Rob Jetten (D66) haalt in Middelstum uit naar Omtzigt en ook Timmermans krijgt er van langs

Jetten was vrijdag op bezoek bij de Rijksuniversiteit Groningen en bij een jongerenbijeenkomst in Uithuizen. Tussendoor sprak Dagblad van het Noorden hem in Herberg In de Valk in Middelstum.

,,Dat is een ludieke actie, maar wij vinden het hard nodig om over het Noorden te praten in een debat. Er valt daar veel over te bespreken met Pieter Omtzigt. Ook met Frans Timmermans. Die zegde af voor dat Debat van het Noorden omdat hij niet kon. Hij is nu in Spanje voor een bijeenkomst van socialisten in Europa. Is anderhalve week voor de verkiezingen je prioriteit niet het Noorden, maar iets in Benidorm of Malaga of waar ook? Dat trek ik heel slecht.’’

,,In zijn voorkeurscoalitie zitten JA21 en BBB, en dat zijn partijen die willen morrelen aan de gaskraan. Ik ben heel trots op wat Hans Vijlbrief heeft gedaan in Groningen. Niemand had gedacht dat we zo snel naar nul konden met de gaswinning en dat we nu eindelijk serieus bezig zijn met het herstel. De politiek heeft deze regio heel lang niet serieus genomen. Als de gaswinning van de agenda af is, blijven we dan wel genoeg oog hebben voor al het andere dat we met Groningen hebben afgesproken? Bij zo’n debat had je partijen daaraan kunnen houden.’’

,,Het is er natuurlijk niet zomaar gekomen. Daar is hard voor gelobbyd. Maar het geld staat niet ergens op een bankrekening. Elk nieuw kabinet zal het moeten doorzetten. Je moet dus elke keer weer de politiek eraan committeren. Dat had in zo’n debat gekund.’’

,,We moeten eerlijk zijn. We stoppen met gaswinning hier op land vanwege de veiligheid, dus die kleine gasvelden op de Noordzee hebben we echt nodig omdat we niet alles kunnen importeren met LNG. Maar Omtzigt zegt eigenlijk ‘eigen gas voor eigen gebruik’. Dat kan simpelweg niet. We gaan het met onze eigen velden op de Noordzee nooit redden. Het zou onverstandig zijn als we ons zouden afschermen van de internationale markt.’’

,,Wat we vooral fout hebben gedaan is dat we de opbrengst niet hebben gereserveerd, zoals in Noorwegen, maar meteen hebben uitgegeven. We hadden het ook kunnen investeren in Noord-Nederland.’’

,,We zitten aan de hoge kant inderdaad. Ik wil vooral zorgen dat mensen minder energie hoeven te gebruiken. In het klimaatfonds hebben we veel geld uitgetrokken voor isolatie en warmtepompen zodat mensen een minder hoge energierekening krijgen. Omtzigt wil het klimaatfonds afschaffen. Veel investeringen daaruit komen ook in dit gebied terecht. ’’

,,We weten precies in welke wijken in Groningen de impact het hoogst is. Daarom willen we straat voor straat aan de slag om spouwmuren te isoleren en zonnepanelen op het dak te leggen, om de energierekening te verlagen. Die hoge energierekeningen zoals vorig jaar krijgen we niet meer. Toevallig hebben we vandaag de gasopslagen voor 99,9 procent vol zitten en dat helpt enorm om de energieprijzen omlaag te krijgen. En voor lage inkomens verlengen we de energietoeslag die heel goed heeft gewerkt.’’

,,We gaan dik in de dubbele cijfers eindigen, voorspel ik.’’

,,Dan zou het niet progressief en groen genoeg worden vrees ik.’’

,,Als je het zo progressief en groen mogelijk wil is het gemakkelijker er met meer mensen voor te strijden.’’

,,De Eemshaven staat als waarborglocatie zoals dat heet in de wet, naast Borssele en de Maasvlakte. Een paar jaar geleden heeft de Kamer een motie van Sandra Beckerman aangenomen om de Eemshaven te schrappen als waarborglocatie en Hans Vijlbrief is bezig dat vast te leggen in de wet. Daar kan dan dus geen grootschalige kerncentrale komen. Groningen is genoeg wingewest geweest.’’

,,Vanuit het Rijk gaan we met zeven provincies kijken of en waar zulke kleine centrales kunnen komen. Ik heb dat aanbod aan alle provincies gedaan. In Groningen is nu wel een coalitie met de BBB die er niet onwelwillend tegenover staat. Maar Limburg en Brabant zijn koplopers in die discussie omdat daar zware industrie is die geen alternatief heeft. Dat heeft de Eemshaven natuurlijk wel. De Eemshaven heeft binnenkort een onuitputtelijke bron van energie met alle windmolens die op zee komen.’’

,,Ik ben blij dat u dat vraagt, want veel mensen hebben er een romantisch beeld bij. De bedrijven die SMR beloven, bouwen gewoon het formaat van Borssele. Als Groningen mee wil doen aan het onderzoek is het goed om je ervan te vergewissen hoe groot zo’n centrale echt gaat worden. Het is meer iets voor eventueel in de verre toekomst, maar eerst vooral inzetten op wind op zee, zon op dak en groene waterstof.’’

,,We willen fors gaan bijbouwen op die Noordzee, maar de techniek ontwikkelt zich ook door. Dus hoeveel windmolens het precies worden is niet goed te zeggen. Eenderde van de stroom van molens op de Noordzee moet in de Eemshaven aan wal komen. Ik kom net van de Rijksuniversiteit Groningen waar ik sprak met onderzoekers. Het wordt voor Noord-Nederland vooral interessant om hoogwaardige innovatieve bedrijven te hebben die gebruik kunnen maken van de waterstof. Want als je alleen waterstof maakt en het vervolgens naar de rest van het land exporteert dan heeft Groningen er niet zo veel aan. Dus kan je proberen productie naar Groningen te halen zoals batterijen en groene chemie.’’

,,Dat schrikbeeld is onterecht. Het wordt veel. Maar de Noordzee wordt geen woud van windmolens. We hebben een kaart gemaakt van de Noordzee en er zijn ook plekken voor natuur, visserij en oefengebieden voor Defensie. Gelukkig lopen we als Nederland voorop met strenge eisen voor de ecologie zodat de natuur overeind blijft.’’