Krijgt staatssecretaris Hans Vijlbrief een opvolger die zich net zo intensief stort op Groningen? ANP
De vraag dringt zich op of er in het nieuwe kabinet een opvolger moet komen die zoals Hans Vijlbrief de Groninger belangen in het gasdossier bewaakt.
Een staatssecretaris die zich stort op het nakomen van afspraken die het Rijk maakt met Groningen, lijkt geen overbodige luxe. Wat politieke en bestuurlijke afspraken waard zijn, zien we bij het besluit van de spreidingswet. Die dreigt zelfs te worden teruggedraaid.
De politieke waan van de dag is een komen en gaan van gevoelige onderwerpen. Daarin schuilt een gevaar en een onzekerheid. Wat vandaag van het allergrootste belang is kan ook weer naar de achtergrond verdwijnen. In de wetenschap dat ‘Den Haag’ niet automatisch de goede dingen voor Groningen doet, lijkt een waakhond als de huidige staatssecretaris onmisbaar.
Iemand die zijn collega’s en de Tweede Kamer continu wijst op wat ze met zichzelf hebben afgesproken: zorgen dat met de regio op adequate wijze uitvoering wordt gegeven aan het Nationaal Programma Groningen (NPG), Nij Begun, schadeherstel en versterking.
Maar nog belangrijker dan een toegewijde staatssecretaris is dat de maatregelen en de afspraken die voortvloeien uit de parlementaire enquête gaswinning sterk zijn verankerd. In een keihard contract met de Staat, waar niet aan te tornen valt. Opdat toekomstige kabinetten weten waar ze zich aan te houden hebben. Terug onderhandelen is er niet bij.
Zelf aan de bak
Dat contract moet een een sterke invulling zijn van het beleid, de maatregelen en de financiering van het toegezegde nieuwe begin. Daarbij is eensgezindheid in Stad en Ommeland van het grootste belang. Niet alleen bij de plannenmakerij maar ook bij de continuïteit van de uitvoering. De regio krijgt miljarden van het Rijk maar moet zelf de lijnen uitzetten. Ze moet ‘Den Haag’ niet de kans geven te wijzen op een verdeeld Groningen, dat steggelt over de vraag hoe en waaraan de miljarden aan moeten worden uitgegeven.
Als er een ‘eigen’ staatssecretaris komt voor mijnbouw en Groningen, moet dat net als Vijlbrief iemand zijn met een missie. Maar wel eentje die kan werken met heldere deal tussen Rijk en Groningen. Ook als dat gebeurt blijft het een wankel evenwicht waarbij geheugenverlies en een wegebbend gevoel van urgentie op de loer ligt. Een staatssecretaris kan een pré zijn, maar biedt geen garantie. Belangrijker zijn keiharde afspraken die Groningen vooruit helpen.
