Alberto Stegeman in gesprek met Michel K. van de zorgboerderij in Wedde. FOTO: Undercover in Nederland
Op zorgboerderij Aurora Borealis in Wedde speelden zich lange tijd zaken af die een week voor Kerst 2022 leidden tot de arrestatie van twee medewerkers Michel K. en Paul W. Programmamaker Alberto Stegeman besteedde zondagavond in Undercover in Nederland weer aandacht aan de misstanden in de boerderij. Wat viel het meest op in de tweede en laatste aflevering?
Wat misschien wel het meest opvallende was in de uitzending van Undercover in Nederland zondagavond is niet de confrontatie van Stegeman met de twee ‘bazen’ Michel K. en Paul W., maar dat de kwellingen waaraan kwetsbare bewoners werden blootgesteld, gewoon in de dagrapporten van de zorgboerderij werden ‘genotuleerd’. Maar daar keek nooit een instantie naar of in.
Aan het eind van de uitzending vertelt Stegeman dat er bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd eerder al meldingen waren geweest over de Wedder zorgboerderij, maar die leidden niet tot enige actie. Ook is er na het laatste bezoek in 2007 tot december 2022 nooit opnieuw een bezoek aan de instelling gebracht en zijn de dagrapporten nooit ingezien.
Aurora Borealis werd gerund door de 35-jarige Michel K die werd geassisteerd door zijn schoonvader, Paul W (62). Stegeman komt in actie als vorig jaar twee oud medewerkers misstanden over Wedde aan hem melden. Zijn collega Linda, een schuilnaam, werkt na een tijd van voorbereiding vijf dagen undercover in de zorgboerderij.
Meervoudige gehandicapte voor straf uitgedroogd
In de uitzending van zondagavond komen volgens Stegeman dankzij zijn collega Linda en haar verborgen camera opnieuw ‘sadistische’ taferelen aan het licht. Zo merkt zij op de vijfde dag van haar verblijf in Wedde, dat een meervoudig gehandicapte ontbreekt en maakt zich daar zorgen over.
Medewerkers Paul en Ilse zeggen dat de ‘cliënt buiten zit’. Hoelang dan wil Linda weten. Maar dat maakt volgens zorgmedewerkers Paul en Ilse niet uit, want de bewoner is toch ‘tijdloos’. De meervoudig gehandicapte blijkt dan al vijf uur voor straf buiten op een bankje te zitten, in plaats van in zijn rolstoel. De straf kreeg hij omdat hij niet wilde drinken, hoort Linda van zorgcollega’s Paul en Ilse.
Undercover Linda maakt een broodje voor de cliënt. Maar die mag hij van Paul en Ilse pas opeten als ze zien dat-ie ook drinkt en niet gaat gillen. Paul en Ilse sarren hem een beetje met dat zij ‘lekker een eitje eten’. Linda krijgt de meervoudig gehandicapte wel aan het drinken, maar Paul en Ilse zien het niet want die hebben vooral oog voor hun telefoon. Tot overmaat van ramp gilt de bewoner ook eenmaal. Hij wordt prompt op een kamer gezet, want dat is ‘lekker rustig’, zegt Paul. Ook zegt hij dat de bewoner wel kan overleven door het bad leeg te drinken.
En passant wordt aan Linda nog een methode uitgelegd hoe je bewoners die niet willen drinken moet aanpakken. ‘Onder dwang, rietje in de keel en neus dicht, en ja, dan gaan ze wel eens kokhalzen.’
Voor de bewoner die voor straf buiten zat en niet wilde drinken heeft Paul een ander plan. ,,Zet hem met voeten in het zout. Ja, een zoutwaterbad, dat trekt het vocht weg uit hoofd, daar krijgt ie hoofdpijn en dan gaat ie vanzelf wel wat drinken. Heb je Dodezeezout? Dat is helemaal lachen”, zegt Paul.
‘Aanpak is hier wel veel gekker’
Bijzonder is ook dat zorgmedewerker Ilse aan Linda vertelt dat ze zelf ook vindt dat de aanpak in Wedde ‘veel gekker is dan ze gewend was’. ,,Ik bedenk het niet, het is wel schakelen.” Dan volgen beelden waaruit volgens Stegeman ‘middeleeuwse martelpraktijken’ blijken. Zo vertellen medewerkers in Wedde aan Linda dat ze bewoners onder een heel langzaam druppelende tuinslang zetten die in een boom hangt. ,,Ja, die druppels vallen dan heel langzaam op het hoofd.”
De boerderij bij Wedde waar misstanden aan het licht zijn gekomen.
