Groen rif langs Lauwersmeerdijk - door mensenhand gemaakt - moet biodiversiteit in de Waddenzee vergroten én de dijk versterken

Bij het Vierhuizergat in Lauwersoog staat een ponton met kraan die grote stenen in het water stort. De komende twee weken komen daar betonnen elementen bij. Grote vierkante blokken met gaten, gaatjes en sleuven. Ronde blokken met (water)poeltjes op meerdere niveaus en een soort rioolbuizen van groot tot klein. Het gaat om tien verschillende elementen.

,,Een deel komt aan de voet van de dijk en een deel komt verderop in het water. Op deze rifelementen moeten zich de komende jaren kreeften, krabbetjes, garnalen, slakjes, zeesterren en andere diertjes nestelen’’ , legt Sylvia Mosterd van het Groninger waterschap Noorderzijlvest uit. ,,Ze moeten hier schuilen, foerageren en ze kunnen zich er voortplanten. Verder moeten er algen, wieren en andere waterplantjes op de elementen gaan groeien.’’

Door de dijken is de geleidelijke overgang tussen wad en land verdwenen, zegt ze, met negatieve gevolgen voor de waterkwaliteit en natuur. Plaatsing van de rifelementen is een proef om te kijken of onderwaternatuur weer kan worden versterkt. Als het uitgroeit tot een paradijs voor het zeeleven wil het waterschap de elementen opnemen in de versterking en verhoging van de 9 kilometer lange Lauwersmeerdijk. Die gaat vanaf 2023 tussen de R.J. Cleveringsluizen en de Westpolder op de schop.

Zo zouden de ecologische betonblokken met getijdenpoeltjes onderaan in de nieuwe dijk geplaatst kunnen worden. Behalve goed voor het zeeleven kunnen ze helpen om de golven te breken. Dat zou ook kunnen gelden voor de andere kleinere rifelementen die wat verder uit de kust liggen. Zo komt er een natuurlijker overgang.

Een voorbijganger zal van de proef niet veel zien. Of hij moet al bij laag water langs de dijk lopen als de grote bakken met getijdepoeltjes droog vallen. Vogels kunnen zich dan tegoed doen aan wat achterblijft. Bij vloed staan ze weer onder water.

Mariene ecoloog Jorien Rippen van Van Hall Larenstein Leeuwarden en de Rijksuniversiteit Groningen gaat de komende drie jaar onderzoeken hoe het systeem zich ontwikkelt en welke elementen het beste werken.

Het liefst duikt ze het water in, zegt ze, om te kijken welke soorten vissen, mosselen en oesters er gebruik van maken. Maar aangezien het water troebel is, gaat dat niet lukken. Een deel van de elementen wordt daarom drie keer per jaar op een schip getakeld zodat zij en haar medeonderzoekers minutieus kunnen bestuderen voor welke beestjes en plantjes het rif een lustoord is.