Elly Lehkamp en Erna Elzes (r) voor hun boerderij. Ze zijn ontevreden over hun 'flinterdunne flutrapport'. Foto: Jan Willem van Vliet
De NCG heeft 1280 huishoudens nog steeds niet kunnen vertellen of hun huis veilig is of versterkt moet worden. Maar bewoners in Ten Boer noemen het beoordelingsrapport dat ze onlangs wél kregen broddelwerk. ,,Doe nou even een borinkje, dan wéét je het.’’
Met een zucht bladert Elly Lehkamp (61) door de handvol pagina’s van haar beoordelingsrapport. Ze zit samen met partner Erna Elzes (63) aan de keukentafel van hun woning aan de Huizenga’s Laan in Ten Boer. De keuterboerderij uit 1905 werd onlangs veilig verklaard. Maar volgens Lehkamp, bouwkundige van beroep, deugt het rapport van geen kant.
Het rapport is welgeteld 16 pagina’s dik. Volgens Lehkamp is dat veel te summier. Zo missen er details over de constructie van de woning. En dat na zes jaar wachten, want al in 2018 kregen Lehkamp en Elzes te horen dat hun woning een verhoogd risico op instorting had door de aardbevingen. ,,En dan krijg je zo’n flinterdun flutrapportje. Dit moet gewoon over’’, zegt Lehkamp.
Rottig flutwerk
De Nationaal Coördinator Groningen (NCG) wilde voor 1 juli alle gedupeerden in het aardbevingsgebied duidelijkheid verschaffen over de veiligheid van hun huis. Dat is niet gelukt. Ruim 4200 huishoudens hebben hun rapport binnen, maar ongeveer 1280 huishoudens wachten ook na maandag nog op hun versterkingsadvies. Ongeveer de helft daarvan kreeg vorig jaar al de belofte dat hun beoordeling uiterlijk 31 december 2023 zou volgen en moet nu opnieuw langer wachten.
Maar in Ten Boer zijn bewoners zoals Lehkamp en Elzes die wel een advies hebben gekregen ontevreden over de beperkte omvang. Raadslid Rita Pestman (PvdA) woont zelf in het dorp en heeft veel ervaring met het aardbevingsdossier. Ze maakt zich kwaad over de dunne versterkingsrapporten.
Erna Elzes en Elly Lehkamp. Foto: Jan Willem van Vliet
,,Blijkbaar werd het een race tegen de klok, maar het mag niet zo zijn dat je dan maar rottig flutwerk aflevert zodat je tenminste de deadline haalt’’, zegt Pestman. ,,Je kunt mensen niet jaren laten wachten en ze vervolgens afschepen met een onacceptabel stukje papier.’’
Seismische berekeningen
Volgens een woordvoerder van de NCG zijn de rapporten kort om het eenvoudig en begrijpelijk voor woningeigenaren te houden. Daarom staan er alleen een beschrijving van de woningconstructie en de belangrijkste conclusies in. ,,Niet iedereen heeft behoefte aan een volledig inspectierapport met seismische berekeningen. Onze bewonersbegeleiders geven aan bij eigenaren dat ze het uitgebreide rapport of een toelichting van het ingenieursbureau bij ons kunnen opvragen.’’
Sommige situaties kun je volgens de NCG-woordvoerder pas goed beoordelen door bijvoorbeeld een wand open te breken en staan er daarom aannames in de rapporten. ,,Om de bewoner onnodige overlast te besparen doen we dat niet en maken we berekeningen op basis van de minst stevige constructie van de woning die mogelijk is.’’
‘Dan moet je het er eerlijk in zetten’
Lehkamp heeft de uitgebreidere versie ook binnen. Maar heel veel beter vindt ze dat rapport niet. Daarin staat bijvoorbeeld dat de boerderij is gebouwd op ‘korte palen’, maar een lengte wordt niet genoemd. Een ander voorbeeld betreft de toplaag van de bodemgrond, die volgens het rapport uit klei zou bestaan. Volgens Lehkamp gaat het om veengrond. ,,Doe nou even een borinkje, dan wéét je het.’’
