De hele politiek wil scoren met het sluiten van de Groningse gaskraan | column Oh Oh Den Haag

Het was het moment voor Hans Vijlbrief om te shinen. Maar ’s avonds bij tv-programma OP1 leken zijn ogen nog kleiner dan ze normaal al zijn. Het was een lange dag geweest. Maar ja, nú had hij de kans om in een veelbekeken talkshow te praten over zijn wapenfeiten in Groningen.

Politiek draait voor een groot deel om beeldvorming. Het is niet alleen wat je vindt en doet, het is vooral ook wat het publiek daar van meekrijgt.

Dat het onder staatssecretaris Vijlbrief gelukt is de gaskraan in Groningen echt dicht te krijgen, mag met recht historisch heten. Dat eindelijk de bewijslast voor aardbevingsschade is omgedraaid, dat er eindelijk dingen zijn verbeterd in de schadevergoeding ook. Maar wéét het grote publiek dat wel?

Het was woensdag weer een ‘historisch’ debat over de gaswinning in Groningen. Eigenlijk was alles al in kannen en kruiken; de gaskraan is al sinds vorig jaar dicht, op een paar dagen in januari na. Hoe dat was gegaan met de kleine lettertjes over ernstige vorst en gevoelstemperatuur - daarvoor had Vijlbrief ook al duizendmaal excuses aangeboden.

Het was ook al lang duidelijk dat een ruime meerderheid de wet over de stop op de gaswinning zou steunen. Dus wat was er verder nog te halen voor de Kamerleden?

Dat het nóg iets eerder kon. De wet van Vijlbrief stelt dat op 1 oktober de gasputten volgestort moeten zijn met beton. Dat kan best een paar maanden eerder, toch?

Dus kwamen verschillende partijen met amendementen daarover. Sandra Beckerman natuurlijk, de Groningse SP’er die er met haar emotionele toespraken en vasthoudendheid in geslaagd is hét symbool van het verzet tegen de gaswinning te worden.

Ze is daarin ook nog eens geloofwaardig, want de meeste andere partijen hebben ‘bloed’ aan hun handen als het over de Groningse aardbevingen gaat.

Voormalig PvdA-Kamerlid Henk Nijboer die nu kwartiermaker is in Groningen, was de laatste jaren weliswaar warm pleitbezorger van het stoppen met gaswinning in Groningen. Maar in de regeerperiodes daarvoor waren het juist ook PvdA-bewindslieden zoals Jeroen Dijsselbloem en jaren daarvoor nog Wim Kok die volop wilden doorboren. Dat leverde immers prettig veel gratis geld op.

Nijboer stond daardoor in die jaren nog redelijk alleen in de grote PvdA-fractie die er destijds was. Maar hij maakte het de laatste jaren sinds de PvdA in de oppositie zat wel goed. Met het jonge Groningse Kamerlid Julian Bushoff nu als zijn frisse opvolger. Ook samen optrekkend met Beckerman.

Voor andere partijen geldt al helemaal dat ze mede-verantwoordelijk waren, als lid van een coalitie. Of als partij die jarenlang juist heeft gepleit voor doorboren, zoals Forum, of DENK, of JA21 of de uit de Kamer verdwenen Wybren van Haga.

De middenpartijen zijn wel tot inkeer gekomen, zoals het CDA, de ChristenUnie, de VVD en D66. En dat moet het publiek ook weten.

,,Wij waren de eerste met een amendement’’, kwam een woordvoerder van ChristenUnie-fractievoorzitter Mirjam Bikker op de lijn. Of wij van de media wel even opmerkten dat het niet de SP en al helemaal niet GL-PvdA waren die als eerste een vroegere sluiting van de gaskraan eisten, maar Bikker die als ‘eerste’ met het voorstel kwam.

Niet dat het in praktijk veel uitmaakt, sputterde Vijlbrief nog. De gaskraan is dicht en mag toch alleen weer op een kiertje als het dagenlang ernstig gaat vriezen. Die kans is niet erg groot van maart tot oktober.

Maar het gaat hier niet alleen om die datum. Het gaat vooral ook om het beeld. Vijlbrief ging daarom maar meteen akkoord. 1 mei wilde hij best proberen te halen. Het was alleen nog even de vraag of de Eerste Kamer de gaswet dan ook al goedgekeurd heeft.

Zo loodste hij de wet weer ogenschijnlijk moeiteloos door de Kamer. Zoals hij al enkele jaren de Kamercommissie Mijnbouw weet te charmeren door snelle, ter zake doende toezeggingen. Waren alle bewindslieden maar zo, verzuchtte Bikker nog.

Vijlbrief had wel een beetje haast. Vanaf 10 uur was hij aan het debatteren in de Tweede Kamer. Om 16 uur stapte hij snel in de dienstauto naar Garmerwolde om daar samen met minister Hugo de Jonge de isolatieplannen te presenteren: gratis isolatie van het huis, bij wijze van cadeau aan de Groningers en Noord-Drenten. Een beginnetje van het inlossen van de ereschuld.

En daarna weer als een speer richting Hilversum om daar vanaf half elf aan tafel bij OP1 uit te leggen wat hij allemaal heeft klaargespeeld voor Groningen. De schmink was er alleen niet helemaal in geslaagd de wallen onder zijn ogen weg te poetsen.