Woningzoekenden in Groningen opgelicht door Roemeense nep-verhuurder die vanuit champignonkwekerij fake-advertenties plaatste. Studente Marjolein voor 2500 euro geflest
Via fake-advertenties voor een 'flat te huur' in dit appartementencomplex aan de Turftorenstraat in hartje Groningen hebben oplichters tientallen huurders die een kamer zochten geld afgetroggeld. Foto: DVHN
Vanuit een champignonkwekerij plaatste de Roemeen Victor C. (33) nepadvertenties van woningen in Groningen. Studente Marjolein trapte ook in zo’n fake-verhuurder: 2500 euro foetsie!
Woningzoekenden in Groningen zijn slachtoffer geworden van grootschalige online huurfraude. Vanuit een champignonkwekerij plaatste de Roemeen Victor C. (33) nepadvertenties van woningen in Groningen, Den Haag en Eindhoven.
Het Openbaar Ministerie, Eurojust en de Roemeense autoriteiten spoorden Victor C. op en werkten mee aan zijn uitlevering naar Nederland. Online huurfraude staat volgens justitie inmiddels hoog op de agenda. Na langdurig onderzoek van de politie in Den Haag vervolgt het OM nu niet alleen de Roemeen, maar meerdere verdachten. Daaronder zit ook de oplichter van de Groningse studente Marjolein.
Handig inspelen op woningnood
De groeiende woningnood drijft woningzoekenden tot wanhoop. Oplichters spelen daar handig op in. Zo ook de Roemeense Victor, die meer dan zes maanden in voorarrest zit. Afgelopen woensdag vond de tweede inleidende zitting plaats in de rechtbank van Den Haag. Op 1 april wordt de zaak inhoudelijk behandeld, waarna het vonnis volgt.
Vanuit een champignonkwekerij in Alphen aan den Rijn zou Victor van 2015 tot en met 2021 ruim driehonderd Nederlandse woningzoekenden hebben opgelicht voor bedragen tussen de 1000 en 4200 euro. De man bediende zich van valse namen en bewoog zijn slachtoffers tot het overmaken van een aanbetaling, zonder de woning vooraf te bezichtigen.
In een soortgelijk fraudegeval was de Groninger studente Marjolein (25) het slachtoffer, die hier anoniem haar verhaal deelt. Zij kwam als gedupeerde in beeld bij de Haagse politie toen deze in 2019 een grootschalig onderzoek naar oplichters van online huurfraude startte.
‘Achteraf hadden er natuurlijk honderd belletjes moeten gaan rinkelen’
In datzelfde jaar zocht Marjolein samen met haar vriend een appartement in Groningen. ,,Achteraf hadden er natuurlijk honderd belletjes moeten gaan rinkelen’’, begint ze, enigszins met schaamte. Twee jaar geleden verbleef ze in Canada en dat bemoeilijkte de zoektocht naar een woning in Groningen.
Toch werd ze enthousiast bij een advertentie via Kamernet voor een flat aan de Turftorenstraat. ,,Het zag er prima uit, met een reële huurprijs en in hartje Groningen. De eigenaar bleek een Zweedse man te zijn met familie in Nederland. Hij verhuurde de woning via Airbnb en wilde overstappen naar vaste huurders. De eerste maand wilde hij via Airbnb verhuren, waarna bij tevredenheid een vast contract werd opgesteld. Wij dachten: dit is een win-winsituatie’’, zegt ze.
Dat pakte voor Marjolein en haar vriend anders uit: de advertentie stond niet in de app van het verhuurplatform. ,,De Airbnb-link die ik kreeg toegestuurd van de eigenaar, zag er op mijn telefoon betrouwbaar uit. En omdat we goede ervaringen met Airbnb hebben, dachten we: .’’
Aangifte bij de politie leek niets op te leveren, tot...
Marjolein en haar vriend betaalden 2500 euro aan borg en een aanbetaling. De boekingsbevestiging kwam nooit aan. Aangifte bij de politie leek niets op te leveren, tot ze in oktober een brief binnenkreeg van het OM over een lopend onderzoek naar de verdachten. Haar melding aan Kamernet hielp niet: dezelfde advertentie werd een week later weer geplaatst.
Dat de Roemeense verdachte Victor woningzoekenden op eigen houtje oplichtte, is volgens de officier van justitie onwaarschijnlijk. Zo werden er bedragen overgemaakt naar verschillende rekeningen in Europa, waarna deze geldstromen in rook opgingen. Dit geeft blijk van een groter netwerk, al heeft het OM geen medeverdachten weten op te sporen en tot hun teleurstelling ‘schone’ laptops aangetroffen tijdens een huiszoeking in Roemenië. Wel is een grote hoeveelheid contant geld gevonden.
