Landgoed Jonker tussen Doezem en Grootegast. De gemeente wil dat hier een doorstroomlocatie voor statushouders komt. Jilmer Postma
Overvolle asielzoekerscentra en geen voorrang meer bij sociale huur: statushouders zitten volledig klem. Kan extra geld voor een zogenaamde doorstroomlocatie helpen? Dit en vijf andere vragen hierover.
Wat speelde afgelopen week rondom de statushouders?
Eigenlijk twee dingen. Allereerst wil woonminister Mona Keijzer (BBB) dat statushouders, nieuwe Nederlanders, niet langer voorrang krijgen bij sociale huurwoningen. Daarmee wordt de doorstroom van statushouders nagenoeg onmogelijk, waarschuwen verschillende gemeenten. Nu al zitten er 12.000 statushouders klem in asielzoekerscentra, waardoor het hele systeem vastzit. Gevolg: opvangcentra worden nóg voller.
Ten tweede kwam asielminister Marjolein Faber (PVV) een paar dagen daarvoor met nieuwe plannen om de centra te ontlasten. Met een flinke smak geld wil Faber gemeenten verleiden om meer woonplekken te regelen voor asielzoekers met een verblijfsstatus. Voor elke statushouder die een woonplek krijgt, ontvangt de gemeente eenmalig 30.000 euro. En voor een doorstroomlocatie gaat het om 60 euro per persoon per dag.
Wat is een doorstroomlocatie?
Dat is een plek waar asielzoekers met een verblijfsstatus kunnen wonen in afwachting van een eigen huis. Dat kan maanden duren. Als een soort tussenstop of statushouderscentrum dus, na het asielzoekerscentrum waar ze verblijven tijdens het proces van hun asielaanvraag.
Waar moeten statushouder daarna heen?
Dat is de crux. Zoals de naam al zegt, de statushouders moeten doorstromen naar een eigen huis. Dat is nu al een probleem, er wachten 12.000 statushouders op een woning. Deze groep wachtenden verplaatst zich dan van een asielzoekerscentrum naar de doorstroomlocatie.
Van de vrijgekomen sociale huurwoningen gaat gemiddeld 5 tot 10 procent naar een statushouders, stelt het COA. Als statushouders geen voorrang meer krijgen, stokt het nog meer. Het risico is dat een doorstroomlocatie uitmondt in een ‘volstroomlocatie’, zo stelde D66 eerder in de Tweede Kamer.
In Doezum moet de eerste doorstroomlocatie van het Noorden komen. Hoe ziet dat eruit?
De gemeente Westerkwartier wil een doorstroomlocatie open. Op voormalig camperpark Landgoed Jonker, tussen Doezum en Grootegast in. Zo’n 25 chalets moeten de komende drie jaar onderdak bieden aan 75 tot 100 statushouders.
De nood in Westerkwartier is hoog. Het lukte niet om voldoende huisvesting te regelen, een probleem waar veel gemeenten mee kampen. De wethouder wijst als reden naar de relatief kleine hoeveelheid sociale huurwoningen en onduidelijkheid vanuit de overheid. De provincie gaf een deadline. Voor 1 april moet het opgelost zijn, anders staat de gemeente buiten spel en wijst de provincie een plek aan.
Hoe reageert het dorp op de plannen?
Omwonenden maken zich zorgen en voelen zich overvallen. Nog geen drie maanden na de bekendmaking van de plannen moeten de chalets er al staan. Dorpsbewoners vrezen vooral de hoeveelheid chalets. Wat betekent de komst van honderd statushouders voor een dorp als Doezum met zevenhonderd inwoners in de kern? Omwonenden pleiten voor een betere verspreiding over de gemeente.
Maandag is een informatiebijeenkomst voor omwonenden. Als de plannen doorgaan krijgt Doezum de eerste doorstroomlocatie van het Noorden. In Ureterp wordt onderzoek gedaan naar een kleinere doorstroomlocatie voor maximaal 50 personen.