Spannend, maar niet heel verrassend is hoe de ontmoeting van Stegeman met Michel K. en Paul W. verloopt. Die ‘confrontatie’ gebeurt op een zondagochtend als ze met bewoners naar zwembad in Veendam. Paul wil niet antwoorden als de camera draait. ,,Ik weet wel bij wie dit weg komt”, zegt Paul als Stegeman hem de misstanden voorlegt. ,,Waarom kregen bewoners soms geen eten Paul?” Volgens Paul was die methode gebaseerd op gedragsregulering. ,,Ik wil dat gerust uitleggen maar niet voor de camera.”
Een van de Wedder zorgbazen was drugsdealer
Stegeman wil van hem weten of een wasmand tot bloedens toe op het hoofd van een bewoner zetten soms ook gedragsregulering is. ,,We begrenzen ze in hun gedrag. Of heb je liever dat je dit soort mensen plat spuit, er een pil in douwt of 256 dagen van het jaar separeert”, zegt Paul. ,,Je trekt alles uit de context. Ik ga zelfs met onze bewoners op vakantie.”
Stegeman confronteert Michel K. met zijn verleden als drugsdealer. ,,Ik was een verslaafde, geen dealer, hooguit kocht ik wat voor mezelf”, antwoordt K. terwijl Undercover in Nederland dan beelden laat zien dat hij tegen Linda dat hij ‘er goed aan verdiende aan zijn tijd als dealer.’
De leider van de zorgboerderij, Michel K., beweert in een telefoongesprek later tegen Stegeman dat hij ‘excuses heeft aangeboden voor dat water druppelen op het hoofd van een bewoner.’ Ook zegt K. dat zijn personeel niets kan vertellen tegen Stegeman omdat ze allemaal een geheimhoudingsclausule hebben ondertekend. En K. denkt te weten wie er heeft geklikt. Dat blijkt een vergissing, als Stegeman K. duidelijk maakt dat het Linda is. ,,,Linda, oh ja?”, klinkt de zorgbaas verbaast. Ja, stelt Stegeman en die heeft niks ondertekend. K. blijft erbij: ,,Op tv uitzenden mag niet. We spreken elkaar. Hoi!”
Bewijs van kwellingen staat in dagrapporten van de zorgboerderij
Tot blijdschap, vanwege het bewijs, en verbazing van Stegeman ontdekken ze later de dagrapporten van Aurora Borealis waarin de misstanden ‘gewoon‘ worden beschreven. ,,Er is genoteerd dat een bewoner bewust zijn wc-moment tot vijfmaal toe moet overslaan. En dat Kelly een bewoner die gilde met zijn voeten in het toilet zette en dat ze dan steeds doorspoelt, waardoor hij steeds weer gilt. Dat een bewoner een shirt over zijn hoofd krijgt getrokken en dat ze mouwen dan vastbinden. En dat Paul een sok in de mond van een bewoner stopte omdat die lange tijd lawaai maakte.”
Stegeman legt de kwesties ook voor aan drie zorgmedewerkers in Wedde. Hij gaat eerst naar Ilse, die de meervoudig gehandicapte doelbewust uitdroogde. Maar Ilse heeft geen behoefte aan een interview. ,,Maak maar een afspraak met mijn baas. Ik ga hier niet op in.” Ze belt met Michel en loopt weg. Kelly die volgens Stegeman bewoners mishandelde en vernederde wordt gebeld. Ze schrikt ervan dat hij haar nummer heeft en zegt: ,, Ik werk er niet meer. Je moet bij de advocaat van het bedrijf zijn.” Haar toon irriteert Stegeman: ,,Kelly, je praat nu net zo tegen mij als tegen de bewoners.””
Ook Kimberly die een sinaasappel tegen hoofd bewoner gooide, verwijst door naar Michel en hangt op. ,,Niet te geloven, ze verschuilen zich alledrie”, zegt de Undercover-journalist.
Stegeman moet bij de arrestatie van de twee zijn
Nadat Stegeman alle bewijsmateriaal aan de politie in Groningen heeft gegeven, wil hij met eigen ogen zien hoe 62-jarige Paul W. en 35 jarige Michel K. in de boeien worden geslagen. Op 19 december vroeg in de ochtend wacht hij in Wedde op dat moment. Dan ziet hij Paul W. naar buiten komen, ‘oog in oog met agenten’. Even later ziet hij Michel K. in de arrestantenbus gezet worden en later komt ook Paul W. erbij. ,,Hebbes! En gerechtigheid”, zegt Stegeman als het busje wegrijdt.
