Wagenborg beperkt afvaarten naar Ameland en Schiermonnikoog. 'Dit raakt onze navelstreng'

Directe aanleiding voor de drastische maatregel is een ,,ernstig incident” op 4 mei. De Esonborg liep die dag schade op, toen de snelboot binnen de vaargeul tegen de rand van een zandplaat klapte.

Wagenborg heeft besloten nog maar één gewone veerboot te laten varen, zodat de boten elkaar niet meer hoeven te passeren. Dit heeft tot gevolg dat voor meer dan 26.000 reizigers met een auto de reservering voor een overtocht naar Ameland omgeboekt moet worden. Op vrijdag, zaterdag, zondag en maandag kan het aantal afvaarten van zowel veerdienst als snelboot met wel een kwart worden beperkt.

Burgemeester Leo Pieter Stoel spreekt van ,,een zeer zorgwekkende ontwikkeling”. ,,Wij als inwoners maken ons ernstig zorgen. Dit raakt onze navelstreng en een navelstreng kan niet halfdicht zijn.” Minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) moet als concessiegever met een oplossing komen, vindt Stoel.

,,Dit is dramatisch, heel ingrijpend voor de economie en samenleving op Ameland. De bereikbaarheid komt onder grote druk”, erkent Van Langen. ,,Maar het kan niet meer, de vaargeul is dermate instabiel dat we het risico voor passagiers en bemanning niet kunnen nemen. We hebben bij Terschelling gezien wat er kan gebeuren”, zegt de Wagenborg-directeur, die verwijst naar de fatale botsing in oktober tussen een snelboot van Doeksen en een watertaxi. Ook het mankement aan de autobrug in Holwert liet Pinkstermaandag zien hoe kwetsbaar de verbinding met Ameland is, zei Van Langen.

In de hoofdvaargeul naar Ameland is volgens Wagenborg sprake van versnelde verhoging van de zeebodem, achterstand in baggerwerk en toenemende drukte. In februari greep de rederij ook al in door afvaarten te schrappen als een bepaalde minimale diepte was bereikt. Minister Harbers reageerde snel door Rijkswaterstaat extra te laten baggeren. Dat heeft echter onvoldoende soelaas geboden.

Een risico-analyse van het Maritiem Research Instituut Nederland (Marin) bracht eind april bovendien aan het licht dat de in het Beheerplan Wadden gehanteerde minimale bodembreedte en diepte van de vaargeul (55 meter breed en 3,8 meter onder NAP) zijn achterhaald. Die zou door toename van meanderen inmiddels 71 meter breed en 4,15 meter beneden NAP diep moeten zijn. ,,En de huidige normen halen we al niet eens.” In de bochten is het volgens Marin niet langer verantwoord dat veerboten elkaar kruisen.

Kapiteins, schippers en de ondernemingsraad hebben inmiddels ingestemd met versobering van de dienstregeling. Formeel moet de staatssecretaris (Vivianne Heijnen) nog instemmen met wijziging van de dienstregeling. De problemen zijn dinsdagavond in een commissiedebat in Den Haag aan de orde gesteld. Minister Harbers gaf aan met Wagenborg in gesprek te willen gaan.

Ondanks dat de veiligheid in het geding is, blijft Wagenborg vanwege de maatschappelijke en economische belangen de vaargeul zo veel mogelijk gebruiken, zegt Van Langen. Zo worden in de nieuwe dienstregeling ‘s ochtends heel vroeg en ‘s avonds laat een extra afvaart ingepland. ,,Vooral om vrachtvervoer door te kunnen laten gaan.”

Ook op Schiermonnikoog wordt een deel van de route vanwege een dichtslibbende vaargeul beperkt tot één veerboot, maar blijven de gevolgen meestal beperkt tot één overtocht minder. Wagenborg laat nu ook een risico-analyse naar de vaargeul naar Schiermonnikoog uitvoeren. Het dichtslibben van vaargeulen is een typisch probleem voor de oostelijke Waddenzee. De geulen naar Terschelling en Vlieland hebben er niet tot nauwelijks last van.