Waar de burgemeester van Tynaarlo meteen ingrijpt, toont de provincie Groningen lakser gedrag met PFAS-locaties. Dat is niet verstandig.
In slootwater en de bodem bij Groningen Airport Eelde is een te hoge concentratie PFAS gevonden. Burgemeester Marcel Thijsen van Tynaarlo hoefde niet lang na te denken en heeft inwoners in een brief gewaarschuwd het water uit de omgeving voorlopig niet te gebruiken.
In de provincie Groningen is op zeker 47 locaties de kans groot dat de bodem vervuild is door PFAS. Dat blijkt uit een onderzoek uit 2023. De locaties zijn aangewezen op basis van bedrijvigheid die er op die plekken is of is geweest. Denk aan brandweerkazernes, defensieterreinen of afvoerplekken van afval.
Verschillende vormen van kanker
PFAS is een verzamelnaam voor ongeveer zesduizend stoffen die niet of nauwelijks biologisch afbreekbaar zijn. Ze komen voor in onder meer anti-aanbakpannen, verf, kleding, blusschuim, schoonmaakmiddelen en make-up.
PFAS kan effect hebben op het immuunsysteem, de voortplanting en ontwikkeling van het ongeboren kind. Ook kan PFAS effect hebben op cholesterol in bloed, op de lever en kan het verschillende vormen van kanker veroorzaken.
Twee weken geleden waarschuwde het RIVM geen eieren meer te eten van hobbykippen omdat daarin te hoge concentraties PFAS zitten.
Asbestvezels leiden tot allerlei ziektes
PFAS is hard op weg om het nieuwe asbest te worden. Wat voor PFAS geldt, een stof die voor vele dagelijkse gemakken zorgt, gold in de vorige eeuw ook voor asbest: slijtvast, brandwerend en goedkoop.
In de loop van de vorige eeuw werd al voor de gezondheidsgevaren van asbest gewaarschuwd maar het duurde tot de jaren ’90 van de vorige eeuw voordat het werd verboden. Inmiddels weet iedereen dat asbestvezels kunnen leiden tot allerlei ziektes waaronder longkanker.
De overeenkomst met PFAS als sluipmoordenaar doemt op. Daarvan is de burgemeester van Tynaarlo in elk geval doordrongen en hij neemt geen enkel (gezondheids)risico. Opvallend is dat een paar kilometer verderop in het provinciehuis van Groningen de houding veel laconieker lijkt.
Kans op verontreiniging het grootst
Op enkele locaties die het predicaat van de onderzoekers kregen ‘kans groot dat de bodem vervuild is’, is een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd. De uitslag wordt door de provincie als ‘niet verontrustend’ bestempeld. De twee locaties waarvan de onderzoekers vermoeden dat de kans op verontreiniging het grootst is, zijn nog niet onderzocht.
Nog even: het onderzoek stamt uit 2023.
Nonchalance en uitstelgedrag zijn geen eigenschappen die zich verhouden tot PFAS. Het is daarom de hoogste tijd voor serieus onderzoek van de risicovolle plekken om spijt achteraf te voorkomen.
