Oost-Groningse gemeenten bundelen krachten voor Nij Begun. 'We willen van die armoedelijstjes af'

Volgens burgemeester Jaap Kuin (Pekela) zijn Oost-Groningse gemeenten nog te veel op eigen houtje bezig. Een sterke krachtenbundeling is nodig om de welvaart op hetzelfde niveau te brengen dan elders in het land. ,,Dat doen we met het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Niet langer willen we onderaan lijsten staan van gemeenten waar de welvaart het laagst is.’’

Kuin zei dit tijdens een lezing bij Museum Collectie ter Borg in Ommelanderwijk. De burgemeester denkt dat een bestuurlijke Oost-Groningse agenda nodig is om aansluiting te krijgen bij Nij Begun en de Groningenwet. Deze wet verplicht het Rijk na alle gasellende in Groningen en Noord-Drenthe een ereschuld in te lossen. Het gaat om 250 miljoen euro per jaar voor een periode van drie decennia.

Belangrijkste ambitie van Oost-Groninger gemeenten is de bestrijding van de armoede en het vergroten van onderwijskansen. Al eerder gaf kwartiermaker Henk Nijboer van Nij Begun aan dat voor de uitvoering van een omvangrijke en langdurige sociale agenda ‘grote bewegingen’ nodig zijn. ,,We zijn het met hem eens dat hiervoor gezamenlijk beleid nodig is’’, aldus Kuin. ,,Het geld is niet bedoeld om gaten te dichten in gemeentelijke begrotingen.’’

Om erachter te komen hoe ze het beste kunnen samenwerken, hebben Stadskanaal, Veendam, Oldambt, Westerwolde en Pekela een onderzoeksopdracht gegeven aan Bureau Lysias. ,,Het is niet de bedoeling dat we koersen op een herindeling met één gemeente Oost-Groningen. We willen juist bewijzen dat je met intensieve samenwerking als plattelandsgemeenten grote projecten kunt uitvoeren.’’

Kijkend naar de uitvoering van Nij Begun is er een lichte voorkeur voor de invoering van een gemeenschappelijke regeling voor vijf gemeenten. Dat is een samenwerkingsverband tussen overheden met een eigen bestuur en een eigen jaarrekening. Tijdens de lezing van Kuin werd verwezen naar een andere gemeenschappelijke regeling. Daarbij ging het om de herinrichting van de Drentse en Groninger Veenkoloniën. In het oosten van beide provincies ging vanaf de jaren zeventig 130.000 hectare op de schop. De megaklus die ongeveer 40 jaar in beslag nam, kostte ruim twee miljard euro en eindigde in 2017.

,,De bestuurlijke samenwerking in Oost-Groningen liet nog niet zo lang geleden stevig te wensen over. De spanning liep hoog op toen de provincie in 2015 dacht aan één gemeente Oost-Groningen. Dat ging bij gebrek aan draagvlak in de regio niet door. Allerlei opties om op beperkte schaal te fuseren, passeerden de revue. De spanning tussen burgemeesters en wethouders met uiteenlopende opvattingen en onderling gekissebis, was te snijden. Toen provincie en Rijk besloten Stadskanaal, Veendam en Pekela met rust te laten, trokken de kruitdampen op.

,,We kunnen ons geen slechte verhoudingen permitteren en moeten over onze schaduw heenstappen. De appels hangen op ooghoogte’’, zegt Kuin doelend op de vele miljoenen in Nij Begun die Oost-Groningen vooruit kunnen helpen. ,,Tegenwoordig werken we weer goed samen. Dat zie je met de Regiodeals die met het Rijk worden gesloten.’’ In de Regiodeals worden plannen gemaakt op het gebied van leefbaarheid, wonen, werk en inkomen en gezondheid.

Volgens Kuin willen de Oost-Groninger gemeenten bewijzen dat ze een gezamenlijke strategische agenda kunnen maken voor de regio. ,,We moeten flink aan de bak.’’