Opluchting over asielwet, maar juichen doen ze in Ter Apel nog niet. 'Eerst zien dan geloven'

Velema heeft zich het afgelopen jaar, waarin de asielcrisis vooral Ter Apel hard raakt, regelmatig in de steek gelaten gevoeld door collega’s die geen asielzoekers opvangen. ,,Deze wet maakt duidelijk dat dit een gezamenlijke en niet vrijblijvende opgave is. Dat biedt perspectief dat we weer op humane wijze en structureel opvang kunnen bieden en een einde kunnen maken aan de chaotische en rommelige situatie in Ter Apel.”

Toch reageert Velema ook met voorbehoud. Ter Apel worstelt al zo lang met de gevolgen van een crisis die maar niet wordt opgelost, dat de burgemeester niet direct staat te juichen. ,,Eerst zien dan geloven.”

Belangrijk voor Ter Apel is dat de wet de staatssecretaris niet alleen de bevoegdheid geeft om asielzoekerscentra aan te wijzen, maar ook extra aanmeldcentra en locaties voor overlastgevende asielzoekers kan afdwingen. Ook vóór de huidige opvangcrisis kampte Ter Apel al met overlast van met name veiligelanders uit het aanmeldcentrum.

,,De staatssecretaris was tandeloos”, zegt burgemeester Marco Out van Assen, voorzitter van de veiligheidsregio Drenthe. ,,Nu heeft hij instrumenten om alle regio’s in Nederland verantwoordelijk te maken voor asielopvang.” Out is blij dat die stap is gezet. ,,Ook omdat het steeds meer wordt gezien als vluchtelingencrisis, terwijl het volgens mij een probleem is van slecht georganiseerde opvang. Er is de afgelopen jaren teveel afgebouwd, ook in Drenthe en Groningen zijn goed lopende locaties gesloten.”

Net als bij statushouders krijgt nu elke regio een doelstelling om een bepaalde hoeveelheid opvangplekken te leveren. Het aantal opvangplekken per provincie wordt verdeeld op basis van het aantal inwoners. De verwachting is dat Drenthe en Groningen daar al ongeveer aan voldoen. Out: ,,Ik denk dat we niet veel meer hoeven te doen dan we al deden.”

Out is ook blij met de extra bonus die gemeenten krijgen als ze meer opvangplekken leveren dan gevraagd is. Dat geldt ook voor bestaande azc’s. ,,Die waardering voor extra inspanning mag best. In Assen zouden we daarvoor bijvoorbeeld meer kunnen doen voor inburgering in de samenleving.”

Burgemeester Koen Schuiling van Groningen, voorzitter van de Veiligheidsregio, laat via zijn woordvoerder weten content te zijn. Met de wet kan eindelijk op nationaal niveau de schouders eronder worden gezet, want Groningen loopt tegen de eigen grenzen aan. Schuiling (VVD), die eerder kritiek had op het vertragen van de wet door de Tweede Kamerfractie van zijn partij, laat weten het doorzettingsvermogen van staatssecretaris Van der Burg (VVD) te waarderen. Van der Burg heeft steeds gestreden voor een eerlijkere verdeling van asielzoekers over Nederland.

,,Jammer dat het nodig is, zo’n wet”, zegt burgemeester Adriaan Hoogendoorn van Midden-Groningen. ,,Maar ik ben er wel blij mee.” Hoogendoorn gaf eind augustus toestemming om de Eurohal in Zuidbroek te gebruiken voor noodopvang. Dat deed hij pas nadat de ‘asieldeal’ was gesloten, waarin ook deze wet werd aangekondigd. ,,Eerder hebben wij het gebruik van de Eurohal geweigerd, juist omdat we vonden dat andere regio’s dan Groningen een keer aan de beurt waren. De helft van de gemeenten deed niks. Toen we wisten dat de wet eraan zat te komen, hebben we de hal beschikbaar gesteld als overbrugging.”

Toen de wet door het verzet van de VVD-fractie afgelopen weken alsnog dreigde te sneuvelen had Hoogendoorn wel even ‘buikpijn’. ,,Ik snap dat ze de discussie willen voeren over de instroom, die is legitiem. Maar op dit moment is de aanwezigheid van asielzoekers een gegeven, en dan heb je gewoon de verantwoordelijkheid om humane opvang te bieden. Laten we alsjeblieft menselijk blijven.”