Vluchtelingen komen aan bij het aanmeldcentrum in Ter Apel. Foto: ANP (archief 2022)
De speciale locatie voor kansarme asielzoekers in Ter Apel helpt nog niet tegen de overlast van veiligelanders. Na een maand is volgens inwoners de overlast weer op het niveau van voorheen. ,,Het gaat met golven’’, zegt een bewoonster van de Westerstraat.
Zondag was het een maand geleden dat de proef met de nieuwe Procesbeschikbaarheidslocatie (pbl) op het aanmeldcentrum in Ter Apel startte die de overlast in Ter Apel en het naastgelegen Nieuw-Weerdinge moet helpen terugdringen.
Nog steeds overlast
Toch is er nog steeds overlast, zegt de bewoonster uit de Westerstraat. Haar camper staat dan ook achter het huis; toen die nog op de oprit stond werd er ingebroken. Ze is er nuchter over, weet dat de pbl nog niet lang is geopend en dat er tijd nodig is om de voorziening op te tuigen. ,,Maar in de afgelopen twee weken is er weinig verschil te zien met de periode voordat de pbl er was.’’
In de pbl moeten kansarme asielzoekers uit landen die door Nederland als veilig bestempeld zijn, zoals Turkije en Marokko, zich melden en vrijwel altijd beschikbaar zijn voor hun asielprocedure. Zo kunnen ze binnen een week te horen krijgen of ze in Nederland mogen blijven, of het land uit moeten.
Deze zogenaamde ‘veiligelanders’ zijn oververtegenwoordigd in overlast- en criminaliteitscijfers. Omdat ze gebonden zijn aan de pbl, zouden ze de dorpen niet meer kunnen intrekken, is het idee. Veiligelanders die voor 6 juli al in Ter Apel zaten, doorlopen de normale procedure.
Meer mensen in het dorp zien dat de overlast nog niet voorbij is. Willeke Vroom van de burgerwacht in Ter Apel: ,,Eigenlijk zijn we weer terug bij af. Het is een week of twee goed geweest, maar afgelopen week was er nog een inbraak bij een van onze eigen burgerwachten’’, zegt Vroom. Het duo werd door de burgerwacht in de kraag gevat, één van hen werd met tie-rips vastgebonden in een ‘hogtie’. Daarbij worden de armen aan de enkels gebonden, wat gevaarlijk kan zijn.
De burgerwacht had de verdachte zo niet mogen vasthouden. ,,We hebben een waarschuwing gekregen van de politie.’’ De twee asielzoekers staan woensdag voor de rechter, zegt ze. Dat wordt bevestigt door het OM.
Een woordvoerder van het ministerie van Justitie en Veiligheid zegt dat de organisatie inderdaad weer meer signalen krijgt van overlast. Vanwege de opbouw van de pbl is het nog te vroeg om conclusies te trekken over het effect van de proef, zegt ook zij.
‘Niet van de ene op de andere dag’
Wim Katoen, voorzitter van de lokale dorsvereniging Plaatselijk Belang Nieuw-Weerdinge, merkt wél dat het rustiger is geworden. ,,We krijgen nog wel meldingen van dorpsbewoners die mensen uit het azc bij nacht en ontij op plekken zien waar ze niets te zoeken hebben. En we zien nog veel mensen die strak staan van de alcohol of drugs. Maar de overlastmeldingen nemen af.”
,,Ik heb ook niet de illusie gehad dat het van de ene op de andere dag anders zou zijn’’, zegt Katoen. Hij heeft vertrouwen dat de pbl over enkele maanden zoden aan de dijk zet. ,,Mits het goed wordt uitgevoerd natuurlijk.’’
Gewenste aantal plekken nog lang niet in zicht
De pbl is klein begonnen, maar moet uiteindelijk vijftig tot honderd pbl-plekken tellen. De afgelopen maand zijn er echter amper nieuwe plekken bijgekomen. Desgevraagd zegt een woordvoerder van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) dat dit er nog steeds ongeveer tien zijn. ,,We zitten echt nog in de opstartfase.’’ Wanneer de extra plekken beschikbaar zijn, is nog onduidelijk.
Hoeveel mensen zich tot nu toe bij de pbl hebben gemeld, (vroegtijdig) zijn vertrokken of wel in Nederland konden blijven, wil het COA niet zeggen. Die cijfers zijn volgens de organisatie in deze aantallen en op deze termijn niet representatief. ,,We zitten nog lang niet op het niveau (van opvangplekken red.) waar we naartoe willen.’’
