Vorig jaar zomer reageerde Nederland geschokt toen honderden asielzoekers buiten moesten slapen wegens ruimtegebrek in Ter Apel. Dat mag niet weer gebeuren, vinden Provinciale Staten van Groningen. Foto: Archief ANP/Vincent Jannink
Minister Marjolein Faber laat Ter Apel overstromen door niet met gemeenten en provincies naar oplossingen te zoeken. Met beelden van buitenslapers in het gras kan zij haar ‘asielcrisis’ beter onderbouwen.
Óf we laten asielzoekers op illegale slaapplekken in het azc overnachten óf we leggen de mannen buiten op het grasveld in Ter Apel. Minister Faber stelde burgemeester Jaap Velema van Westerwolde dit weekend voor de keuze.
„Dat is geen keuze”, zei Velema, die de minister had gebeld om te protesteren tegen het gebruik van ongeschikte portocabins in het azc Ter Apel als slaapplek voor asielzoekers voor wie geen bed meer beschikbaar is.
Marjolein Faber suggereert met haar reactie op Velema dat er geen alternatieven zijn. Toch is het de minister zélf die te weinig heeft gedaan om extra opvangplekken te creëren en het aanmeldcentrum in Ter Apel te ontlasten. Zij had als minister van Asiel en Migratie voor die alternatieven moeten zorgen.
Minister had allang moeten vragen om hulp
Sinds haar aantreden begin juli heeft Faber nog niet een keer de Landelijke Regietafel Migratie & Integratie bij elkaar geroepen. Tot verbazing van Jetta Klijnsma, die de commissarissen van de Koning vertegenwoordigt aan die regietafel waaraan gemeenten, provincies, COA en ministerie doorgaans overleggen over opvang en integratie van asielzoekers en statushouders. Dáár had de minister allang kunnen vragen om hulp. Klijnsma: „Dat lijkt me wel zo verstandig.”
Ook Sharon Dijksma, voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) kaartte vorige week al aan dat er vanuit Den Haag totaal geen sturing meer is op het opvangbeleid. Fabers voorganger, staatssecretaris Eric van der Burg, stond erom bekend hoe hij stad en land afbelde om opvang te regelen en om zich aan zijn belofte te houden dat het niet weer mis zou gaan in Ter Apel.
Buitenslapers passen perfect in het plaatje dat minister wil schetsen
Minister Faber heeft andere prioriteiten. Zij wil koste wat kost de instroom van asielzoekers beperken, en daarvoor acht zij het noodzakelijk om een ‘asielcrisis’ uit te roepen. Op basis van die crisis wil ze de Vreemdelingenwet en de Tweede Kamer tijdelijk buitenspel zetten en een noodwet invoeren.
Bij de presentatie van deze plannen in het regeerprogramma werd vrijdag duidelijk dat het kabinet nog zoekt naar juridisch houdbare argumenten voor het gebruik van het noodrecht. Want kijkend naar de cijfers is die instroom niet uitzonderlijk hoog . ‘Mensen ervaren een asielcrisis’, zei premier Schoof. Daar neemt de Raad van State geen genoegen mee.
Het komt minister Faber daarom goed uit dat het juist nu weer mis dreigt te gaan in Ter Apel. ‘Dit laat nog maar eens zien hoe hard de noodzaak is om de crisis uit te roepen’, is haar schriftelijke reactie op de situatie. Het beeld van buitenslapers bij het overvolle aanmeldcentrum past perfect in het plaatje dat zij wil schetsen: ‘we worden overspoeld, we kunnen het niet meer aan’. Door zelf geen actie te ondernemen, terwijl ze de aantallen in Ter Apel al weken ziet oplopen, creëert ze bewust chaos en crisis.
Asielzoekers, COA-medewerkers en inwoners Ter Apel zijn de dupe
Ter Apel is de dupe van dit politieke spel. Het zijn de kwetsbare asielzoekers in de opvang, de overbelaste medewerkers van het COA en de inwoners van Ter Apel die de klappen moeten opvangen. Alweer.
De PVV-minister die na haar aantreden vrijwel onmiddellijk naar Ter Apel afreisde zou beter moeten weten. Het is logisch dat zij werkt aan maatregelen om de instroom te beperken, dat is wat kiezers van haar vragen. Maar áls dat al lukt, zal het nog lang duren voordat Ter Apel daar iets van merkt.
In de tussentijd heeft Faber de verantwoordelijkheid om fatsoenlijke opvang te regelen voor de mensen die hier al zijn. Bovendien moet zij zorgen voor een veilige werkomgeving voor medewerkers van haar uitvoeringsorgaan COA en heeft ze rekening te houden met inwoners van Ter Apel – voor wie de PVV heeft beloofd op te komen.