Kaja van Grieken 'had geen puf meer om een 256 pagina’s tellend schaderapport punt voor punt bij langs te gaan'. Foto Corné Sparidaens
Voor elk akkefietje schakelt het IMG juristen in die handenvol geld kosten, zegt Kaja van Grieken uit Warffum. ,,Het is een schande en een gruwel.’’
Kaja van Grieken (74) is vanochtend speciaal naar de bus van Rondje Ereschuld gelopen. Bij het woord ‘ereschuld’ gaan haar haren recht overeind staan. Ereschuld is volgens haar een ‘verhullende term’. ,,Ik stoor mij aan het ‘ere’, alsof het een gunst is. Het is in mijn ogen een schuld aan de Groningers. En dus een plicht.’’
Zelf woont ze een eindje verderop in een rentenierswoning uit 1928. Ook zij had schade, die uiteindelijk ‘na tien jaar gesodemieter’ is opgelost. ,,Ik had geen puf meer om een 256 pagina’s tellend schaderapport punt voor punt bij langs te gaan. Ik was zo gestrest dat ik steeds ging huilen als ik eraan begon. Toen heb ik opgeschreven wat ik wél wilde. Dat was mijn eigen zienswijze. Mijn zaakwaarnemer van de IMG kon daar niks mee en verwees me naar de NAM of de Nationale Ombudsman. Gelukkig is het uiteindelijk goed afgelopen.’’
‘Voor elk akkefietje worden juristen ingezet’
De schuld kan volgens haar worden ingelost door mensen te vragen wat ze nodig hebben en dat serieus te nemen. ,,En ze niet te behandelen als verdachten, die misschien wel een slaatje slaan uit de al tien jaar durende ellende. Voor elk akkefietje worden juristen ingezet die handenvol geld kosten. Het is een schande en een gruwel.’’
Rondje ereschuld
Drie weken. Achttien locaties in Groningen en Drenthe. Eén vraag. Hoe zou jij willen dat Nederland en de regering de ereschuld inlossen voor jou en jouw gebied? De komende drie weken trekken verslaggevers van Dagblad van het Noorden er op uit om met inwoners van Groningen en Drenthe te praten over de ereschuld die Nederland heeft aan het aardbevingsgebied. Maandag zijn we om 12.30u in Grijpskerk, de rest van de week zijn we elke dag om 10.00 uur op de volgende plekken te vinden: dinsdag in Norg, woensdag in Schoonebeek, donderdag in Zuidwending en vrijdag in Slochteren.
Het inlossen van de schuld moet wat haar betreft niet worden overgelaten aan bestuurders. Die proberen meestal hun eigen projecten door te drukken. ,,Dat wordt aan de burgers verkocht alsof daar behoefte aan is. In ons dorp komt er op het terrein van Op Roakeldais toevallig wel iets moois.’’
‘Voor de verduurzaming van mijn woning is dat bedrag veel te laag’
Mensen moet adequaat worden geholpen, benadrukt Van Grieken. Ze haalt het voorbeeld aan van de 10.000 euro die huishoudens in het aardbevingsgebied een paar jaar terug ontvingen. Dat geld moesten mensen besteden aan hun huis, bijvoorbeeld om het te verduurzamen. ,,Voor mijn woning was dat bedrag veel te laag. Als ik het geld kreeg wat ik nodig had, dan kon ik het laten doen. Nu is dat onmogelijk.’’
Verduurzaming moet volgens haar een rol spelen bij het inlossen van de schuld, ‘’zodat mensen erop vooruitgaan’’. ,,Dat zou fantastisch zijn. Dan wordt ook mijn huis met enkelsteens muren verduurzaamd. Nu is het hartstikke koud binnen, omdat ik geen geld heb om dat te verhelpen.’’
‘Dat vind ik een rare constructie’
Linda Kooistra (38) woont eveneens in Warffum. De beving van 2012 in Huizinge zorgde voor schade aan haar woning. Daarvoor kreeg ze een vergoeding van iets minder dan 10.000 euro. Dat was ruim voldoende.
Nu heeft Kooistra geen recht op immateriële schadevergoeding, omdat de omvang van de fysieke schade destijds te laag zou zijn. ,,Had ik toen een veel hogere vergoeding gevraagd, dan had ik dat wel gekregen. Dat vind ik een rare constructie. Het is alsof je het onderste uit de kan moet halen om erkenning te krijgen dat je wakker hebt gelegen.’’
Zulke regels bij de schadeafhandeling kan Kooistra niet vatten. ,,De schade aan ons huis viel inderdaad mee. Het betekent niet dat we niet van de beving zijn geschrokken en dat ik geen zorgen heb gehad over de veiligheid van mijn kinderen. Integendeel.’’
‘Ik wil gewoon serieus worden genomen’
Eigenlijk zou ze voor al haar vijf kinderen immateriële schadevergoeding willen aanvragen. ,,Maar als ikzelf al te horen krijg dat mijn verzoek is afgekeurd, waarom zou ik het dan nog voor hen proberen?’’
Voor het inlossen van de ereschuld moet deze handelswijze verdwijnen, vindt Kooistra. ,,Als iemand ergens last van heeft gehad, moet daarvoor een vergoeding komen. Het lijkt misschien dat het me om het geld is te doen, maar ik wil gewoon serieus genomen worden.’’
"Die omslachtige, vervelende schadeafhandeling komt bovenop de stress en het gedoe van de schades. Dat is irritant", zegt Yrthe Hoogkamp. Foto Corné Sparidaens
Yrthe Hoogkamp (36) uit Warffum heeft een vergelijkbare ervaring. ,,Je moet zoveel hokjes aanvinken, zoveel scores hebben. Dan pas heb je ergens recht op. Daar heb ik moeite mee. Ze kijken niet naar jouw persoonlijke verhaal of naar je gezinssituatie. Ik snap dat het geld kost, maar elk individu telt. Nu komt geld vóór het menselijk belang.’’
‘Ik wil geen melding maken van elk haarscheurtje’
Haar man kreeg wél immateriële schadevergoeding, want het huis is zijn eigendom. Zelf kreeg Hoogkamp niets. ,,Daar moest ik dan bezwaar tegen maken. Dan denk ik: houd het dan ook maar. Het gaat allemaal zo moeilijk.’’ In haar nieuwe keuken zit ook alweer een scheur, maar ze neemt de moeite niet eens meer. ,,Ik heb geen zin om van elk haarscheurtje melding te maken.’’
Hoogkamp denkt dat de problemen in het Noorden minder serieus worden genomen dan in het westen van het land. ,,Er hoeft in de Randstad maar iets te gebeuren en dan lossen ze het op. Hier niet, want het is ‘maar’ Groningen. Die omslachtige, vervelende schadeafhandeling komt bovenop de stress en het gedoe dat je ervaart van de schades. Dat is irritant.’’
