Stress en wanhoop bij studenten die een kamer in Groningen zoeken. Een lijdensweg vol afwijzingen, valse verwachtingen, frustrerende ellenlange treinreizen en ’vleeskeuringen’

Is er zowaar toch nog iets vrolijks te melden in de tamelijk treurige speurtocht naar een dak boven het hoofd in studentenstad Groningen. Een expeditie met als heilig doel een studentenkamer, waarvoor vaak ook nog veel te veel wordt gevraagd. Lijdensweg vol afwijzingen, valse verwachtingen, frustrerende ellenlange treinreizen en ’vleeskeuringen’.

Vleeskeuringen? Ja, zo noemen ze in het wereldje gekscherend de hospiteer-avonden, waar de op een kamer hopende student – uit naam van de huisbaas – wordt onderworpen aan de beoordeling van studenten die al in zo’n pand wonen.

Het voorportaal van de hoop, zo’n gedeelde huiskamer waar de keuring geschiedt. Want als je tot daar weet door te dringen, ben je toch wel mooi één van de tien tot vijftien uitverkorenen die zijn geselecteerd uit een groep van pak ’m beet driehonderd gegadigden voor een aangeboden studentenkamer in Groningen. Opgetogen zijn over hooguit tien procent kans op een bed in de stad waar je universiteit of hogeschool staat...

Maar dan is er plotseling dat lichtpuntje, dat toonbeeld van nieuwe moed in de vorm van Phaedra Krol uit Heerde op de Veluwe, student geschiedenis aan de Rijksuniversiteit van Groningen (RUG). „Ja, ik heb geluk gehad”, meldt ze opgetogen. „Ik heb sinds deze week een kamer!”

We zoeken haar op in de W.A. Scholtenstraat, dicht bij het centrum en het Academiegebouw van de RUG. Trap op, rechtsaf. Daar zit ze, in een kleine ruimte met een bureautje. „Nee, schrik niet, dit is niet alles. Mijn slaapkamer is groter, maar staat vol dozen die ik nog moet uitpakken.”

Ze straalt. Vrolijke ogen, paars haar. Sportieve meid, verenigingsmens. „Misschien hebben ze me daarom gekozen”, zegt ze. „Dat is het allermoeilijkste in de jacht op huisvesting. Hoe presenteer je je? Je wilt jezelf zijn, maar vraagt je ook af: wat zullen ze van mij vinden? Je hoopt toch dat ze jou leuker vinden dan de andere kandidaten.”

Dat vónden ze, en daarmee kwam voor Phaedra Krol een eind aan een nachtmerrie, die voor zoveel andere studenten nog minstens maanden doorgaat. Sinds mei was ze bezig met haar speurtocht naar een dak boven haar hoofd. Facebookgroepen uitspitten, geld storten op betaalde sites die kamers aanbieden, honderden pogingen wagen en blij zijn met een uitnodiging voor zo’n hospiteer-avond. „Want dat is al behoorlijk zeldzaam. Al weet je dat de kans op een kamer ook dan klein is, het streelt even je gevoel van eigenwaarde. Je voelt een beetje respect en dat is in zo’n vervelende situatie al heel wat.”

Drie keer per week reisde ze sinds de start van het studiejaar met bus en trein van Heerde naar Groningen voor werkcolleges, in totaal vijftien uren, exclusief de extra retourtjes van en naar de hospiteer-avonden. „En dan heb ik nog geluk gehad dat vanwege corona sommige colleges online zijn te volgen, anders was studeren in Groningen echt onbegonnen werk geweest.”

Uit het dagboek van eerstejaars psychologiestudent D, die liever niet met haar naam – bij de redactie bekend – in de krant komt:

Onze zoektocht naar een plekje in de Groningse kamerjungle begint – zoals die van alle anderen – op internet en daarbij kun je woningnet.nl of – specifiek voor Groningen – ghuus.nl gevoeglijk overslaan. Die sites zijn van de officiële corporaties en kennen wachttijden van vele jaren. Wil je als eerstejaars student in aanmerking komen voor bijvoorbeeld een studiootje uit dat segment, dan moet je je als 14-jarige hebben ingeschreven in de stad waar je wellicht over vijf jaar gaat studeren. Dat komt in de praktijk niet zo gek vaak voor. De moeder van een puber op het Comenius College in Hilversum heeft haar dochter in alle studentensteden van Nederland ingeschreven als woningzoekende, maar zij is vooralsnog een uitzondering.

