Kerncentrales, zoals deze in het Zeeuwse Borselle, blijven voorlopig taboe op Groninger bodem, maar de provincie gaat wel kijken of er op lange termijn wel plek voor kernenergie moet zijn. Foto: Archief ANP
De bouw van een kerncentrale blijft voorlopig taboe in Groningen, maar de provinciepolitiek stemt wel in met een onderzoek naar de (on)wenselijkheid van kernenergie op de lange termijn.
Dat was woensdag de uitkomst van een vijf uur durend debat in Provinciale Staten. Een motie om het huidige verbod op de opwekking van kernenergie op Groninger bodem te handhaven, kreeg een krappe meerderheid.
Met 22 stemmen voor en 19 tegen blijft de blokkade tegen kerncentrales in de provincie voorlopig overeind. Daar kon ook de afwezigheid van twee Statenleden uit het pro-kernenergiekamp niets aan veranderen.
Voorstanders én tegenstanders tevreden met ‘compromis’
Tegelijkertijd prijzen de voorstanders van kernenergie zich gelukkig dat het geplande onderzoek naar de voors en tegens van kernenergie op de lange termijn óók overeind blijft. Vooral BBB en VVD zijn daar hartstochtelijk voorstander van, daarin gesteund door PVV, Groninger Belang, Volt en Forum voor de Democratie.
De voorstanders denken dat de inzet van atoomenergie uiteindelijk onvermijdelijk is om op lange termijn de duurzaamheidsdoelen te halen: nul CO2-uitstoot in 2050. Alleen wind- en zonne-energie volstaan volgens hen niet als gas en andere ‘fossiele’ energiebronnen in de ban worden gedaan.
Met de motie sparen de Groninger Staten voorlopig de kool en de geit. Kernenergie is al vele decennia taboe in de provincie en volgens een recente enquête van het CBS staat slechts 31 procent van de Groningers achter de bouw van kerncentrales. In geen enkele andere provincie is de weerstand zo groot.
Weerstand bij Groningers en gemeenten blijft groot
Dat onderstreepte woensdag ook Milieudefensie Groningen nog eens te meer: voorafgaand aan het Statendebat presenteerde de milieuorganisatie een petitie waarin bijna drieduizend Groningers zich uitspreken tegen kernenergie in de provincie. „Kerncentrales zijn peperduur, onveilig en het kost jaren om ze te bouwen”, vat woordvoerster Dortie Been samen.
Tekst gaat verder onder de foto.
Milieudefensie Groningen stond woensdagmorgen voor aanvang van het vijf uur durend Statendebat op de stoep van het provinciehuis om de verzamelde Staten en commissaris van de Koning René Paas een petitie tegen kernenergie te overhandigen. Foto: DvhN
Ook buiten het provinciehuis is de politieke weerstand groot. Nadat het nieuwe college van Gedeputeerde Staten aankondigde zich te willen beraden op de (on)wenselijkheid van kernenergie, namen de gemeenteraden van Het Hogeland, Eemsdelta en Stadskanaal moties aan waarin zij zich nadrukkelijk uitspreken tegen kerncentrales.
De tegenstanders in de Groninger Staten zouden het onderwerp kernenergie liefst helemaal schrappen als onderwerp van het onderzoek naar de ‘bouwstenen’ voor een nieuw provinciebeleid voor een duurzame energietoekomst. Uiteindelijk lieten ze dat echter toch varen.
PvdA ziet winst: ‘Staten spreken zich nogmaals uit tegen kernenergie’
„Dit is een compromis”, erkent PvdA-Statenlid Richart Joling. Wat hem betreft had het onderwerp kernenergie helemaal niet meegenomen hoeven te worden in die bouwstenen-studie. „Maar daartegenover staat dat de Staten zich nu nog eens nadrukkelijk uitspreken tegen kernenergie.” Waarmee dus de lijn van de afgelopen decennia eens te meer wordt onderstreept.
Op hun beurt tellen ook de BBB en VVD hun zegeningen. Hoewel zij niet achter de aangenomen motie staan, zien zij toch winst. Voorheen was kernenergie op Groninger bodem politiek onbespreekbaar, nu is het taboe er af. „Dat is dan toch in ieder geval bereikt”, stipt BBB-woordvoerder Harm Nieboer fijntjes aan.
Om voldoende steun te krijgen voor de anti-kerncentrale motie, moesten de tegenstanders twee scherper verwoorde moties in elkaar vlechten. Afgezwakt tot ‘wel onderzoek, maar voorlopig geen centrales’ trokken ze uiteindelijk ook de twijfelaars over de streep.
Oorspronkelijk sprak de ene motie, op initiatief van CDA-fractievoorzitter Robert de Wit, zich uit tegen een mogelijke kerncentrale in de Eemshaven. De andere, onder aanvoering van de SP, keerde zich in het algemeen tegen kerncentrales in de hele provincie, inclusief de nieuwe generatie kleine SMR-centrales.
Wel voor kernenergie, niet per se voor centrales
Hoewel de BBB zich eerder, onder meer in een opiniestuk in Dagblad van het Noorden, uitsprak voor kernenergie als ‘kans voor Groningen’, is het volgens fractiewoordvoerder Nieboer ook weer geen uitgemaakte zaak dat er per se kerncentrales moeten komen in de provincie. „Maar we moeten niet op voorhand allerlei dingen uitsluiten.”
Ook PVV-fractiewoordvoerder Ton van Kesteren staat er zo in. Hij is vóór kernenergie, maar ziet nieuwe centrales - zoals het beoogde kabinet onder aanvoering van zijn partij wil bouwen - niet op Groninger bodem landen. „Omdat ‘Den Haag’ ook wel ziet dat daarvoor geen draagvlak is hier”. Het verzet is in zijn ogen „onnodig polariserend”.
