Dit zijn de tien grootste gasvelden van de wereld. Zit Groningen er ook bij? Check de kaart

Na de ontdekking bleef dit gigantische Russische gasveld veertig jaar lang liggen onder de permafrost, tot Gazprom toch besloot te gaan boren. Tot die tijd was er niet eens een spoorlijn naar dit deel van de Oeral, dat bijna helemaal boven de poolcirkel ligt. Gazprom is de grootste aardgasproducent ter wereld en is grotendeels in handen van de Russische overheid. Sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne hebben voetbalclub Schalke 04 en de UEFA hun sponsordeals met het bedrijf al verbroken. Ook stapte de Nederlandse directeur van het bedrijf op.

Ons eigen aardgasveld onder Slochteren en omstreken is het grootste van Europa. De gesteentelaag waarin het aardgas is ontstaan is de Carboon-laag. Tijdens het Carboon-tijdperk, zo’n 300 miljoen jaar geleden, lag Nederland op de evenaar, ongeveer waar Congo nu ligt. Ons land bestond toen uit tropische bossen en warme moerassen.

Die Carboon-laag bestaat vooral uit zandsteen. Door het oppompen van het aardgas komen de zandkorrels daarvan langzaam los, wat zorgt voor steeds heftigere aardbevingen.

Dit gasveld in de Verenigde Staten was het strijdtoneel van de aan het begin van de twintigste eeuw. Gelukszoekers trokken naar het westen in de hoop olie aan te boren. Toen het Hugoton-veld vooral uit gas bleek te bestaan werd het jarenlang met rust gelaten, tot aardgas in 1928 toch waardevol genoeg geacht werd.

In het veld zit een hoge concentratie helium. Dit gas wordt voor van alles gebruikt, van weerballonnen tot astronautenpakken. Dikke kans dat de ballonnen op je verjaardag gevuld zijn met helium uit Kansas.

Op plek zeven weer een Russisch Gazprom-veld, maar dit keer op een wel héél strategische plek. De gasbubbel zit recht onder de stad Moermansk, aan de Kola-baai bij de grens met Finland en Noorwegen. Op dit drielandenpunt staat een belangrijke militaire basis van de Russen. Moermansk zelf is cruciaal voor de handel; het is de enige haven boven de poolcirkel die het hele jaar ijsvrij is vanwege de warme golfstroom.

Het Russische bedrijfsleven zet volledig in op klimaatverandering. Het ontdooien van de permafrost in poolregio’s maakt het makkelijker voor de Russen om naar olie en gas te boren. Ook smelt er steeds meer zee-ijs, waardoor een directe vaarroute van Moermansk naar Azië binnenkort mogelijk lijkt.

Dit gasveld is internationaal bekend vanwege de gigantische krater, die al sinds 1971 non-stop in brand staat. Deze ‘poort naar de hel’, zoals de lokale bewoners de krater van Derweze noemen, ontstond toen een boortoren door de grond zakte. Geologen hoopten dat het vrijgekomen gas in een paar dagen wel opgebrand zou zijn. Eenenvijftig jaar later brand het vulkaan-achtige gat nog steeds, en is het een populaire trekpleister voor vakantiegangers.

Dictator Gurbanguly Berdimuhamedov draaide in 2019 nog donuts om de vuurzee met zijn sportauto. De ‘Officiële Beschermheer’ van het land staat net zo bekend om zijn rare acties als om zijn schendingen van de mensenrechten. Turkmenistan eindigde recent nog op de laatste plek van de persvrijheid-ranking van Verslaggevers Zonder Grenzen, onder Noord-Korea. Het centraal Aziatische land hangt aan elkaar van de vreemde wetten en regels, zoals het verbod op baarden en het hebben van een vieze auto. Berdimuhamedov is naar eigen zeggen goede vrienden met Vladimir Poetin.

Het Shtokman-veld ligt op 600 kilometer van de Russische kust, midden in de Barentszzee. Tot nog toe is er nog geen kubieke meter gas opgepompt; het ligt zo diep onder water dat het schier onmogelijk lijkt om een pijpleiding aan te leggen. Daarnaast komen door de opwarming van de aarde veel ijsschotsen los, die tegen de boorplatforms aan kunnen botsen. Gazprom probeerde dit op te lossen door drijvende platforms aan te leggen, die om het zee-ijs heen gestuurd zouden worden. Het hele project werd in 2019 permanent stilgelegd vanwege het barre weer en de ruwe zee boven het gasveld.

Op nummer vier voor het eerst een Afrikaans land: Algerije. Dit gigantische gasveld voorziet een groot deel van Zuid-Europa van gas. Vanwege het uitbreken van de oorlog in Oekraïne zijn Italië en Spanje al druk in gesprek met de Algerijnen om hun afname uit Afrika uit te breiden. Bovengronds staat het gasveld vol met zonnepanelen die extra energie opwekken.

Voor plek drie gaan we weer terug naar Rusland. West-Europa haalt een groot deel van zijn gas uit Yamburg. De pijpleidingen van dit veld lopen dwars door Oekraïne, tot groot chagrijn van de Russische regering. De gloednieuwe pijplijn Nord Stream 2 zou direct van het gasveld naar Duitsland moeten gaan lopen, zodat Rusland Oekraïne zou kunnen omzeilen. Vorige week trok de Duitse regering echter plots een streep door dit project. Bondskanselier Olaf Scholz overweegt zelfs weer over te stappen op de verbranding van bruinkool, waar een ongelofelijke hoeveelheid broeikasgassen bij vrijkomt.

De stad bovenop het grootste gasveld van Rusland heeft een bijzondere naam: Oerengoj betekent letterlijk ‘afgelegen’. Geologen die het gasveld ontdekten stichtten voor het gemak maar een dorp voor de stroom aan nieuwe arbeiders. In de jaren 80 probeerde de Amerikaanse president Reagan al leden van de Europese Unie te overtuigen dat afhankelijk zijn van Russisch gas geen goed idee is. Destijds weigerde de Duitse regering de Oerengoj-pijplijn in de ban te doen, ondanks dat de Sovjet-Unie net Afghanistan was binnengevallen.

Het grootste gasveld ter wereld bestaat uit twee delen: de bubbel onder de Perzische golf is opgedeeld in een Qatarees en een Iraans deel. Tijdens de oorlog in Syrië werd al snel duidelijk dat de spanning tussen deze twee oliestaten te snijden is. Beide landen willen namelijk via nieuwe pijplijnen door Syrië hun gas aan Europa verkopen. Qatar is al jaren een trouwe bondgenoot van de Amerikanen, terwijl Iran nauwe banden heeft met Rusland. De Syrische president Bashar al-Assad speelde beide partijen tegen elkaar uit, wat jarenlang nog meer olie op het vuur van de Syrische burgeroorlog gooide.