Door dus naar het Facebookoerwoud en kamernet.nl, domeinen van particulieren, niet zelden huisjesmelkers, soms zelfs oplichters. „De kamernood is zo groot dat studenten onverantwoorde risico’s gaan nemen en twee maanden huur overmaken in de hoop op een slaapplek, die vervolgens niet blijkt te bestaan”, zegt de woordvoerder van Fraudehelpdesk. Volgens haar worden jaarlijks een paar honderd studenten opgelicht.

Komt zeker ook in Groningen voor, stelt Leon van der Deure, voorzitter van de Groninger Studentenbond in zijn kantoor in het Ambulatorium. „Onze secretaris Ale ten Cate zag hoe een huisbaas spullen uit de gemeenschappelijke keuken had weggehaald. Als bond praten we met de gemeente over meer controle op vergunningen en praktijken van verhuurders. Er is een pandbrigade in oprichting, die actief op zoek gaat naar misstanden. Studenten moeten worden beschermd tegen maffiapraktijken. Je bent als kamerzoekende aan de goden overgeleverd.”

In zijn stad zijn door huisjesmelkers zelfs al veilingen uitgeschreven voor kamers. Studenten tegen elkaar laten opbieden om de huurprijs nog verder op te drijven. „Daar moet tegen worden opgetreden”, vindt Van der Deure.

Uit het dagboek van eerstejaars psychologiestudent D:

De woningnood heeft een cocktail van oorzaken. Gebrek aan huizen – zeker in de stad Groningen –, studenten die daardoor niet verkassen zodra ze zijn afgestudeerd, een universiteit die door de overheid wordt betaald per student (gemiddeld 15.000 euro) en het aantal toelatingsplekken dus niet parallel laat lopen met het aantal bedden. „Bovendien zijn veel studentenkamers omgebouwd tot luxe studio’s, omdat huisjesmelkers daarvoor in de vrije sector – boven de 700 euro – kunnen vragen wat ze willen”, zegt Leon van der Deure. De schaarste los je zelfs niet op met tenten en gestapelde containers als onderdak.

Deventenaar Van der Deure – behalve voorzitter vierdejaars student American study’s – had mazzel. Samen met zijn zus en een vriendin van haar zocht hij een etage en hoorde toevallig dat er één vrijkwam nog voordat het op internet te huur was aangeboden. Inmiddels woont hij samen met zijn vriendin.

Van zoveel fortuin kan Almeloër Yves Hogenkamp alleen maar dromen. Hij volgt dezelfde studie, moet daarvoor vier keer per week naar Groningen en dat betekent twintig uur reizen van en naar vakantiepark Hoge Heksel bij Wierden. Een paar honderd e-mails en kameraanmeldingen heeft hij verstuurd, maar voor hem zat er zelfs nog niet één vleeskeuring in.

Frustrerend, vooral als je zoals Hogenkamp in Engeland hebt gezien dat het ook anders kan. „Ik studeerde 2,5 jaar in Newcastle en daar had ik meteen een kamer tegen een redelijk bedrag, want verhuurders zijn contractueel gebonden aan door de universiteit vastgestelde huurprijzen. Ze hebben een oude inrichting omgebouwd tot studentendomein. In Newcastle ben je als student beschermd, hier ben je opgejaagd wild.”

Uit het dagboek van eerstejaars psychologie student D:

Mismoedig loopt Yves Hogenkamp voor de zoveelste keer naar het station van Groningen, voor een reis van 2,5 uur naar het vakantiehuisje van zijn moeder in het oosten van het land. Weg uit de universiteitsstad waar het leven zo mooi kan zijn. ’Verbannen’ uit de studentenwereld.