Ernstig gehandicapte cliënten van de zorgboerderij in Wedde werden structureel mishandeld. Ze werden overgoten met water, afgelikt door een hond of bekogeld met fruit.
Dat zijn enkele conclusies van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd over de zorgboerderij Aurora Borealis in Wedde. Die zorgboerderij werd vlak voor de Kerst gesloten vanwege de misstanden die onderzoeksjournalist Alberto Stegeman aankaartte. De inspectie deed onderzoek na videobeelden van Stegeman.
Uit het onderzoek van de inspectie komt naar voren dat de cliënten van de boerderij beestachtig werden behandeld. Er wordt een lange reeks van incidenten genoemd. Daaruit blijkt grote onkunde en een gebrek aan algeheel moraal van de bestuurders. De begeleiders die werkzaam waren bij de organisatie, namen het gedrag soms over, staat in het rapport.
Gedrag afleren met straffen
Cliënten van de boerderij hebben een ernstige verstandelijke of meervoudige beperking en zijn zeer afhankelijk van hun zorgverleners. Sommige hebben het ontwikkelingsvermogen van een kind van nog geen 5.
Als de cliënten iets deden wat de begeleiders als ongepast of onwenselijk aanmerkten, probeerden ze dat gedrag af te leren. Dat deden zij met harde straffen, daarmee wilden ze duidelijk maken dat acties gevolgen hebben. Juist dat kunnen deze cliënten niet leren, staat in het rapport.
Naar een cliënt die harde geluiden maakte werd bijvoorbeeld een sinaasappel gesmeten omdat hij geluid maakte toen een begeleider dat niet wilde. Een ander werd ingesmeerd met pindakaas en op de grond gelegd. Een hond likte hem daarna af. Weer een ander werd aan de haren getrokken zodat het hoofd naar achteren viel. Hierop werd een slang in de mond geduwd, totdat de cliënt stikgeluiden maakte.
De lijst gaat door. Een cliënt kleedde zich niet goed. De verstandelijk beperkte werd daarna niet geholpen met zich aankleden, maar overgoten met water. Daarna moest de cliënt in ontbloot bovenlijf in de tuin van de zorgboerderij werken. Zorgverleners rapporteerden dat begeleiders zand in het bed van een cliënt gooiden, omdat de cliënt niet goed zou hebben gewied in de tuin.
Bloedneus
Een bestuurder van de zorgboerderij schold een cliënt uit voor Satan. Daarna drukt hij een wasmand over het hoofd van de cliënt. Die kreeg daar een bloedneus van. Om die situatie lachte de bestuurder. Dan had de cliënt zijn neus maar niet door de gaten van de wasmand moeten steken, was het commentaar.
Een cliënt die onvoldoende dronk werd ‘geholpen’ door hem een voetenbad van zout te geven. Dat zou helpen om dorst op te wekken en de cliënt hoofdpijn geven. Ook moesten cliënten buiten slapen - soms meerdere dagen in een tent of in de werkplaats van de zorgboerderij - als ze iets deden wat de begeleiders niet wilden.
Niet alleen werden de cliënten fysiek mishandeld, ook mentaal hadden ze het zwaar te verduren. Ze werden uitgescholden. Niet alleen voor de duivel, maar ook voor viezerik of aso. Ook werden ze afgezonderd. Soms werd hen eten ontzegd.
Ook was de langere termijnzorg onvoldoende geregeld. Een cliënt die voor een goede motoriek afhankelijk was van een fysiotherapeut, kreeg die hulp niet. Daarnaast werd het medicijngebruik niet altijd voldoende gecontroleerd bij alle cliënten.
Volgens de inspectie ontbrak het binnen de organisatie aan een gedragsdeskundige. Die had de cliënten kunnen begeleiden naar wenselijk gedrag zonder hen te onderwerpen aan lijfstraffen of psychische kwellingen.
Aurora Borealis maakte vorig jaar december kenbaar dat de zorgboerderij ging sluiten. Vervolgens maakte de inspectie ook formeel een einde aan de activiteiten in Wedde. De zorgboerderij stapte naar de rechter om publicatie van het inspectierapport te verhinderen. De rechter ging daar niet in mee, waarna het rapport openbaar is gemaakt.
