De Eemshaven wordt een aanlandingsplek voor de windstroom vanaf de Noordzee. Foto: Archief Corné Sparidaens
Niet alleen noordelijke overheden zijn boos dat het kabinet een nieuwe stroomkabel vanaf de Noordzee dwars door Schiermonnikoog en het wad wil trekken. Ook rond de Eemshaven wekt het besluit woede.
„Dit lijkt nergens op: koloniaal!”, reageert woordvoerder Ab Reitsma van de BBE, de belangenorganisatie van bewoners van de dorpen rondom de Groninger zeehaven. De keus van het kabinet voor de westelijke ‘Schiermonnikoog-route’ betekent een extra aanslag op de leefbaarheid van het gebied.
Minister wil kabel onder Schier en wad doortrekken
Maandag spraken noordelijke bestuurders al hun ongenoegen uit over het Haagse besluit. Met de voorkeur voor het westelijke tracé negeert het kabinet het gezamenlijke pleidooi van 17 Groningse en Friese overheden, landbouw- en natuurorganisaties om de windparken boven de Waddeneilanden juist via een oostelijke route aan te sluiten op de Eemshaven.
Die variant levert volgens het Noorden veel minder schade aan natuur, economie en toerisme op dan het tracé waar het kabinet nu voor kiest: onder Schier langs, dwars door de kwetsbare Waddenzee met zijn beschermde status als Unesco-werelderfgoed, en ook nog door hoogwaardige landbouwgrond langs de Noord-Groningse en -Friese kust.
Minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei vreest echter dat het veel langer gaat duren om de Noordzeewind-kabel langs oostelijke richting langs het wad naar de Eemshaven te leiden. Hiervoor zijn twee opties in beeld: een tunnel door de zeebodem naar de Groninger zeehaven en een route via de Oude Westereems-vaargeul, deels over Duits grondgebied.
Duits verzet kan jarenlange vertraging opleveren
Hermans is bang dat met name die laatste variant op juridisch verzet van Duitse zijde stuit. Daarmee zou de aanleg jarenlange vertraging kunnen oplopen. Als Noordzee-windenergie niet tijdig naar het vasteland kan worden gesluisd zou Nederland niet aan zijn klimaatdoelen voldoen.
Het Noorden stelt daar tegenover dat met name de Eemshaventunnel de kans biedt om niet alleen huidige maar ook toekomstige Noordzee-windparken meteen aan te takken op het Nederlandse stroomtransportnet. Dat is duurzamer dan het westelijke tracé, waarvoor bij toekomstige uitbreiding nogmaals onder het wad en Schier moet worden geboord.
Omwonenden van de Eemshaven onderschrijven dat noordelijke standpunt volmondig, stelt BBE-woordvoerder Reitsma. „Als die kabel vanuit westelijke richting het havengebied binnenkomt, betekent dat een veel grotere landschappelijke inbreuk dan de andere alternatieven.”
Dorpen zien Eemshaven steeds sneller oprukken
Omliggende dorpen als Oudeschip, Molenrij, Koningsoord en Spijk zien de bedrijvigheid in de Eemshaven de laatste jaren steeds verder en sneller oprukken. Met de jongste uitbreidingsplannen in de Oostpolder, bijna een verdubbeling van het huidige havengebied, komen de industrie en windmolens nog dichterbij.
Omwonenden praten al tijden met het provincie- en gemeentebestuur over maatregelen om de leefbaarheid overeind te houden. Onderdeel van het compensatiepakket waarover (moeizaam) wordt onderhandeld, is de aanleg van een ‘blauw-groene’ bufferzone, met onder meer bomen die de toekomstige industrie in de Oostpolder aan het zicht moeten onttrekken.
Juist een westelijke kabelroute trekt letterlijk en figuurlijk een streep door dat plan, vreest de BBE. „Als daar straks een kabel door de bodem loopt, blijft er van de geplande recreatieve functie voor de bevolking niks over”, verwacht Reitsma. „Stroomnetbeheerder Tennet heeft bovendien al gezegd dat diepwortelende bomen dan taboe zijn, zodat ook de bufferfunctie onder druk staat.”
Noordelijke bestuurders hopen minister Hermans nog op andere gedachten te brengen. Zij moet de beide oostelijke opties volgens hen volwaardig blijven meewegen in het verdere onderzoek naar de Noordzeewind-kabel.
Omwonenden beraden zich op bezwaarprocedure
Daar is ook Reitsma’s hoop op gevestigd, al beraadt de BBE zich ondertussen ook op een bezwaarprocedure. Hermans maakt 28 februari haar definitieve besluit bekend. Daarna worden in maart de plannen ter inzage gelegd en volgt er nog een Kamerdebat.
De Eemshaven-dorpen willen snel duidelijkheid, zegt Reitsma. „Het kan 8 tot 10 jaar duren voor zo’n kabel er echt ligt. Het kan niet zo zijn dat wij hier met veel pijn en moeite een blauw-groene zone krijgen en dat die dan straks direct weer overhoop wordt gehaald.”
