Toenmalig minister Marjolein Faber was in februari op bezoek bij het COA in Ter Apel. Foto: Marcel Jurian de Jong
In februari beloofde minister Faber extra geld voor huisvesting van erkende vluchtelingen, maar gemeenten wachten daar nog steeds op. Het COA krijgt ondertussen maar mondjesmaat nieuwe noodopvangplekken. Wat betekent dit voor Ter Apel?
De bezetting in de asielopvang bij het aanmeldcentrum in Ter Apel is al maanden stabiel. Er verblijven gemiddeld rond de 1800 mensen, ruim onder het toegestane aantal van 2000. „Wij zien hier nog geen verandering”, zegt COA-woordvoerder Jacqueline Engbers. „Maar landelijk speelt wel van alles.”
Vorige week werd al bekend dat het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) slechts 800 van de benodigde 2600 noodopvangplekken aangeboden heeft gekregen. Het COA deed in juli een verzoek om deze noodopvangplekken aan alle provincies (Gelderland, Limburg, Noord-Brabant, Noord-Holland, Overijssel, Utrecht, Zeeland en Zuid-Holland) die nog niet voldoen aan de Spreidingswet. Dat deze noodopvang nodig is, komt mede omdat de doelen van de spreidingswet niet overal worden gehaald.
Trouw: nog niets terecht gekomen van oplossing Faber
De andere reden dat noodopvang nodig blijft, is dat er in de asielzoekerscentra nog duizenden erkende vluchtelingen (statushouders) verblijven voor wie nog geen woning beschikbaar is. Aan dat probleem beloofde toenmalig minister van Asiel en Migratie Marjolein Faber (PVV) al in februari iets te doen.
Faber beloofde extra geld voor gemeenten die deze vluchtelingen zouden huisvesten en de azc’s ontlasten. Het zou gaan om een eenmalige uitkering van 30.000 euro, of 38.000 bij huisvesting in een hotel. Maar daar is tot nog toe niets van terecht gekomen, schrijft dagblad Trouw maandag. Aan de regeling wordt volgens het ministerie nog steeds gewerkt, geen enkele gemeente heeft er gebruik van kunnen maken.
„Dat verbaast me niets,” zegt burgemeester Jaap Velema van Westerwolde. „Die plannen zijn voor mij altijd onduidelijk geweest.”
Overlast in Ter Apel door specifieke groep
Velema maakt zich voorlopig nog geen grote zorgen over het tekort aan opvangplekken die weer bij het COA dreigt. „We zien dat het COA zich de laatste maanden keurig aan het maximum in Ter Apel houdt.” De gemeente Westerwolde heeft het COA via de rechter een dwangsom opgelegd, mocht dat maximum van 2000 mensen wel worden overschreden.
Het probleem in Ter Apel is op dit moment niet het totale aantal asielzoekers, maar de omvang van de groep die vaak de ‘kansarmen’ wordt genoemd. Dat zijn asielzoekers die weinig kans maken op een asielvergunning omdat ze uit een veilig land komen of al elders in Europa asiel hebben aangevraagd of hadden moeten aanvragen (Dublinclaimanten). Het aantal overlastgevers is onder deze groep relatief groter dan onder asielzoekers die een kansrijke aanvraag doen.
„Die kansarme groep is nu te groot”, zegt Velema. „En dat merken we aan het aantal winkeldiefstallen en incidenten. Het straatbeeld in Ter Apel is weer rommelig.”
De gemeente Westerwolde vraagt al jaren om een aanpak van deze groep, maar initiatieven als strengere opvang (de pbl en vtl) hebben geen resultaat. „We hebben dat bij de nieuwe ministers op asiel aangekaart en ze hebben toezeggingen gedaan dat ze daarmee aan de slag gaan.” Dat is voor Velema nu belangrijker dan dat er extra noodopvangplekken komen.
Instroom nieuwe asielzoekers is stabiel
Of het tekort aan noodopvangplekken uiteindelijk gevolgen zal hebben voor de opvang in Ter Apel, waar in de zomer van 2022 mensen buiten in het gras sliepen, is ook voor het COA nog moeilijk te zeggen. Het is volgens de opvangorganisatie vooral afhankelijk van de instroom van nieuwe asielzoekers. Die instroom is meestal aan het einde van de zomer en het begin van het najaar het hoogst.
De laatste maanden is het aantal aangekomen asielzoekers in Nederland redelijk stabiel rond de 800 tot 900 mensen per week. Daarbij gaat het niet alleen om nieuwe asielaanvragen maar ook om herhaalde aanvragen en om mensen die hier komen na gezinshereniging. Voor deze zogenoemde ‘nareizigers’ zijn de opvangplekken beperkt en wordt al regelmatig uitgeweken naar hotels. Nareizigers komen niet aan in Ter Apel, maar in Zevenaar.
