Van de hoofdredactie | Door gesteggel, onduidelijkheid en geharrewar weten duizenden Groningers nog altijd niet of en wanneer hun huizen weer veilig zijn. Rutte zou zich moeten schamen
De versterking in een deel van Ten Post in volle gang, zomer 2022. Foto: Kees van de Veen
Onze verslaggeving van het werkbezoek van premier Rutte aan Groningen leverde een streng briefje van een betrokken lezer op.
Een verslaggever reed twee weken geleden achter de premier aan, maar was van de weg gehaald zonder hem te spreken. Dat verleidde de lezer tot het uitspreken van de hoop dat „de redactie alerter de komende openbare verhoren van de parlementaire enquêtecommissie over de gaswinning Groningen gaat volgen en verslaan”.
Dat gaan we zeker. Voor twee verslaggevers hebben we een slaapplaats in Den Haag geregeld om de verhoren van begin tot eind te volgen. Het is op het oog wat onhandig geregeld. Er zijn eind juni vijf verhoordagen. Dan treedt het zomerreces in en gaat het vanaf 29 augustus nog zeven weken verder.
We laten het niet bij het louter volgen van deze verhoren. We willen juist voorafgaand daaraan zo veel mogelijk feiten boven tafel halen. Daartoe hebben we de handen ineengeslagen met NRC. Die krant heeft goede contacten en een netwerk in Den Haag, wij in Groningen. Samen staan we sterker.
Het heeft al geleid tot een aantal onthullingen in dit dossier: de NAM zette het Rijk onder druk om minder huizen te versterken, diezelfde NAM pompte uit financieel gewin in 2013 een recordhoeveelheid gas naar boven en een topambtenaar heeft het openbaar maken van documenten over de gaswinning actief tegengewerkt.
Deze verhalen zijn in samenwerking met NRC gemaakt. Net zoals de reconstructie van de versterkingsoperatie, die deze zaterdag in de bijlage WKND staat. Wie het bij het lezen hiervan droog houdt, is een heel koele.
Het is een zeer ontluisterend verhaal. Je zou kunnen zeggen ‘dat weten we allemaal wel’. We weten immers hoe dramatisch de versterkingsoperatie verloopt. Maar aan de hand van één versterkt huis in Ten Boer schetsen Lyanne Levy (DVHN) en Mark Middel (NRC) een heel schrijnend beeld. Dit verhaal kunnen ze er bij de parlementaire enquête zo bijpakken om helder te krijgen wat er allemaal misgaat.
Neem dit citaat: „Als we in 2014 de benodigde miljarden op de rijksbegroting voor Groningen hadden gezet, waren we nu op driekwart geweest met de versterking en was Groningen in 2025 veilig.” Dat is niet gebeurd, met als gevolg heel veel gesteggel over geld (tussen NAM en Rijksoverheid), gecombineerd met onduidelijkheid over hoe te versterken en geharrewar over wie besluiten neemt.
Deze cocktail leidt ertoe dat van de ruim 27.000 onveilige huizen iets meer dan 4.000 nu veilig zijn. Duizenden Groningers wachten in onzekerheid af. Zij zijn het vertrouwen in de overheid compleet kwijt. Premier Rutte moet zich dit aanrekenen.
