Een pand van drukkerij Heijkens aan de Akerkstraat in Groningen werd in 2019 gekraakt door buitenlandse studenten die nog geen woonruimte hadden. Foto: Archief Corné Sparidaens
Terwijl er een gigantisch woningtekort onder studenten is, staan er in Groningen veel panden leeg. Vroeger was kraken een uitkomst. Tegenwoordig is dat moeilijker, maar niet onmogelijk. Een oud-kraker vertelt over kraken in Groningen en hoe dit volgens hem zowel leegstand als het kamertekort van studenten kan oplossen.
Ieder jaar lopen studenten in Groningen het risico dakloos te worden, omdat er simpelweg te weinig kamers zijn voor de toestroom van, met name, internationale studenten. Ieder jaar verblijven enkele honderden studenten die achter het net vissen in een noodopvang of op de bank bij Stadjers.
Dit probleem beperkt zich niet tot Groningen. In het hele land groeit het kamertekort. In de komende acht jaar neemt het aantal studenten dat op kamers wil toe met, naar schatting, 57.000. Dat blijkt uit de Landelijke monitor studentenhuisvesting van het Kenniscentrum Studentenhuisvesting (Kences).
Het aantal woningen dat voor studenten wordt (bij)gebouwd, blijft achter. Tot 2025 komen er in het hele land 16.500 studentenwoningen bij.
Is kraken een oplossing voor dakloze studenten?
Is kraken een oplossing voor de dakloze student? Een aantal van de kamerlozen in Groningen, overwegen het. Zeker vijftien studenten die in de noodopvang verblijven, klopten aan bij het Kraakspreekuur (KSU) in Groningen.
„We krijgen regelmatig berichtjes van studenten die wanhopig op zoek zijn naar een woning en ons vragen of we ze alsjeblieft kunnen helpen”, vertelt Tay, oud-kraker en lid van het Kraakspreekuur.
Vorige week sprak hij nog met studenten uit de noodopvang. „Ze zien geen uitweg en overwegen uit wanhoop om te kraken. ‘Ik moet toch een dak boven mijn hoofd hebben’, zeggen ze.”
Tot een concrete kraakpoging heeft het nog niet geleid. „Je moet er tijd insteken en dat maakt het lastig. Die studenten zijn al erg veel tijd kwijt met studeren én het zoeken naar een kamer”, aldus Tay.
Leegstaande panden
Wie wil kraken, moet op zoek naar een leegstaand pand. En die zijn er genoeg in de gemeente Groningen. Vorig jaar stonden daar 1.920 panden meer dan een jaar leeg, volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Dat is vergeleken met de leegstand in omliggende gemeentes en de dichtstbijzijnde grote stad een groot aantal.
Er is dus sprake van woningnood én leegstand. Vroeger bood kraken voor beide problemen uitkomst. Nederland was in de jaren 80 een waar krakersparadijs. In Groningen werden toen het voormalige ziekenhuis (RKZ) en het Grand Theatre gekraakt. Niet de minste panden.
Tegenwoordig horen we er steeds minder over. Dit heeft alles te maken met de wet Kraken en Leegstand, waardoor kraken sinds 2010 verboden is. Wie kraakt, riskeert een geldboete of zelfs een gevangenisstraf van maximaal één jaar.
Is kraken nog wel mogelijk?
Toch is kraken nog steeds mogelijk. Krakers kunnen aanspraak maken op het huisrecht, mits zij tijdens hun kraakpoging niet op heterdaad betrapt worden en het minimaal zeven uur in de woning volhouden. De eigenaar van het pand mag dan niet zomaar de woning betreden.
In Groningen komen kraakacties nog met enige regelmaat voor. Zo waren er de afgelopen jaren de Koningswegkrakers bij het Raab-Karcherterrein, buitenlandse studenten die een pand aan de Akerkstraat kraakten en krakers aan de Padangstraat.
In Groningen is het makkelijk kraken
„Kraken gaat door, of het nu legaal is of niet. Zolang er panden leeg staan, wordt er gekraakt”, aldus oud-kraker Tay.
Hoeveel krakers er op dit moment precies actief zijn in Groningen, weet hij niet. „Maar er leeft nog steeds een grote kraakscene. Niet alleen van mensen die gekraakt wonen, maar ook oud-krakers die bereid zijn om te helpen.”
Volgens hem is het in vergelijking met andere steden zelfs gemakkelijk om te kraken in Groningen. „Dat komt omdat de verstandhouding tussen krakers en de gemeente altijd goed is geweest. Als je je netjes opstelt en bereid bent om afspraken te maken, dan is het vaak geen groot probleem”, aldus Tay.
Is kraken de oplossing?
De huidige wetgeving maakt kraken geen grootschalige oplossing voor de wooncrisis onder studenten, denkt Tay. Het is niet alleen strafbaar, maar vergt ook (te) veel tijd en voorbereiding.
„Kraken kun je niet zomaar in je eentje doen, daar heb je hulp bij nodig. Helemaal wanneer het de eerste keer is. Het is beter om een groep op te zoeken, maar niet iedereen wil met wildvreemden de wet overtreden.”
Maar als de regelgeving wordt aangepast, dan zou kraken zeker een bijdrage kunnen leveren aan het huisvesten van studenten.
Tay: „De Bij1-fractie in Amsterdam heeft een motie ingediend om Amsterdam uit te roepen als kraakvriendelijke stad. In Groningen zou dat ook een goede oplossing zijn. Het maakt kraken makkelijker, omdat zoiets veel stress en voorbereidend werk wegneemt.”