IP-adres vanuit een champignonkwekerij was een aanknopingspunt
Aanleiding voor het onderzoek van het OM en de Europese justitieorganisatie Eurojust zijn vijf aangiften van benadeelden. Een IP-adres vanuit een champignonkwekerij was een aanknopingspunt. Aan de hand van een groot databestand van het OM werden ruim driehonderd andere woningzoekenden gekoppeld aan de verdachte.
Het is niet de eerste keer dat het OM optreedt tegen online huurfraude. Vorig jaar september stond een verdachte terecht met tientallen gedupeerden en in oktober 2021 stond een andere Roemeense verdachte terecht met honderden benadeelden. Het OM pakt politiedossiers op en zegt meerdere verdachten te gaan vervolgen.
Online huurfraude speelt jaar in jaar uit, ziet een woordvoerder van de Woonbond. Precieze cijfers van het aantal gedupeerden zijn er niet. Doorgaans komt het voor in grote steden en treft het jonge mensen die geen huis kunnen kopen of voor wie de sociale huurmarkt op slot zit, aldus de woordvoerder. Bedragen die oplichters gedupeerden afhandig maken gaan van 25 euro bij oplichters die fungeren als tussenlaag voor huurmakelaars, tot duizenden euro’s bij oplichters die zich als eigenaar voordoen, stelt de belangenorganisatie.
Steeds meer nepverhuursites naarmate het woningtekort groeit
Het Landelijk Meldpunt Internetoplichting (LMIO) komt al jaren nepverhuursites tegen en ziet deze in aantal toenemen naarmate het woningtekort groeit. Er volgen weinig aangiften, verklaart een teamleider van LMIO aan de politie in een persbericht uit juli. Ook de Fraudehelpdesk, die jaarlijks zo’n tweehonderd meldingen van oplichting rondom woonruimten ontvangt, weet dat gedupeerden niet altijd een melding doen. Met name internationale studenten, expats of vakantiegangers, weten hen niet te vinden.
Misleiding zo geraffineerd dat het voor de gemiddelde consument te ingewikkeld is
Volgens de Autoriteit Consument en Markt (ACM), die toeziet op misleiding op de huizenmarkt, is het voor de consument op internet lastig om het onderscheid te maken tussen echt en nep. ,,Men doet tegenwoordig zaken via het web met mensen over de hele wereld, en je hebt geen idee met wie je te maken hebt’’, vertelt een persvoorlichter van de ACM. ,,De misleiding gebeurt zo geraffineerd dat het voor de gemiddelde consument ingewikkeld is om te signaleren.’’
Om die reden is het OM, samen met de Fraudehelpdesk, een campagne gestart voor voorlichting over online huurfraude.De sleutel ligt bij de woningzoekende, opdat fraudeurs niet kunnen inspelen op hun wanhoop. Ook de Woonbond adviseert woningzoekenden hierin. ,,Vertrouw je iets niet? Zoek de eigenaar op in het Kadaster of zoek de woning op Google Image Search’’, aldus een woordvoerder.
Voorkomen is beter dan genezen, alhoewel de verhuurplatforms zelf niets te verwijten valt, vindt een woordvoerder van de Fraudehelpdesk. ,,Zij hebben een intensieve screening van profielen en phishingsites, waardoor we een verschuiving zien naar sociale media, waar dat minder gebeurt. Toch blijft huurfraude lastig te herkennen’’, meent de woordvoerder. ,,Eerst bezichtigen, dan betalen, is een belangrijke tip. En toch kan oplichting iedereen overkomen.’’
Hanneke (43) wist huurfraude net op tijd te voorkomen
Desondanks wist Hanneke (43), die ook anoniem wil blijven, online huurfraude op een haar na te voorkomen. Ze rook onheil toen ze in augustus contact opnam met een verhuurder van een woning in het Zeeheldenkwartier in Den Haag. ,,Het was een appartement in een gewilde wijk met een mooie inrichting, marmeren vloeren en een ligbad, en dat voor 750 euro inclusief’’, vertelt ze.
De bemiddelaar, ene Martijn, bracht haar in contact bracht met een Deense eigenaar, die twee maanden borg vroeg. Ze twijfelde en ontdekte dat de woning op een andere naam stond. Hanneke: ,,Omdat ik net tussen sociale huur en particuliere huur val, is de zoektocht op de huizenmarkt lastig voor mij. Nog steeds heb ik geen geschikte woning gevonden, maar vallen voor een woning die ‘te mooi is om waar te zijn’ overkomt mij niet nog eens.’’
