Niet alleen het huis is beschadigd door de aardbevingen #3: 'Mijn vertrouwen in de Rijksoverheid in het gasdossier kan niet meer goedkomen'

De monumentale Oldambster boerderij in Siddeburen waar Kirsten de Jong (44) met haar man Pieter Bouwman (42) en zoons Reinald (9) en Meindert (7) woont, staat te koop. De familie wil weg uit het land waar ze ooit zoveel vertrouwen in had. ,,Mijn vertrouwen in de Rijksoverheid in het gasdossier kan niet meer goedkomen.’’

Kirsten de Jong is niet verdrietig. Ook niet wanhopig of verslagen. Slapeloze nachten van de stress heeft ze evenmin. In de strijd met de instanties over de versterking van haar huis heeft ze soms zelfs schik. Boos is ze wel. Boos dat dit kan gebeuren. Dat je in Nederland zo behandeld kan worden.

,,Tien jaar geleden had ik niet kunnen verzinnen dat de overheid in Nederland zo met haar burgers om zou gaan. Je verwacht dat je beschermd wordt door je eigen overheid, maar ze werken me tegen’’, zegt Kirsten. Ze zit in de tuin van haar monumentale boerderij Molenheerdt in Siddeburen.

Al jaren proberen Kirsten de Jong en haar man Pieter Bouwman hun Oldambster boerderij veilig te krijgen. Dat begon vier jaar geleden, toen ze contact opnamen met de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) om te kijken of hun huis versterkt kon worden. Dat was niet nodig. Een jaar later opeens wel. Dat bleek toen ze een brief zonder aanhef bezorgd kregen met de boodschap dat hun huis onveilig is en versterkt moet worden. Het huis waar ze met hun zonen Reinald (9) en Meindert (7) wonen. Dat ze zelf van top tot teen verbouwd hebben.

Over de versterking van dat huis hebben ze zelf niets te zeggen. Na twee dagen graven en breken voor de inspectie van het huis concludeerde de monumentenspecialist in zijn rapport voor de versterking dat de glas-in-loodramen in de hal en de vloeren in het voorhuis monumentaal zijn. Klopt niets van, zeggen Kirsten en Pieter. De ramen hebben ze er zelf in gezet en in heel het pand is geen monumentale vloer te bekennen.

,,Dat is de rode draad in het hele verhaal. Niemand vraagt ons wat onze ideeën zijn, wat wij willen. Er wordt niet gevraagd en niet geluisterd’’, zegt Kirsten op verbaasde toon.

Drie jaar na de brief is er nog niets gedaan aan het huis. Niet door de NCG. Wel door Pieter, die de bovenverdieping zelf heeft aangepakt. De versterking wil hij niet afwachten. De slaapkamers van zijn kinderen kunnen niet wachten.

Het versterkingstraject frustreert Kirsten en Pieter. Het duurt veel te lang. ,,We hebben steeds tegen de Nationaal Coördinator Groningen gezegd dat we de snelste manier naar versterking willen. Het kan ons niet schelen met welk project of welke pilot’’, zegt Kirsten.

Het rapport over de versterking van hun huis krijgen ze maar niet. Kirsten regelt een gesprek met Henk Mulder, gemeentesecretaris van Midden-Groningen. ,,Prompt een week ervoor krijgen we het rapport ineens. Heel toevallig vind ik dat. Dan kan het opeens wel.’’

Tijdens de versterking kunnen ze negen maanden niet in hun boerderij wonen. ,,Ik wil het liefst niet hartje winter in een stacaravan met twee kinderen en een man. Wij willen half maart volgend jaar ons huis uit en voor Kerstmis er weer in. Dan moet je nu echt beginnen met voorbereiden.’’

Van die voorbereiding merken ze niets. Na maanden radiostilte over de versterking is Pieter het zat. Hij stuurt een mail naar de NCG. Een scherpe mail, noemt Kirsten het. ,,We hadden geen contactpersoon en Pieter wilde weten wanneer hij langs kon komen om eindelijk eens met iemand te praten.’’

Ze krijgen een brief terug. Dat Pieter de NCG bedreigt en ze de gedragsregels maar eens moeten doornemen. Kirsten is er zichtbaar nog boos over. ,,Dat schoot mij vreselijk in het verkeerde keelgat. Ik snap niet hoe je het uit je toetsenbord krijgt. Het is een bureaucratische aanpak en er zit totaal geen gevoel bij. Ze slaan de plank zo vaak mis.’’

Uiteindelijk kwam het tot een gesprek. ,,Ze gaven toe dat het niet zo had gemoeten. Toch moesten we de emotie los zien van het proces. Dat kan niet. Zij kunnen dat doen. Ze pakken het heel theoretisch aan. In theorie klopt alles wat ze in Den Haag verzonnen hebben, maar het is niet de werkelijkheid. Ze zien niet dat er mensen zitten te wachten’’, zegt Kirsten.

Het stel is het wachten zat. Kirsten en Pieter willen verder. ,,Ik wil geen nieuwe keuken en ik hoef geen nieuwe badkamer. Ik wil gewoon een veilig huis. Regel dat of laat mij dat regelen. We zijn nogal van het zelf aanpakken, maar je kunt niets zelf aanpakken hierin. Wij kunnen wel verder, maar we staan steeds stil omdat we moeten wachten’’, zegt Kirsten.

Ze zijn het zo zat dat ze weg willen. Weg uit het aardbevingsgebied. Weg uit Nederland ook. Het land waar ze ooit zoveel vertrouwen in had. In het gasdossier heeft ze geen enkel vertrouwen meer. De monumentale boerderij staat te koop. Een jaar al. Vertrekken kunnen ze niet zomaar. Iemand moet het pand kopen. Als is het de Nederlandse Aardolie Maatschappij.

Het komt niet alleen door de aardbevingen, benadrukt Kirsten. Ze zijn toe aan een nieuw avontuur. Portugal moet het worden. Ook daar gaat vast wel eens iets mis, maar dan zijn ze van het gedonder in Groningen af. Hoe erg ze ook probeert door te gaan, het versterkingstraject beheerst haar leven wel. Dat beaamt zoon Meindert. ,,Papa en mama hebben het nu niet meer zoveel over de aardbevingen. Vroeger wel. Nu gaat het gelukkig weer over leuke dingen.’’

Ze kan slecht tegen onrecht. Dat is ook de reden dat ze haar verhaal deelt. ,,Ik wil graag dat de rest van Nederland ziet wat hier gebeurt. Als je niet zelf in deze situatie terecht komt, zie je het denk ik niet. Ik denk dat zelfs veel mensen in de stad Groningen geen idee hebben hoe zo’n proces als dit gaat.’’

Zelf had ze er ook niet zo ingestaan als ze niet in het bevingsgebied had gewoond, denkt Kirsten. ,,Ik ben van rechts naar links gaan stemmen. Ik stemde altijd VVD. Daar ben ik helemaal klaar mee. Dit jaar heb ik SP gestemd. Het is niet dat ik tegen de overheid ben, maar mijn vertrouwen in de Rijksoverheid in het gasdossier kan niet meer goedkomen.’’