Hoefijzerfabriek in Helpman gaat plat. Groningers schrikken van nieuwe woonblokken. 'Zo dicht op onze huizen. Kan dit zomaar?'

,,Is er een moment geweest waarop naar mijn mening is gevraagd? Nee!’’, zegt Ida van der Weij stellig. Licht geïrriteerd bezoekt ze een informatiebijeenkomst in de villa op het terrein van de verlaten hoefijzerfabriek. Projectontwikkelaar Johan Weissenbach van Stekmakers en architectenbureau Team 4, staat haar vriendelijk te woord.

Van der Weij woont straks pal op een nieuw bouwcomplex van 83 gestapelde sociale huurwoningen en 56 vrije sector huurappartementen. Ze heeft problemen met de donkere steen en voelt zich niet gehoord. ,,Mijn woongenot is naar de knoppen. Maar wat moet ik? De buurt is los zand. Wie komt er voor ons op?’’ Weissenbach legt de bestuurlijke procedure uit. ,,U kunt altijd nog naar de rechter.’’

De gemeente Groningen wil dat de voormalige hoefijzerfabriek uit 1909, waaronder de villa, wordt vervangen door een wooncomplex. Gekozen is voor woonblokken die dicht op de bestaande huizen staan en meerdere verdiepingen tellen. ,,Daarmee sluit je aan op de compacte blokkenstructuur die deze wijk kenmerkt’’, legt Weissenbach uit. ,,Voor de ontwerpers van het bouwplan is die structuur het uitgangspunt waarmee ze van de gemeente moeten werken.’’

Hij geeft toe dat veel woningen op een locatie belegger Helperblok BV goed uitkomt. Hoe meer huizen je op een plek kunt bouwen, hoe rendabeler een project is. ,,Het ‘plan moet financieel wel uit kunnen’’, houdt hij Van der Weij voor. Staat tegenover dat het bouwcomplex een binnenplaats heeft met bomen, bankjes en speelvoorzieningen, die toegankelijk is voor mensen uit de wijk. ,,Er komt geen hek omheen.’’

Optimaal gebruik van bestaande locaties voor woningbouw is waar de gemeente Groningen voor staat. De stad moet worden verdicht, zoals dat heet. Onlangs lichtte wethouder Rik van Niejenhuis toe waarom dat gebeurt. ,,We hebben meer betaalbare woningen nodig. Daarbij kijken we niet alleen naar grote bouwplannen in en rond de stad. Mogelijkheden om in de huidige wijken vrijkomende ruimte te benutten, grijpen we met beide handen aan.’’

Jan, Tinie, Ciska en Herman staan voor de bouwtekeningen. Ze denken dat meer woningen in de wijk ook gevolgen heeft voor de leefbaarheid. ,,Reken maar uit’’, zegt Jan. ,,Ongeveer 140 nieuwe bewoners betekent meer autobezitters in de buurt. Als je ziet hoe het verkeer zich nu al door de buurt wurmt, word je daar niet vrolijk van. De straten zijn smal en niet gemaakt voor meer autoverkeer.’’

Daar komt bij dat het aantal nieuwe parkeerplaatsen voor de nieuwbouw beperkt is. Jan: ,,Dat zijn er zestig. Wij denken dat dit te weinig is. Dus moet een deel van de nieuwe bewoners zijn auto ergens in de wijk stallen. Er is al een tekort aan parkeerplekken in Helpman-Noord. Zelf huurt Jan een parkeerbox aan de Hora Siccamasingel. ,,Ik bleef maar rondjes rijden om een parkeerplaats te vinden. Daar werd ik knap zenuwachtig van. Toen ik wat kon huren, heb ik het meteen gedaan.’’

Ida is nog niet klaar met Weissenbach. Ze wil weten tot wie ze zich moet wenden als ze protest aantekent tegen de plannen. ,,Dit complex komt zo dicht op onze woningen. Kan dit zomaar?’’ Weissenbach legt uit dat het terrein van een groep investeerders is onder de noemer Helperblok BV. Ida begrijpt dit niet. ,,Maar we hadden eerder toch te maken met Veldboom BV?’’ Ze krijgt te horen dat dit bedrijf niet langer deel uitmaakt van Helperblok BV. ,,U kunt straks eventueel bezwaar maken tegen de plannen’’, herhaalt de ontwikkelaar nog maar eens.

,,Maar dat is niet waar ik op uit ben’’, zegt Ida. ,,Ik wil invloed hebben op dit plan. Met jullie praten over wat wij als bewoners vinden van jullie ontwerpen. Ik krijg sterk het idee dat dit niet meer mogelijk is.’’ Ciska heeft de afgelopen jaren al enkele bijeenkomsten meegemaakt. ,,Je krijgt van alles te horen, maar wat moet je ermee? We zijn niet georganiseerd. Ja, we hebben alleen een buurtapp, maar daarop is dit geen onderwerp van gesprek.’’

Weissenbach legt uit dat de gemeente voor Helpman-Noord een gebiedsvisie heeft gemaakt. Die is met bewoners besproken en voorgelegd aan de gemeenteraad die ermee heeft ingestemd. ,,O, daar had ik dus bij moeten zijn. Ik krijg de indruk dat ik nu te laat ben.’’ Weissenbach zegt opnieuw dat ze nog bezwaar kan maken tegen het plan.

Op scherp staat Jan Pieter Janse, bewoner van Helpman-Noord en lid van actiegroep Bomenridders. Hij vecht voor behoud van het ‘kostbare groen’ op en rond de Hoefijzerfabriek. ,,Op en bij het fabriekscomplex staan prachtige bomen. Ze zijn waanzinnig belangrijk voor de vleermuizen. De bomen hebben verzorging nodig.’’

De verwachting is dat eind 2024 gestart wordt met de sloop van het fabriekscomplex. Sloop- en nieuwbouw zullen 1,5 jaar in beslag nemen. ,,Zodra er meer zicht is op een definitieve planning, wordt dit met de buurt gecommuniceerd’’, aldus een bericht van de projectontwikkelaar en de gemeente. ,,Nou, ik hoop wel even eerder met u over dit plan te spreken’’, zegt Ida. ,,Ik begrijp dat er meer woningen nodig zijn in de stad, maar mogen wij er ook iets van vinden voordat u aan de slag gaat?’’