Jelle (29) uit Groningen en Sonja (75) uit Emmen over De Makkelijke Moestuin, die de Duurzame Dertig Publieksprijs kreeg: 'Het moet altijd lukken en nooit teleurstellen'
Jelle Medema en Sonja Klerk bij een Makkelijke Moestuin-bak. ,,Zodra je je eerste sprietje ziet, ben je om.'' Foto: Anjo de Haan
Het is weer tijd om snijbiet te zaaien en bindsla, palmkool en tomaat. Jelle Medema (29) beleeft drukke tijden met zijn Makkelijke Moestuin: een webwinkel én handleiding waarmee iedereen z’n eigen groente kan kweken. Klant Sonja Klerk (75) is zo blij met het bedrijf dat ze het vorig jaar voor de Duurzame Dertig inschreef.
Twee jaar terug dacht hij nog dat de piek vast door corona kwam.
In de vreemd vertraagde virusjaren kregen we massaal behoefte aan hobby’s bij huis. Oprichter Jelle Medema (29) van het Groningse bedrijf De Makkelijke Moestuin heeft het geweten: zijn moestuinbakken, zaadjes en grondmix gingen als zoete broodjes, de bijbehorende app kreeg iedere dag meer leden.
,,We verwachtten zelf dat dat na corona zou inzakken’’, zegt Medema. ,,Maar het is nu drukker dan ooit. Een blije klantenbasis, misschien, die het deelt met hun familie en vrienden.’’ Hele dagen staat hij met zijn team in de bedrijfsloods in Aduard bestellingen in te pakken. Aan het einde van zo’n dag aanpoten, als hij de stapels pallets bekijkt, zegt hij tevreden tegen zichzelf: dat worden straks állemaal planten.
De lente begint
Sonja Klerk (75) uit Emmen beleeft ook drukke weken. De lente begint, er kan weer gezaaid worden, en dus gonst het op de Makkelijke Moestuin-app van de vragen. Hoort mijn sla er zo uit te zien? Ik heb al twee dagen geleden zaadjes geplant, waarom zie ik niks? Is het mislukt? Wat moet ik doen?
,,Mensen die net beginnen, zijn zo ongeduldig’’, grinnikt Klerk, zelf ervaren tuinier met Medema’s producten. Ze werd een jaar of vier geleden op vrijwilligersbasis moderator van de app waar tienduizenden Makkelijke Moestuin-gebruikers contact onderhouden en tips vragen - in de community is ze bekend als ‘elsje25’.
Klerks meest gegeven advies, deze dagen? Wacht nou maar even rustig af, de natuur gaat z’n gang wel. ,,En als ik later een foto zie van een beetje groen boven de grond, dan reageer ik: ‘Klasse!’’’
Ze spreken elkaar niet zo heel vaak, Medema en Klerk, de directeur en de tevreden klant. Zie je ze samen aan tafel zitten in Medema’s ouderlijk huis annex kantoor in Den Andel, dan zou je denken dat dit wekelijks zo gaat. Kopje thee erbij, koekjes - Klerk heeft ze zelf gebakken. ,,Heerlijk’’, zegt Medema bewonderend. ,,Ik app je zo het recept’’, belooft Klerk.
Het is aan Klerk te danken dat De Makkelijke Moestuin vorig jaar dé publiekslieveling werd in de eerste editie van de Duurzame Dertig (zie kader); zij meldde het bedrijf aan. ,,Ik zou mezelf denk ik niet voor zoiets opgegeven hebben’’, bekent Medema. ,,Omdat duurzaamheid bij ons op nummer twee staat. Nummer één is: iedereen een moestuin bieden die altijd lukt en nooit teleurstelt. Ik weet niet of ik ons nou tot de duurzaamste bedrijven van Noord-Nederland wil rekenen.’’
Hartstikke goed bezig
Klerk trekt verbaasd haar wenkbrauwen op. ,,Maar jullie zijn juist hartstikke goed bezig! Met bakken van gerecycled plastic...’’
,,Tuurlijk’’, zegt Medema. ,,We doen het zo goed mogelijk, we doen het niet slécht. Maar er zijn bijvoorbeeld nog wel vrachtwagens nodig om onze bestellingen rond te brengen. Er zijn zoveel afwegingen en keuzes te maken als je alles goed wilt doen.’’
Duurzame Dertig: editie 2 komt eraan
Vanaf vandaag kun je je inschrijven voor de tweede editie van de Duurzame Dertig, een selectie van dertig innovatieve projecten en ondernemingen die zijn gestart en/of bedacht in Drenthe, Fryslân of Groningen en willen bijdragen aan een duurzame toekomst. De Duurzame Dertig helpt de initiatieven aan bekendheid zodat ze anderen kunnen inspireren om de impact te vergroten.
We onderscheiden drie categorieën: Mens en leefomgeving, innovaties, en verduurzaming van bedrijfsvoering. Aanmelden kan tot en met 7 mei. Daarna buigt de jury zich over de inzendingen om de Duurzame Dertig te selecteren en uiteindelijk de winnaars (per categorie) aan te wijzen.
In totaal is er meer dan 200.000 euro aan mediabudget te verdienen om de wereld kennis te laten maken met de winnende initiatieven. De prijsuitreiking is op 6 juli. Voor meer informatie kun je terecht op www.dvhn.nl/duurzamedertig, www.lc.nl/duurzamedertig of www.frieschdagblad.nl/duurzamedertig.
