Het aanmeldcentrum in Ter Apel. Foto: ANP/ Jilmer Postma
COA en het ministerie van Justitie en Veiligheid gaan door met het ontwikkelen van de speciale opvang voor kansarme asielzoekers in Ter Apel en willen die uitbreiden. De rechtbank oordeelde dat de manier van werken niet kon.
Zowel Centraal Orgaan opvang asielzoekers als zijn opdrachtgever het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) zijn gretig om de draad weer op te pakken. Zij zien grote kansen in de procesbeschikbaarheidslocatie (pbl) in Ter Apel. „Omdat het zo succesvol uitpakt”, zegt een woordvoerder van JenV.
In de pbl worden asielzoekers met een kansarme aanvraag, bijvoorbeeld omdat ze uit veilige landen komen, opgevangen onder strikte huisregels. De groep wordt gezien als de grootste overlastgever. De kansarme asielzoekers moeten bijna altijd in de pbl zijn en kunnen het dorp niet in, zodat ze beschikbaar blijven voor hun asielprocedure. Daardoor kan hun aanvraag versneld worden behandeld.
Sinds juli vorig jaar tot half januari kwamen 220 mensen door de pbl. Van hen wilden 206 mensen de procedure niet afwachten en vertrokken, laat de woordvoerder weten. „Formeel zouden deze mensen in de illegaliteit terecht kunnen komen”, merkt hij op. „Anderzijds komen deze mensen na hun vertrek niet meer voor in de registratiesystemen van de politie. Dat zou erop kunnen duiden dat deze mensen Nederland hebben verlaten.”
De rechtbank floot Centraal Orgaan opvang asielzoekers echter terug. Een Algerijn had bezwaar gemaakt bij de rechtbank over de aanpak in de pbl. Die komt erop neer dat asielzoekers 22 uur per dag beschikbaar moeten zijn voor hun procedure, bleek tijdens de zitting. Daarmee wordt zijn vrijheid ernstig beperkt.
Het is volgens de rechter ‘onduidelijk op grond waarvan de vrijheidsbeperking zich ook uitstrekt tot de dagen of momenten waarop er geen afspraken in het kader van de asielprocedure zijn gemaakt’ en gaf de Algerijn gelijk. Het COA gaat niet in beroep tegen de uitspraak, laat de opvangorganisatie weten.
De pbl is tijdelijk dicht, maar de IND labelt nog wel mensen met een kansarme aanvraag, zegt de J en V-woordvoerder. „Het is zo, deze meneer hoorde er eigenlijk niet.” Hoe het kan dat de man daar dan toch terecht kwam, weten ze niet bij het COA. Dit wordt onderzocht. De woordvoerder denkt dat het voor andere doelgroepen wel mogelijk is om onder strenge voorwaarden opgevangen te worden.
De huisregels van de pbl worden volgens de woordvoerder onder de loep genomen. „We gaan kijken of wat wij op papier hebben bedacht ook in de praktijk zo loopt.”
Hoe dat er precies uit moet zien, is onduidelijk. Juristen bekijken welke aandachtspunten de uitspraak met zich meebrengt voor de pbl en of en hoe er aanscherping nodig is, laat het COA weten: „De pbl heeft zich ook al bewezen doordat een flink aantal kansarme aanvragen snel is afgehandeld, zoals ook altijd de bedoeling is geweest van deze opvang.”
Volgens de woordvoerder van JenV zorgt de speciale opvang voor meer rust in Ter Apel. COA en JenV willen de speciale opvang zo snel mogelijk weer in bedrijf. „Sterker, we willen uitbreiden en ook in Budel (In Brabant op de grens met België) een pbl.”
