Op deze plekken moet je vanaf woensdag 1,5 meter afstand houden. Maar wat is het effect? UMCG-viroloog Bert Niesters is somber: 'Dit gaat niet zorgen voor een kentering'

„Dit gaat niet zorgen voor een kentering in de cijfers”, verwacht viroloog Bert Niesters van het UMCG in Groningen. Hij denkt dat de verplichte afstandsregel geen einde gaat maken aan de alarmistische signalen die vanuit de ziekenhuizen komen. „We merken pas over een week in de ziekenhuizen de effecten van de maatregelen van 12 november.”

Toen werd de kleine lockdown aangekondigd waarin we in ieder geval drie weken zitten: niet-essentiële winkels dicht om 18:00, supermarkten en horeca om 20:00 en geen supporters in stadions. „Maar het aantal besmettingen stijgt nog steeds met 40 procent per week, ondanks dat de GGD aan de toppen van de testcapaciteit zit en het nog wel een week of twee duurt voordat dat op niveau is.”

Toch snapt de viroloog ook wel waarom deze maatregel nu wordt geprobeerd. „Niemand wil een lockdown. Echt niemand. Maar het is bijna Sinterklaas. Het gaat dus druk worden met mensen die inkopen gaan doen, in niet-essentiële winkels.”

Verplichte afstand zóú volgens de Niesters kunnen helpen het aantal besmettingen in ieder geval terug te dringen, mits er echt op gehandhaafd wordt. „Maar de grote ommekeer verwacht ik hier niet mee. Ik ben van nature een optimist, maar soms zakt de moed me echt in de schoenen.”

 

Maar wat kan er dan nog wél, als anderhalve meter afstand - volgens vele experts een veilige afstand - niet genoeg zal blijken? „Je zou na het Sinterklaasweekend de schoolvakanties naar beide kanten iets uit kunnen rekken”, denkt Niesters hardop. „Dat scheelt veel contacten. En we beginnen nu pas langzaam op te starten met die boostershots en daar zouden we meer vaart achter kunnen zetten. In andere landen, zoals België, blijkt dat toch effect te hebben.”

Maar ook de derde prik is niet onmiddellijk heilig, vertelt viroloog Johan Neyts van de KU Leuven. „We hebben het nu over een miljoen mensen ongeveer, de ouderen en mensen met onderliggende problemen, die hier een derde prik hebben gehad. En je ziet dat er voldoende studies zijn die aantonen dat een booster een enorm verschil maakt in de reductie van symptomatische infectie.” Tegelijkertijd benadrukt ook Neyts dat het nog ’een hele tijd zal duren’, ook in België, tot ’de brede bevolking is geënt voor de derde keer. „We zullen dan al een eind in 2022 zitten voor we het effect daarvan zien. En tot die tijd zijn er maatregelen nodig.”

Zoals goede ventilatie, mondmaskers en anderhalve meter afstand, die ook bij onze zuiderburen nog gangbaar zijn, vertelt Neyts. „Het is één van de parameters maar het is een veilige afstand.” Het probleem is, zo vertelt de Vlaamse viroloog, dat ’mensen niet altijd zien wat anderhalve meter afstand is’. „Soms denken mensen anderhalve meter uit elkaar te staan en dan is het maar een half. En dan heeft zoiets geen zin.”

Neyts benadrukt daarom dat mensen volgens hem moeten denken: ’past er een bezemsteel tussen mij en mijn buurman?’ „Een bezemsteel is anderhalve meter. Daar vergissen mensen zich in. En tot iedereen met een bezemsteel op pad zou gaan, worden er vergissingen gemaakt in de afstand.”

Maar waar wordt de anderhalve meter nou weer verplicht? Kort gezegd: alle plekken waar geen QR-code getoond moet worden en die geen speciale uitzondering zijn. In de praktijk zal dat betekenen dat er bij (essentiële én niet-essentiële) winkels weer afstand gehouden móét worden. Supermarkten, kringloopwinkels, bouwmarkten en de winkels waar Sint- en kerstcadeautjes ingeslagen gaan worden. Dat wordt dus weer winkelwagentjes tellen en looproutes volgen.

Maar zoals altijd zijn er ook weer veel uitzonderingen. De bioscoop bijvoorbeeld, omdat daar de QR-code gescand wordt. Of het museum of de Efteling, omdat ook daar het coronatoegangsbewijs verplicht is. Bij de kapper (of andere contactberoepen) is het natuurlijk niet mogelijk om afstand te houden, maar daar moet weer het mondkapje op. Dat hoeft dan weer niet bij een sekswerker of een barbier, omdat er bij die laatste een ‘behandeling aan het gezicht’ wordt gegeven.

Ook leeftijd gaat weer meespelen. Kinderen tot twaalf jaar hoeven onderling én van volwassenen geen afstand te houden. Kinderen van 13 tot en met 17 dan weer wél van volwassenen maar niet van elkaar en boven de 18 moet iedereen het. Tenzij je dan weer in de auto zit, of het openbaar vervoer, of aan het sporten bent.