Direct inschrijven kan hier: www.dvhn.nl/doemee, www.lc.nl/doemee en www.frieschdagblad.nl/doemee.
Hij is al een half leven met De Makkelijke Moestuin bezig. Voor de lol, ‘en om een beetje geld te verdienen met Google-advertenties’, bouwde Medema als veertienjarige een website gebaseerd op een Amerikaans boek.
,,Square Foot Gardening van Mel Bartholomew, een ingenieur die een systeem bedacht had om een moestuintje te planten op heel weinig ruimte’’, legt Medema uit. ,,M’n moeder had dat boek een keer meegenomen en het sprak me wel aan, want ik vond plantjes leuk, maar ik liet ze altijd doodgaan.’’
Bij stervende plantjes denk je gauw ‘laat maar, mijn vingers zullen wel niet groen genoeg zijn.’ Maar de methode van Bartholomew bleek absoluut sukkelproof en kostte bovendien maar een paar minuten per dag. De basis is een vierkante bak die onderverdeeld is in zestien kleinere vierkantjes, elk 30 centimeter bij 30 centimeter. De vakjes vul je met speciale grondmix en één gewas per vak; met een beetje zonlicht, water en geduld verandert de bak vanzelf in een supercompacte moestuin.
,,Ik heb hem gemaild en gevraagd of ik een Nederlandstalige website mocht maken over zijn boek’’, vertelt Medema. ,,Dat vond-ie helemaal mooi.’’ Met square foot gardening als basis ontwikkelde Medema langzamerhand zijn eigen Makkelijke Moestuin-methode, die erop lijkt, maar een beetje anders is. Andere grondmix, een ander soort voeding, en vooral: die app.
Werken in de moestuin. Foto: Jelle Medema
,,Die is geweldig’’, vindt Sonja Klerk. Gebruikers koppelen hun tuintjes aan de gratis app, en krijgen daarin te zien wat ze wanneer moeten doen. Medema deelt er tijdens het moestuinseizoen iedere week een blog met nieuws, weetjes en tips. En als iemand ergens niet uitkomt, dan is daar de community. ,,Je kunt anderen altijd om hulp vragen, de sfeer is heel goed’’, zegt Klerk. Daar zorgt ze persoonlijk voor, als één van de moderators. ,,Het kost me gauw drie, vier uur per dag, zeker nu in de drukke periode.’’
Maar dat doet ze met liefde. Ze is dol op de Makkelijke Moestuin, sinds ze zo’n tien jaar geleden haar eerste bak aanschafte. ,,Inmiddels heb ik er 11. Op poten, dan kunnen de slakken en de rupsen er niet bij, en dan hoef ik zelf niet zo te bukken - ik ben geen twintig meer, hè?’’
Ontspanning
Klerk haalt ontspanning uit haar moestuin, en voldoening, én hij scheelt haar behoorlijk wat geld. Ze heeft eens precies uitgerekend hoeveel: ,,Elke keer als ik iets oogstte, zocht ik op hoeveel dat in de winkel kostte en stopte ik dat bedrag in een spaarpot. Na één seizoen met z’n tweetjes van de tuin eten, zat er 145 euro in. Dat is al een paar jaar geleden; nu met de inflatie scheelt het vast meer. En het is toch zó lekker. Ik baal in de winter gewoon als ik even niks te oogsten heb en weer naar de supermarkt moet.’’
Je hoort een heel klein zweempje Randstad als ze praat; Klerk is opgegroeid in Den Haag. ,,Eén van de dingen die ik hier zo goed aan vind, is dat het mensen bewuster maakt van wat ze eten en hoe dat wordt geteeld. Ook gezinnen met kindjes in de grote stad. Ik zie in de app vaak foto’s langskomen van peutertjes die meehelpen, of die een eerste eigen radijsje opeten, hartstikke leuk.’’
Het ís hartstikke leuk, beaamt Medema, een eigen moestuintje. ,,Maar wat het nou leuk maakt, vind ik eigenlijk moeilijk uit te leggen. Het zit ‘m er denk ik in dat je elke dag een heel klein beetje werk doet dat niet voor geld is, of voor iemand anders, maar voor jezelf en voor je plezier. Zodra je je eerste sprietje ziet opkomen, ben je om: dat is zo satisfying.’’
Juryvoorzitter Ria Kraa is hoofdredacteur van het Friesch Dagblad.
Marissa de Boer is CEO van Susphos in Leeuwarden dat een gepatenteerde techniek heeft ontwikkeld om onder meer struviet en slibas uit rioolwaterzuiveringsinstallaties om te zetten in hoogwaardige fosfaatproducten.
Reinder Hoekstra is directeur van Natuur en Milieufederatie Drenthe.
Heleen van Wijk is business manager circulaire economie bij Groningen Seaports. Daarnaast is zij onder meer voorzitter van Northern Netherlands Plastic Foundation, een stichting die zich inzet voor een circulaire economie en plasticvrij milieu.
Anne-Wil Lucas is verbonden aan de NOM, de investerings- en ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland. Haar specialismen zijn innoveren en internationaliseren.
Henk Moll is emeritus hoogleraar milieukunde en duurzaamheid aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Wido van den Bosch is directeur van Brink Industrial in Hoogeveen, dat circulair werken en inkopen hoog het vaandel heeft.
