Is er straks nog wel plaats voor de poffertjeskraam en de bloemenstal op de vernieuwde Grote Markt in Groningen? Ondernemers hebben zo hun twijfels

Het gemeentebestuur presenteerde woensdag een plan van 15 miljoen voor de restyling van de Grote Markt. Die verandert van een stenen vlakte in een plein met waterpartijen en 25 bomen om verkoeling te zoeken op snikhete dagen. Er is meer ruimte voor voetgangers en fietsers omdat de bussen van de Grote Markt verdwijnen.

Grote zorgen zijn er bij Stephan Kiel die de zaken behartigt van Trijnko Nijboer van de poffertjeskraam. Het bedrijf dreigt de huidige vaste standplaats op de hoek van de Grote Markt te verliezen. Kiel: ,,De gemeente wil dat de zaak in een andere vorm elders op het plein terugkomt. ,,Ze duwen ons in een verkoopwagentje dat ‘s avonds weer weg moet.’’ De poffertjeskraam staat op 96 vierkante meter en heeft een terras van nog eens 144 vierkante meter. ,,Als we de gemeente mogen geloven blijft daar dertig vierkante meter van over.’’

Volgens Kiel is het tijd voor juridische stappen als de gemeente voet bij stuk houdt. ,,Wij zijn in het bezit van een huurovereenkomst voor onbepaalde tijd. Ze kunnen ons niet zomaar verwijderen. We hebben een goede zomer gehad, ondanks corona en alle beperkingen. Als het hier nou slecht zou lopen? Onze klanten willen ons niet weg hebben. De poffertjeskraam is een onderdeel van Groningen. We krijgen veel positieve reacties.’’

Sil Doeksen runt op de Grote Markt horecazaken als De Drie Gezusters, De Doelen, de Grote Griet en De Hoppe. Hij is voorzitter van de Grote Markt Vereniging en zit namens twintig horecazaken aan tafel met de gemeente en Koninklijke Horeca Nederland (KHN).

Doeksen weet nog niet of de nieuwe indeling aansluit bij de wensen van het publiek. ,,Gelet op corona is er een enorme drang om buiten te vertoeven. Mensen willen meer comfort en een geborgen gevoel hebben. Niet alle terrassen komen terug. Als je niet houdt wat je hebt, geeft dat onzekerheid en frictie. Wij zien dat een terras steeds meer een verlengstuk wordt van je zaak. Je zou kunnen zeggen dat de identiteit van de horecazaak meer wordt bepaald door de inrichting buiten. Voor de horeca is het terras in deze tijd een levensader.’’

,,We gaan van een plein waar je alleen maar overheen loopt naar een plek waar je prettig kunt verblijven. Als je tenminste om de fietsen heen kunt slalommen’’, voegt hij daar kritisch aan toe.

Ioulita (21), een internationale student uit Griekenland, is enthousiast over het fietspad op de Grote Markt dat mogelijk de Oude Ebbingestraat met de Gelkingestraat verbindt. ,,Als je hier niet vandaan komt, is fietsen best spannend. Hoe meer ik gewoon rechtdoor kan, hoe beter.’’ En de waterpartijen? ,,Elke mooie grote stad heeft een fontein. Dus dat vind ik een goed plan.’’

,,Een plein moet levendig zijn’’, zegt Doeksen. Hij citeert een collega die dit benadrukt. ‘Als je de horeca van het San Marco Plein in Venetië haalt, houd je een plein over waar duiven schijten’. ,,Je zag het bewijs dat de Grote Markt bruist toen het noodkantoor van de VVV er stond. Niet het kantoor maar de zitgelegenheid zorgde voor interactie en sfeer. Wij geloven dus ook niet dat het succes op deze plek van de horeca afhangt.’’

Op de Grote Markt staat Anne Kroes (18) te wachten op een vriendin. ,,Bomen? Daar? Oh, dat vind ik wel een goed idee. Het is hier wel erg kaal.’’ Ze studeert sinds een jaar in de stad. ,,Maar ik vraag me wel af wat ze dan met alle fietsen gaan doen. Het staat hier vrijwel altijd vol.’’ Even verderop parkeert een chique dame gehuld in een lichtblauwe jurk net haar rijwiel. ,,Ik heb geen tijd’’, roept ze terwijl ze ervan door wil snellen. Op de vraag of ze de plannen voor de markt gezien heeft, reageert ze enthousiast. ,,Ik heb vanochtend wat voorbij zien komen. De plannen vind ik prachtig. Kom maar door met die bomen.’’

