Aldel is meer dan 5 letters. Red de bestaanszekerheid van 200 werknemers | opinie

Vorige week donderdag gebeurde waar Groningen al langer voor vreesde. Na ruim 60 jaar, met daarin twee eerder dreigende faillissementen, lijkt nu definitief het doek te vallen voor aluminiumproducent Aldel in Delfzijl. De laatste jaren waren al geen vetpot. Met leningen en door noodgedwongen ontslag van werknemers, kon Aldel steeds net de kop boven water houden. Nu lijkt het dus voorgoed over en uit voor dit iconische Gronings productiebedrijf.

Maar Aldel is niet alleen een naam die uit het straatbeeld verdwijnt. Het sluiten van de aluminiumfabriek betekent namelijk dat 200 werknemers op straat komen te staan. Dat zijn 200 huishoudens die net voor de winter en in deze energiecrisis letterlijk in de kou komen te staan.

En dat terwijl die energiecrisis treurig genoeg nou net de reden is dat Aldel de handdoek in de ring moet gooien. Waar het kabinet in 2013 nog bijsprong om het bedrijf overeind te houden, kon Aldel juist in deze tijden van zware crisis niet op steun rekenen. In Den Haag bestaan de vijf ver van hen verwijderde letters van de naam Aldel misschien niet meer; in Groningen zijn het 200 gezinnen die geen bestaanszekerheid meer hebben.

Het failliet van Aldel staat niet op zich. Eerder ging het Groningse bedrijf Centraalstaal al failliet met gevolgen voor werknemers. Het einde van Niemeyer betekende het einde van werk voor 180 mensen. En de sluiting van de smelterij van Aldel zelf betekende eerder al dat 120 mensen werkeloos werden.

Deze afname aan werkgelegenheid is een donkere voorbode die Groningen al een tijd met lede ogen aanziet. Het hoog noodzakelijke stoppen van de gaswinning – die in 1959 ook de reden voor Aldel was om zich in de provincie te vestigen – dreigt eveneens een gapend gat aan praktische werkgelegenheid in Groningen achter te laten.

Het doet denken aan de gevolgen van de sluiting van de mijnen in Heerlen. Sinds dat moment in de jaren ’70 is het bergafwaarts gegaan met de kansen en bestaanszekerheid van inwoners van de voormalige mijnbouwstreek. De helft van de beroepsbevolking kwam zonder werk thuis te zitten. Het gevolg? Meer armoede, minder geschoolden, en een serieuze afname in de gezondheid. Kortom, hard toenemende ongelijkheid.

Om zulke doemscenario’s voor Groningen te vermijden is er een Gronings aanvalsplan praktische werkgelegenheid nodig. Juist in tijden van crisis is een sterke overheid nodig die er staat om werk en de bestaanszekerheid van mensen te garanderen. De werknemers van productiebedrijven die veel energie, en daarmee meer van het milieu vragen mogen we niet zomaar laten vallen.

Daar komt bij dat als we als maatschappij blijkbaar behoefte hebben aan bepaalde producten, zoals in het geval van Aldel aluminium. Kies in dat geval voor duurzame industriepolitiek. Voor het verduurzamen van de productie met behoud van banen in plaats van verplaatsing naar lage lonenlanden of het simpelweg het failliet laten gaan van een dergelijk bedrijf.

Alleen zo hebben de woorden ‘eerlijke energietransitie’ ook daadwerkelijk betekenis in de praktijk voor de werknemers die anders het kind van de rekening zijn. En mocht een bedrijf als Aldel definitief failliet gaan en werknemers wel op straat komen te staan, dan vereist dat een politiek die je niet laat vallen. Een baangarantie voor de werknemers zodat ze niet voor goed aan de zijlijn komen te staan. Omscholing waar dat kan om een baan in een andere sector te kunnen vinden. En een fatsoenlijk financieel vangnet zodat geen van de gezinnen komende winter in de kou staat.

Dat is politiek die de handen uit de mouwen steekt en niet zomaar accepteert dat werknemers van productiebedrijven zoals Aldel zonder baan en bestaanszekerheid thuis komen te zitten. Dat is wat nu nodig is.