Minister: 'Algemene vergunningsplicht zal misstanden in de zorg zoals in zorgboerderij Wedde niet uitsluiten'

Dat is in ieder geval de strekking van antwoorden die minister Conny Helder (Langdurige Zorg en Sport) geeft aan CDA-Kamerlid Lucille Werner. ,,Een algemene vergunningplicht zal misstanden in de zorg niet uitsluiten”, laat de minister weten.

Ze reageert daarmee op Kamervragen van het CDA over de sadistische misstanden die eind vorig jaar aan het licht zijn gekomen over de zorgboerderij uit Wedde. Het Kamerlid Werner wilde onder meer weten waarom een zorgaanbieder met minder dan tien medewerkers zich alleen maar hoeft te melden bij instanties en niet vergunning plichtig is. Het CDA vraagt zich hardop af of dat, gezien de misstanden bij Aurora Borealis, niet beter zou zijn.

Maar Helder zegt dat er sprake is van een ,,balans” tussen het ,,belang van de vergunning enerzijds en de administratieve lastendruk en uitvoeringslasten anderzijds”. Met andere woorden: als alle zorgaanbieders een vergunningplicht opgelegd zouden moeten krijgen, zou dat een flinke administratieve last met zich meebrengen. Waarbij het volgens de minister nog maar de vraag is of een vergunning een situatie als in Wedde had kunnen voorkomen.

Het programma Undercover in Nederland bracht de misstanden in de kleinschalige zorginstelling (grotendeels gefinancierd via persoonsgebonden budgetten - pgb) aan het licht. In twee uitzendingen werden - het programma lichtte overigens ruim voor die uitzendingen de politie al in - videobeelden getoond hoe de kwetsbare bewoners werden vernederd en ze een waar schrikbewind van de leiding en begeleiders moesten ondergaan.

Een van de meest opmerkelijke bevindingen van deze casus is dat de kwellingen waaraan de bewoners werden blootgesteld gewoon in de dagrapporten van de zorgboerderij werden opgeschreven. Maar instanties die daarop zouden moeten controleren, deden dat nooit. Laat staat dat er ook maar enige actie op werd ondernomen. Minister Helder erkent dat andermaal in haar schriftelijke beantwoording. Volgens haar is er ,,geen richtlijn voor de frequentie van het bezoeken van zorgboerderijen” door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ).

Volgens Helder doet de IGJ aan ,,risico gestuurd toezicht”. De IGJ is daarbij wel afhankelijk van - los van de bezoeken - van meldingen van zorgverleners, patienten of andere betrokkenen. Overigens is Aurora Borealis uit Wedde een maal onderzocht: in 2007. Pas na de melding bij Undercover in Nederland ging de IGJ, samen met justitie, erop af.

Minister Helder laat weten dat de bewoners en ouders [of vertegenwoordigers] ,,slachtofferhulp aangeboden hebben gekregen”. Mochten de oprichters van Aurora Borealis een nieuwe zorgonderneming willen starten, worden zij volgens Helder ,,direct onder verscherpt toezicht geplaatst van de IGJ”.