Een make-over van de Grote Markt is de enige juiste stap, zegt Doeksen. ,,We hebben hier jaren in een bouwput gezeten. Eerst was er de sloop en opbouw van diverse gebouwen. Aan het plein zelf is niet zoveel gebeurd. We hebben als horeca diverse gesprekken gehad met de gemeente. Als we heel eerlijk zijn, is dit geen verhaal dat door de gemeente is opgelegd. We zijn oprecht in dialoog. Ook als horeca-ondernemers proberen we het eens te worden met de gemeente. ,,We willen geen Poolse landdag met hooivorken.’’

Atze Lubach, voorzitter van de Nationale Bond van Kermisbedrijfshouders (BOVAK) is blij dat de Grote Markt zijn evenementenstatus houdt. ,,Dat is ook niet zo raar. De gemeente is mede-organisator van de Meikermis.’’ Lubach volgt de ontwikkelingen op de voet. ,,Er zijn zoveel gemeenten die roepen dat ze fonteinen en groen willen op het plein. Maar dan blijkt dat het toch te duur is. Of er zijn verkiezingen, waarna een nieuw bestuur een plan nog even in de la legt.’’

Lubach beseft dat de kermis mogelijk ruimte inlevert. ,,Maar dat deden we al met de komst van het tijdelijke VVV-gebouw. De discussie of je nog een volwaardige kermis in het stadshart kan hebben, zal ongetwijfeld oplaaien. Een verhuizing naar het stadspark zal ongetwijfeld weer ter sprake komen.’’ Kijkend naar het voorlopige plan voor de Grote Markt zegt hij: ,,Als alles wat er neerzetten maar gelijkvloers is. Hoogteverschillen maken de opbouw van een kermis lastig. Bomen zijn funest, als die kriskras op het plein worden gezet. Dan verdwijnt de ruimte die we nodig hebben. De tijd dat we met tentjes kwamen is voorbij. Het zijn zware transporten geworden. Als de bomen bij elkaar staan, kunnen we de kermis eromheen bouwen.’’

Bloemenkoopman Leendert Bolt die al jaren tegenover (voorheen) de V&D staat, heeft zo zijn twijfels over het plan. ,,Ik wil niet alles tegenhouden maar een markt hoort bij een binnenstad. Ze willen alles naar de Vismarkt doen, maar daar is het al zo druk. Bankjes neerzetten is mooi, maar daar gaan altijd de verkeerde mensen op zitten. Bij de ABNAmro hebben ze bankjes gezet en ze om die reden weer weggehaald.’’ Waterpartijen vindt Bolt een tikje achterhaald. ,,Je moet geen obstakels neerzetten.’’ Dat de gemeente de bussen van de Grote Markt haalt, vindt Bolt een misser. ,,In de zomer kan dat wel, maar in de winter is dat minder geslaagd. Het is niet altijd mooi weer he?’’

Op het kleine terrasje naast de ijscokraam voor de voormalige V&D zitten twee medewerkers van een bouwbedrijf in oranje hesjes van een dikke ijsco te genieten. ,,Wij komen van het platteland, hè? Dus hoe meer bomen hoe beter. Verder weten we er niet zoveel van.’’

Eric Bos, voorzitter van de Groninger City Club loopt al jaren mee als het om centrumplannen gaat. ,,De Grote Markt is nu een grote stenen massa en geeft niet dat lekkere gevoel dat je op een plein mag verwachten. Het is geen gezellige plek om af te spreken. Je mag best hogere eisen stellen. Even met de kinderen een ijsje eten onder een boom zonder dat ze bezwijken onder de hittestress.’’

De kermisbond voert met veel gemeenten discussies over dorps- en stadspleinen. Lubach: ,,We begrijpen de wens om een einde te maken aan de verstening. Op dat punt blijven we realistisch. Ik kan er wel met gestrekt been ingaan maar dat schiet niet op. We beseffen dat we met de kermis ergens maar tien dagen komen. Dan kun je niet de rest van het jaar een kaal plein houden. Toch moet er wel iets van historisch besef blijven. Het heet niet voor niets Grote Markt.’’