Bij de inspectie werd ook schade in de woning geconstateerd, maar in het rapport staat expliciet dat er geen constructieve schade is gevonden. ,,Die schade hebben ze wel gezien, dus dan moet je het er ook eerlijk in zetten’’, zegt Elzes geïrriteerd.
De rapporten moeten wat Lehkamp betreft specifieker, meetbaarder en concreter. ,,Dit is broddelwerk, het betreft allemaal aannames en is slecht onderbouwd. Ze hebben niet daadwerkelijk gedegen onderzoek gedaan.’’ Lehkamp en Elzes spraken met de NCG en het ingenieursbureau af dat er opnieuw naar hun rapport gekeken wordt en hebben inmiddels een pro-formabezwaar ingediend.
‘Het is nattevingerwerk’
Twee straten verder aan de Washuisterweg wonen Martje (67) en Bas (74) Hogerdijk. Ook zij kregen recent een rapport van 16 pagina’s. Eind 2022 was de opname geweest, anderhalf jaar eerder. Ook hun huis werd veilig verklaard. ,,Er staat helemaal niets in. Alleen wat leuke foto’s. Al die tijd wachtten we hoopvol af, maar nu krijg je zo’n dun rapport’’, zegt Martje.
Martje en Bas en Martje Hogerdijk kregen ook een flinterdun NCG-rapport. Foto: Jan Willem van Vliet
Bas voelt zich met een ‘kloetje’ in het riet gestuurd. ,,Het is nattevingerwerk, een beetje bouwkundige haalt dit zo onderuit’’, zegt hij furieus. Martje vult haar man aan: ,,Maar wij zijn geen bouwkundigen.’’
‘Leven al tien jaar in een aardbevingsroes’
Raadslid Pestman heeft dan ook een oplossing voor bewoners in gedachten. ,,Wij moeten zorgen voor bouwkundigen in dienst van de gemeente die mensen bij kunnen staan. Die langskomen en vertellen wat hun rapport nou eigenlijk voorstelt. Bewoners zijn daar zelf niet toe in staat.’’
In tegenstelling tot Lehkamp en Elzes vreest Martje Hogerdijk wel voor haar veiligheid. Met name in de slaapkamer en garage zitten grote scheuren in het plafond. ,,We leven al meer dan tien jaar in een aardbevingsroes. Ik voel me niet veilig in mijn eigen slaapkamer, in mijn eigen huis dat mij dierbaar is. Maar ik ben moegestreden.’’
Daarin schuilt volgens Pestman een groot probleem. ,,Het mag niet zo zijn dat mensen die rapporten aanvaarden omdat ze moegestreden zijn. Zet daarom die bouwkundigen in. Als gemeente mogen we onze burgers niet in de steek laten.’’
De NCG had als doel om voor 1 juli alle huishoudens in het aardbevingsgebied duidelijkheid te verschaffen of hun huis wel of niet veilig is. Maar die deadline heeft de NCG niet gehaald. Ook na vandaag wachten nog 1280 huishoudens op hun versterkingsadvies. Bewoners uit Ten Boer die wel een rapport krijgen, zijn niet tevreden.
Waar zijn we?
Aan de Huizenga’s Laan en de Washuisterweg in Ten Boer. In onder andere deze straten kregen meerdere bewoners vorige maand wél hun versterkingsadvies op de deurmat, maar de kwaliteit daarvan laat volgens hen te wensen over.
Waarom moet ik dit weten?
De versterking duurt hoe dan ook nog jaren en liep al vaak vertraging op. Bewoners wachten in sommige gevallen al meerdere jaren op uitsluitsel en willen graag weten waar ze aan toe zijn, maar tegelijk mag dat niet ten koste gaan van de kwaliteit van hun versterkingsrapport.
Waar speelt dit nog meer?
In het hele aardbevingsgebied wachten bewoners nog op hun versterkingsrapporten, oftewel in alle tien gemeenten in Groningen en in de drie in Noord-Drenthe. De NCG gaat de desbetreffende bewoners hierover informeren met een brief.
