Burgemeester Ter Apel en oppositie springen uit vel om 'politiek vandalisme' VVD over spreidingswet. 'Failliet politiek Nederland'
Arend van Wijngaarden en Ton van der LaanWesterwolde
Burgemeester Jaap Velema tijdens een debat in de Tweede Kamer over de verkiezingsuitslag en het verslag van verkenner Ronald Plasterk. Foto: ANP / Sem van der Wal
Burgemeester Jaap Velema van Westerwolde, waar Ter Apel onder valt, is uit zijn vel gesprongen om het plotselinge torpederen van de spreidingswet in de Tweede Kamer woensdag.
Dilan Yeşilgöz van de VVD diende tot verrassing van een groot deel van de Kamer een motie in om het demissionaire kabinet te vragen pas op de plaats te maken met de spreidingswet, zodat die wet niet meer behandeld kan worden in de Eerste Kamer. De wet is door de oude Tweede Kamer al aangenomen.
Burgemeester Velema was toch al in de Tweede Kamer aanwezig om te lobbyen voor huisvesting van statushouders. Maar hij had ook geen idee dat de VVD-motie na een dag rustig vergaderen plots uit de hoge hoed zou komen.
Velema reageert eerst met een krachtterm. Dan iets diplomatieker: ,,Dit is het failliet van politiek Nederland. Onbegrijpelijk, ik ben onthutst. Dit is een klap in het gezicht van iedereen die zich dag en nacht het vuur uit de sloffen loopt om genoeg opvang voor mensen te organiseren. Er zijn al zo veel mensen opgebrand door hoe dit allemaal gaat, en dan krijg je dit.’’
De voltallige oppositie reageerde ook woedend. Zelfs SGP’er Chris Stoffer vond het niet netjes. ,,Ook al sta ik inhoudelijk niet achter de spreidingswet, toch ga ik hier tegen stemmen.’’
ChristenUnie-Kamerlid Pieter Grinwis noemde de actie van Yeşilgöz een ,,bende’’ en ,,staatsrechtelijk vandalisme’’.
De pijlen van partijen zoals GroenLinks-PvdA en D66 richtten zich met name op Pieter Omtzigt van NSC, die samen met BBB en de PVV de nieuwe regering wil vormen en de VVD-motie wil steunen. De andere partijen zeggen dat ze deze ,,streek’’ niet hadden verwacht van Omtzigt.
De boosheid was met name zo groot omdat de Tweede Kamer de hele dag heel rustig debatteerde over grondrechten en het respecteren van andermans mening. Dat beloofde met name Geert Wilders ook te gaan doen de komende tijd. De sfeer was daardoor vrij ontspannen.
Tot plotseling Yeşilgöz met haar motie kwam. Rob Jetten van D66 voorspelde dat het huidige demissionaire kabinet het hier heel moeilijk mee gaat krijgen. ,,Het zou zomaar kunnen dat een deel van het demissionaire kabinet hierom vrijdag opstapt.’’
Opmerkelijk is dat de nieuwe Tweede Kamer vorige week nog akkoord ging met het toch behandelen van de spreidingswet in de Eerste Kamer. De VVD en NSC vonden het toen nog netjes om gewoon de bestaande procedures te volgen.
Omdat de motie uit het niets kwam, spoorde Frans Timmermans van GL-PvdA de Kamervoorzitter aan om de motie in te trekken. Tijdelijk voorzitter Roelien Kamminga wees dat verzoek eerst af, maar kwam daar later op terug. Het is volgens haar inderdaad een ongebruikelijke oproep maar ze laat nog uitzoeken door het ministerie van Justitie en Veiligheid of dit verzoek is toegestaan. De uitkomst kwam woensdag niet meer.
Yesilgöz hield de motie aan, ze wil wel ,,zo snel mogelijk’’ weer over het voorstel stemmen. ,,We kunnen toch niet doen alsof de verkiezingsuitslag niet bestaat? We willen gewoon niet dat er onomkeerbare stappen worden gezet.”
De motie kan consequenties hebben voor het al demissionaire kabinet. CDA, D66 en ChristenUnie reageerden hun frustratie op de VVD af. De vier leveren nu nog bewindspersonen aan Rutte IV. Partijen kunnen hun ministers terugtrekken. Die vraag blijft door uitstel van de stemming nog even onbeantwoord.
