De Eemshaven groeit steeds harder: daar moeten de omliggende dorpen niet alleen de lasten maar ook lusten van hebben, vinden de provincie en gemeente. Foto: Archief DvhN
De provincie Groningen trekt de portemonnee toch iets verder open voor de dorpen rond de Eemshaven. Omwonenden die moeten verhuizen of weg willen vanwege de uitbreiding van de haven, kunnen hun huis verkopen tegen 97 procent van de marktwaarde.
Dat is de uitkomst van een opmerkelijk potje handjeklap tijdens het debat in de Groninger Staten over de voorgenomen uitbreiding van het havengebied met de aangrenzende Oostpolder.
Oorspronkelijk wilde de provincie huiseigenaren in de omliggende dorpen maximaal 95 procent bieden als ze hun woning zelf niet kwijt raken wanneer ze de komende jaren weg moeten of willen. Na protesten van omwonenden eisten Provinciale Staten echter een ruimhartiger vangnetregeling.
Vangnet moet geen vertrekpremie worden
Maar dat ligt lastig, hield verantwoordelijk gedeputeerde Bram Schmaal de politiek voorafgaand aan het debat van woensdag nog voor. Als de uitkoopprijs wordt opgetrokken naar 100 procent van de woningwaarde, zou het vangnet kunnen werken als een vertrekpremie. Terwijl de regeling juist is bedoeld om de omwonenden zoveel mogelijk in het gebied te houden.
Na een voorzet van BBB-Statenlid Willy Muilwijk-Wieringa ging Schmaal woensdag echter alsnog iets ruimer door de bocht. Nadere analyse leert volgens hem dat een uitkoopprijs van 97 procent toch ook kan worden betaald, zonder dat dit leidt tot een leegloop in de omliggende dorpen Oudeschip, Koningsoord, Nooitgedacht, Heuvelderij en Polen.
Daarop kreeg Muilwijk de smaak pas goed te pakken. ,,Als 95 procent niet haalbaar is en 100 procent niet wenselijk, mogen we dan vragen om 99 procent?” Helaas voor de BBB’ster: Schmaal houdt voet bij stuk. „We hebben dit laten doorrekenen en specialisten geven aan dat 97 procent het maximale is dat erin zit.”
‘Ik merk dat hier koehandel mogelijk is’
SP-fractievoorzitter Agnes Bakker die zich eveneens achter de kritiek van de Eemshaven-dorpen schaarde, werd er haast een beetje giechelig van. „Ik merk dat hier koehandel mogelijk is’’, stelde ze. Dan wist zij er ook nog wel één: ,,Laten we dan nu de beslissing uitstellen, zodat de gedeputeerde in gesprek kan gaan met de inwoners en samen tot een goeie regeling komt.’’
Bakker presenteerde vijf moties, gebaseerd op evenzovele eisen die het actieplatform Bewoners Belangen Eerst namens de omwonenden bij de provincie heeft neergelegd. Er moet een ruimere vangnetregeling komen, scherpere spelregels voor de inrichting van het gebied, een gebiedsfonds waarin de toekomstige bedrijven in de Oostpolder 2 procent van hun omzet storten én onderzoek komen naar alternatieve uitbreidingslocaties en het beperken van geluid en lichthinder.
Mega-datacenters zijn taboe in Oostpolder
Daarop deed Schmaal nog een kleine handreiking: ,,Als de Staten het willen kunnen we kijken of we nog een iets hoger percentage kunnen bieden dan die 97 procent.” Maar alle andere wensen van de omwonenden komen later aan bod in de aanloop naar definitieve besluitvorming. Met die toezegging haalt Bakker haar moties voorlopig van tafel.
Brede steun is er wel voor de oproep van GroenLinks om de mogelijke komst van mega-datacenters naar de Oostpolder te blokkeren. De Eemshaven is samen met de Wieringermeer de enige plek in het land waar het kabinet deze zogeheten ‘hyperscales’ toestaat, maar fractiewoordvoerder Bas de Boer vindt dat zulke energie- en watervreters niet thuishoren in het groene bedrijvenpark dat de Oostpolder moet worden. Alleen de VVD en BBB stemden tegen De Boers motie om ze taboe te verklaren.
Hogeland-dorpen groeien mee met Eemshaven
De onstuimige ontwikkeling van de Eemshaven moet een vliegwiel worden voor een volledige ‘upgrade’ van de wijde omgeving. De gemeente Het Hogeland investeert tot 2050 miljoenen in extra woningbouw en versterking van de leefbaarheid in omliggende kernen als Oudeschip, Roodeschool, Uithuizermeeden en Uithuizen.
Dat is de rode draad in het meerjarenprogramma Eemshaven+ dat wethouder Eltjo Dijkhuis donderdag presenteerde. De gemeente wil dat de dorpen onder de rook van het havengebied niet alleen de lasten van de groei ondervinden, maar ook de lusten. De gemeenteraad buigt zich op 13 december over de plannen.
Naar verwachting is de Eemshaven rond 2050 goed voor 3000 directe banen bij de bedrijven die daar actief zijn en nog eens 3000 indirecte banen bij toeleveranciers. Tenminste 10 procent van die werknemers zou volgens de gemeente moeten gaan wonen in de directe omgeving.
Daarvoor moet de huizenproductie fors omhoog en ook de woonomgeving sterk verbeterd. De gemeente werkt samen met de betrokken dorpen plannen uit om ze de komende jaren op te stoten tot ‘kerngezonde kernen’.
Het Hogeland krijgt hiervoor 50 miljoen van het Rijk, bedoeld ter compensatie van de aansluiting van de Noordzee-windparken op de Eemshaven. Stroomnetbeheerder TenneT bouwt hiervoor een nieuw hoogspanningsstation in de Oostpolder.
