De kades in Appingedam verzakken, zoals hier te zien is in de kade bij het Nieuwe Diep. In de buurt van de Nieuwedieptil. Foto: Jan Zeeman
Het repareren van verzakkende damwanden, kades en beschoeiingen in Appingedam kost vele miljoenen euro’s. De rekening lijkt te worden doorgeschoven naar de nieuwe fusiegemeente Eemsdelta.
Appingedam, Loppersum en Delfzijl bereiden zich voor op een herindeling. De gemeenten willen van elkaar weten hoe ze ervoor staan. Daarbij moeten ze opbiechten of er nog lijken in de kast liggen. Appingedam sleept al jaren het probleem van de verzakkingen met zich mee.
Volgens wethouder Lea van der Tuin van Appingedam wordt dit jaar onderzocht in welke staat de kades precies verkeren. Op basis van die rapportage wordt een plan van aanpak opgezet. ,,Een aantal zaken lossen we wellicht voor de fusie op. Maar daar kan ik pas uitspraken over doen als er onderzoek is gedaan.’’
De fusiepartners Loppersum en Delfzijl zijn onaangenaam verrast. Ze vinden dat Appingedam grote stappen moet zetten om het probleem op te lossen. Het is al enige tijd onderwerp van gesprek op de bestuurstafel van de drie gemeenten. ,,Het is duidelijk dat er iets moet gebeuren’’, zegt wethouder Rudi Slager van Loppersum.
In Appingedam vrezen inwoners dat delen van hun woonperceel in het Damsterdiep en het Nieuwe Diep verdwijnen. Niet alleen terrassen scheuren en schuiven, ook tuinhuisjes zijn ontzet. Het ene perceel heeft meer te lijden van de verzakkingen dan het andere. Aanvankelijk ging de gemeente ervan uit dat het om twintig woningen gaat, maar zo langzamerhand valt niet uit te sluiten dat het er meer zijn.
Volgens Van der Tuin is het niet zo dat er nooit iets aan het probleem is gedaan. ,,Een paar jaar geleden is het in de raad besproken. Toen is besloten om geld opzij te zetten voor calamiteiten op dit gebied.’’ De wethouder verwijst hiermee naar de problemen die jaren geleden ontstonden in de Solwerderstraat.
De damwand aan de Solwerderstraat heeft een paar jaar geleden de nodige controverse laten ontstaan. Foto: Jan Zeeman
Die bewoners trokken aan de bel bij de gemeente. Zij wilden dat Appingedam de houten damwand tussen hun tuin en het Damsterdiep opknapte. Het onderhoud zou tussen de 80.000 euro en 130.000 euro per woning kosten. De gemeente legde het probleem in eerste instantie op het bord van de inwoners en verwees ook naar het waterschap. In 2017, na zes jaar discussie, kwam de gemeente alsnog met ongeveer 1 miljoen euro over de brug.
Dat was een oplossing voor de Solwerderstraat. Maar de rest van de Damster kades zijn nooit adequaat aangepakt. Het probleem is op de lange baan geschoven, omdat een oplossing niet direct voorhanden is. Wel is enig onderzoek gedaan. Zowel het probleem als de oplossing zijn zeer complex. Onduidelijk is welke tuinen, kades en beschoeiingen privaat of gemeentelijk eigendom zijn.
Die kennis is nodig om definitief uitsluitsel te geven wie verantwoordelijk is voor de reparatie. Inwoners zouden tuinen en schuurtjes op gemeentegrond hebben gezet, zodat ze geen rechten kunnen ontlenen aan ontstane mankementen. Verder is een deel van de beschoeiing gaan schuiven. Wat betekent dat voor de eigendomsverhoudingen? Ligt de perceelgrens daardoor nu in of tegen het water?
Kadastrale gegevens ontbreken geheel of zijn in de loop der tijd onvoldoende bijgewerkt. Zelfs als de gemeente verzakkingen aanpakt op haar percelen, ontstaan problemen. Een deel van de kade is gemetseld maar een ander deel bestaat uit houten of stalen damwanden.
Oud-raadslid en huidig Statenlid Dries Zwart van de Partij voor het Noorden, zegt dat er achter de schermen vaak over dit ‘lijk in de kast’ is gepraat. ,,Je kunt Appingedam niet in het Damsterdiep laten glijden.’’ Volgens hem is er met reparatie in ieder geval een bedrag van 5 miljoen gemoeid. ,,Maar het zou ook nog kunnen tegenvallen.’’
Waterschap Noorderzijlvest volgt de ontwikkelingen op de voet. ,,Wij zijn verantwoordelijk voor de aan- en afvoer van water en niet voor de beschoeiingen’’, zegt een woordvoerder. ,,Het is wel zo dat we willen weten wat er in en met het Damsterdiep gebeurt. Daarom overwegen we onderwaterinspecties uit te voeren. Daar is een krediet voor nodig dat binnenkort door het dagelijks- aan het algemeen bestuur wordt gevraagd. De inspecties worden dan dit jaar nog uitgevoerd.’’