Henriëtte Hartgers maakte de switch van eigenaar van een speelgoedwinkel naar aanleg en beheer van een ecologische tuin in Zuidbroek. Huisman Media
Nadat ze stopte met speelgoedwinkel ToyToy in Groningen gooide Henriëtte Hartgers het over een andere boeg. Ze wilde iets met eten, koken en mensen. Het werd een ecologische tuin in het ‘Wilde Oosten’.
,,Het was hier een grote kleibende”, zegt Henriëtte die net buiten het dorp Zuidbroek haar ‘landje’ toont aan het spoor tussen Groningen en Winschoten. Naast een zonne-akker, bij Windpark N33 en tegenover de stikstoffabriek heeft ze met partner Jaap Keuning een ecologische tuin aangelegd. ,,Vanzelf ging dat niet. Als ik vast zat met de auto, belde ik de buurman die een trekker heeft. Kun je me lostrekken voor een appeltaart?”
Nog steeds krabt de voormalige eigenares van een kleurrijke speelgoedwinkel in de Folkingestraat zich achter de oren als ze ziet hoe haar leven is veranderd. Haar werkplek is niet meer de winkel maar een soort voedselbos in een energielandschap met kassen, een moestuin en een boomgaard. ,,Ik had het niet erg gevonden om tot mijn tachtigste achter de toonbank te staan. Maar een webwinkel erbij zag ik niet zitten. Ik ging voor het persoonlijke contact met klanten.”
‘Iets met mensen, eten en koken’
Henriëtte die in Meeden woont, houdt van haar nieuwe leven. ,,De hele zomer loop je hier met zulke klauwen. Dit zijn niet de handen van een winkeljuffrouw achter de kassa. Ik had altijd een vijl op de toonbank liggen. Je handen moeten er verzorgd uitzien. Je pakt cadeautjes in. Ik liep op hakken en met make up op. Hier draag ik oude kleren en wroet ik in de grond. De winkeljuf van toen is ver weg.”
Ook voor de zaak in Groningen had ze 40 jaar geleden geen vastomlijnd plan. ,,Voor mij geen businessplan en doelgroepen. Ik begin gewoon en heb niet alles strak onder controle, al zie ik wel voor me wat ik wil. Hier dacht ik: het moet iets zijn met vooral mensen, eten en koken. Het liefst met verse groentes. Je wil letterlijk iets onder je handen zien groeien.”
Het oogsten is altijd een feestje. Huisman Media
Dat lukt aardig. In het tweede jaar dat de ecologische tuin een dikke oogst heeft, kunnen Henriëtte en Jaap aan de bak. Uit een van de kassen kwamen honderden kilo’s tomaten. Ook de vijftig appelbomen zijn ‘als een dolle’ gegroeid. ,,We maken cider van de appels. Beetje alcohol erbij. In Engeland is het bier en in Frankrijk wijn. In een nieuw veld hebben we 120 bomen geplant. Ze staan te dicht op elkaar, waardoor we ze ergens anders moeten neerzetten. Een beginnersfout, maar daar leer je van.’’
Van de appels uit eigen boomgaard wordt cider gemaakt. Huisman Media
Henriëtte is trots op haar opbrengst en laat zich verrassen. . ,,Dan trek ik het gewas eruit, zie dat het een ietwat afwijkende vorm heeft en denk: hé, ben jij een wortel? Ze wil de ecologische tuin laten floreren door er mensen bij te betrekken. Stapsgewijs en op een relaxte manier. ,,We nodigen vrienden uit. Die nemen weer vrienden en kennissen mee. Er komen ook mensen zomaar aanwaaien. Ze helpen en we lunchen samen en na afloop neemt iedereen wat van het land mee naar huis.”
Ook wecken ze groenten, maken ze tomatensauzen in flessen en koken ze veel soepen voor in de diepvries en in potten. Dat wecken gebeurt om groenten langer houdbaar te houden. Toen ze veel bonen hadden, zei de uitbater van café ‘t Keerpunt in Spijkerboor: ,,Kom maar koken.”
,,Mensen konden zich inschrijven. Het werd voor vijftig man bonensoep met eigen prei, uien, wortelen en biologisch vlees van de slager. Een tijdje later hadden we veel uien over en hebben we hachee gemaakt. Er kwamen steeds meer mensen. Alle pannen raakten leeg. Eigenaar Ivo bleef rustig. Kom binnen, maar op is op.”
Gratis sperziebonen
Minder geslaagd was een poging om gratis een aantal kratten met sperziebonen te geven aan het azc in Ter Apel. ,,We kregen te horen dat ze niks aannemen. Ze hadden al contracten met leveranciers en wilden controle houden op wat er binnenkomt.” Het is mede om die reden dat Henriëtte en Jaap de verbinding zoeken met de omgeving en bij niet terecht willen komen in regels van instituties en papierwerk.
,,Dat kan omdat we financieel niet afhankelijk zijn van subsidies.” Henriëtte en Jaap gebruiken de inkomsten uit hun zonne-akker om te investeren in de ecologische tuin. ,,Trouwens zoveel kosten maken we nu ook weer niet hoor. Het zijn vooral je eigen uren en alle energie die we er zelf in stoppen.”
De ecologische tuin is ingepast in het energielandschap met zonneparken, windmolens en de stikstoffabriek bij Meeden en Zuidbroek. Huisman Media
Beiden zeggen veel te hebben geleerd van Luigi Bianco, de onlangs overleden horecaondernemer uit Groningen. De geboren Italiaan en vriend legde hun uit hoe je onbespoten groente en fruit teelt en daar de heerlijkste Italiaanse en andere gerechten mee bereidt. ,,Gigi was daar een meester in. Op een viltje maakten we een schets voor een nieuwe steenoven en wat we ermee konden. Dan had hij weer een idee. Gigi, bring it on, was altijd ons antwoord.”
Gigi had ook tal van slimmigheidjes voor ze. Zo werden in de kas rozen geteeld. ,,Ik dacht: wat een romantische man is het toch. Hij leerde me dat luizen graag op rozen zitten. Is dat het geval dan ben je gewaarschuwd.” Ze missen hem nog elke dag, de levenslustige Italiaan die altijd zijn eigen twist gaf aan wat hij bereidde. Hij heeft in onze harten en op deze plek iets heel moois nagelaten”, besluit Henriëtte.
De Ommezwaai
In de wekelijkse rubriek De Ommezwaai portretteren we noorderlingen die op een of andere manier het roer omgooiden in hun leven. Bent u of kent u iemand die dat heeft gedaan? Schroom niet en meldt het ons via het e-mailadres ommezwaai@dvhn.nl.