Asielzoekers bij het aanmeldcentrum in Ter Apel. Foto: Corné Sparidaens/archief
Er komt geen dienstencentrum in Zutphen dat Ter Apel zou kunnen ontlasten. De gemeenteraad diende een motie van treurnis in. Daarop trok het college van burgemeester en wethouders de stekker eruit.
„Wij hebben daar contact over gehad”, zegt een woordvoerder van Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). „Het is temeer spijtig omdat we samen met andere diensten zoals de IND en Dienst Terugkeer & Vertrek wilden inzetten op het versnellen en verbeteren van de aanmeldprocedure, ook ter ontlasting van Ter Apel.”
Dat er een streep door de plannen is gezet, is een tegenvaller voor COA. Die had vergaande plannen om een zogenaamd dienstencentrum op te zetten in Zutphen. Dat zou Ter Apel moeten ontzien. Burgemeester Jaap Velema van de gemeente Westerwolde noemt het ‘spijtig’ dat het dienstencentrum DC er niet komt.
Het DC is een plek met kantoren voor de IND, GGD en VluchtelingenWerk met daarnaast huisvesting voor 250 asielzoekers. Het zou de eerste in zijn soort zijn in Nederland. Het is namelijk geen aanmeldcentrum zoals Ter Apel en ook geen asielzoekerscentrum waar asielzoekers alleen verblijven. Het is dus een soort Ter Apel-light.
Het plan was om asielzoekers georganiseerd naar Zutphen te brengen. Daar zouden ze hun eerste gehoorfase ingaan.
‘Spijtig’, zegt burgemeester
Bij zo’n gesprek wordt bijvoorbeeld gekeken naar wie de vluchteling is, wat diens achtergrond is en hoe het is gesteld met die persoon zijn gezondheid. Het is de eerst stap in de asielaanvraag. In de Hanzestad was veel protest tegen de komst van het centrum. De gemeenteraad van Zutphen was niet te spreken over de gang van zaken en riep op om een streep te zetten door het plan, wat het college deed.
Burgemeester Velema hoopt binnenkort van het ministerie te horen hoe de toekomstige belasting van het aanmeldcentrum er uit zal zien. Daarover is bij hem onduidelijkheid. In 2028 sluit namelijk ook het grote asielcentrum in Budel met 1500 plekken. Daar kan ook het identificatie- en registratieproces worden doorlopen door asielzoekers.
Een belangrijk component van die toekomst van Ter Apel ligt in wetgeving van de Europese Unie, waarin ligt besloten dat asielzoekers in de toekomst asiel moeten aanvragen buiten de Europese Unie, ziet Velema. Het voorkomt ‘spontane’, onverwachte asielaanvragen, verwacht Velema. Hij denkt dat dit zal leiden tot een meer gecontroleerde instroom waardoor overlast in Ter Apel vermindert. „Daarmee ga ik ervan uit dat er meer grip komt op wie er in Ter Apel verblijft. Anders wordt het in de toekomst wel heel lastig voor Westerwolde.”
In het aanmeldcentrum in Ter Apel verbleven de afgelopen weken meestal rond 1800 tot 1900 asielzoekers. Dinsdag waren er zo’n 1700 mensen. Daarmee blijft COA onder de maximum van 2000.
