen van de migratieroute zich verbonden aan het internationale actieplan van de AEWA (Afrikaans-Euraziatische overeenkomst over watervogels). Dat werd in december 2018 voor een periode van 10 jaar verlengd (tot 2028) en stelt dat er niet op continentale ondersoorten, noch op de IJslandse grutto (Limosa limosa islandica) gejaagd mag worden.

Dit is echter niet genoeg!

De laatste broedseizoenen van de grutto in IJsland zijn niet geruststellend. De bedreigingen van weide kustvogels in Europa beginnen ook op dit eiland voelbaar te worden. In het licht van het AEWA-actieplan dat de jacht van 2018 tot 2028 verbiedt, had daarom minstens een moratorium van 3 jaar (en niet van 1 jaar, zoals is gebeurd) moeten worden ingevoerd om de instandhouding van deze soort niet te schaden.

Wat de wulp betreft: gelukkig was Frankrijk het laatste land in Europa waar op deze soort gejaagd werd. Nu is het zaak dat de inspanningen van de Europese landen waar deze soort overwintert (Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Nederland, Scandinavië en Polen) om de reproductieaantallen te herstellen en verbeteren, door onder meer adaptief beheer van de leefgebieden, niet langer worden gedwarsboomd.