Krijgt Ter Apel 100 jaar later alsnog een spoorlijn die doorloopt en niet pardoes ophoudt? De kans daarop is groter geworden

Bijna een eeuw geleden lagen er ook al rails in Ter Apel en reden er zelfs treinen. Maar verder dan de Duitse grens konden ze niet. Daar hield het spoor op.

,,Het zou worden aangesloten op het Duitse spoorwegennet, maar daar is het nooit van gekomen’’, zegt Rienhart Wolf, kenner van de historie van Ter Apel.

Dat dorp beleefde in de eerste decennia van de vorige eeuw een grote bloeiperiode. Het aantal inwoners en middenstanders groeide, het kreeg een Rijks HBS toegewezen. En in 1914 werd een spoorwegmaatschappij opgericht die een spoorlijn van Stadskanaal naar Ter Apel wilde en die vervolgens wilde ‘doortrekken’ naar Duitsland. ,,Reizigers zouden zo richting Leer en het Ruhrgebied kunnen reizen. Er waren afspraken met de Duitsers over gemaakt.’’

Maar in de jaren die volgden, veranderde de wereld drastisch. De Eerste Wereldoorlog werd uitgevochten en daarna zakte de Duitse Weimarrepubliek weg in een diepe economische crisis. Daardoor kon het gebeuren dat aan de Nederlandse zijde de plannen werden uitgevoerd, maar het aan de andere kant van de grens stil bleef. De Duitsers legden nooit het traject aan dat nodig was voor de verbinding met Ter Apel.

,,In Ter Apel verrees een groot stationsgebouw, het hoofdstation als het ware’’, aldus Wolf. ,,En vervolgens volgde nog een heel kort traject naar de grens waar een stationsgebouw stond. Ter Apel-Ter Apel Rijksgrens, zo heette dat traject.’’

In 1924 kwam het treinverkeer op gang en reden de locomotieven en wagons vanuit de Kanaalstreek Ter Apel binnen. Ze vervoerden mensen en goederen en stopten bij het hoofdstation. Rienhart Wolf zegt dat vervolgens het doodlopende stukje ook wel bereden werd. ,,Maar bij de grens moest worden gestopt en dan ging het achterstevoren weer terug. Druk zal het op het traject niet zijn geweest.’’

Het personenvervoer op Ter Apel hield ruim 10 jaar stand, toen werd het opgeheven. Bij die gelegenheid werd een krantenartikel gepubliceerd onder de kop ‘Een station dat nooit in het spoorboekje kwam’.

..Het goederenvervoer hield het nog lang vol, tot in de jaren zeventig’’, zegt Wolf. ,,Toen stopte ook dat en werd het grote station een soort soos en muziekcentrum voor de jeugd. Het station bij de grens werd een restaurant. De rails verdwenen in de periode die volgde. Terugblikkend kun je stellen dat de spoorverbinding zeker voordelen heeft gehad voor Ter Apel. Zo heeft het voornemen om die aan te leggen eraan bijgedragen dat het dorp zijn Rijks HBS kreeg. Maar de hoge verwachtingen die de mensen hadden van de trein, zijn wellicht niet helemaal uitgekomen.’’

Momenteel trachten inwoners van Ter Apel een treinverbinding terug te krijgen. Ze beijveren zich voor de Nedersaksenlijn, een rechtstreekse spoorverbinding tussen Groningen en Enschede die via Ter Apel loopt. Vorige week maakte het Rijk bekend tientallen miljoenen euro’s voor de revitalisering van het traject Veendam-Stadskanaal beschikbaar te stellen. Voorzitter Melle Mulder van de Stichting Nedersaksenlijn is daar blij mee. ,,Dat het geld voor fase 1 er komt, is een goede eerste stap op weg naar totale realisatie van de Nedersaksenlijn.’’

Een goede stap op weg naar een lijn die vanuit Ter Apel naar Emmen zal moeten gaan en níet doodloopt.