Een kerk op een wierde in Eenum. Foto: Corné Sparidaens
Huizen en kerken op wierden in Groningen lopen een fors grotere kans op bevingsschade dan werd gedacht. Bovendien zijn 48 adressen mogelijk tóch niet veilig.
Dat schrijft het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) in een brief aan staatssecretaris Hans Vijlbrief (D66), naar aanleiding van een nieuw onderzoek van TNO. Zo’n 500 gebouwen op een wierde zijn minder veilig dan werd gedacht, waaronder de 48 adressen die eerder nog als veilig werden beschouwd. Het SodM adviseert om deze gebouwen alsnog te beoordelen om ze mogelijk te versterken.
Wierde
Een wierde is een Groningse benaming voor een door mensen aangelegde heuvel. Wierden stammen uit de tijd dat er nog geen dijken waren, zodat er bij hoogwater een droge plek was om te schuilen. Afgeleiden van het woord zijn terug te zien in plaatsnamen als Sauwerd, Usquert en Aduard. In Groningen staan 3645 gebouwen op een wierde.
Het hogere risico komt door de grotere kans op het zogeheten ‘opslingereffect’. Daarbij worden ondergrondse trillingen versterkt als de aarde gelaagd is, bijvoorbeeld wanneer de aardbevingsgolf vanuit zandgrond in een klei- of veenlaag terechtkomt. Het effect kan zorgen voor extra schade.
Tompouce-effect
Volgens een SodM-woordvoerder kun je het effect vergelijken met een tompouce. Als je die heen en weer schudt, beweegt de bovenste laag van het banketbakkersroom ook heviger vanwege de verschillende lagen waar de tompouce uit bestaat.
Het opslingereffect werd eerder nog niet meegenomen in seismische risicoanalyses en (veelal) ook niet in de beoordeling van gebouwen in de versterkingsopgave, meldt het SodM in de brief. De dienst adviseert om alle gebouwen op wierden opnieuw onder de loep te nemen.
