Het gaat nooit over cultuur, het gaat nooit over defensie en het ging nooit over de bevingsellende, maar dáár was Annemarie Heite | column Eric Nederkoorn

Heite is de onstuitbare voorvechtster voor Groningers die naar de ratsmodee zijn gebeefd. Ze mocht de zeepkist beklimmen in het tv-programma De Vooravond. Ze stond er opvallend bij, in een hippe, tamelijk korte broekrok. Dat schijnt een microtrend te schijn, na het aura van truttigheid opgelopen in de jaren tachtig. Ook nog in een op-art dessin van bijna zestig jaar terug. Mooi. Dit kon niet misgaan.

Dat deed het ook niet. Heite haalde venijnig uit naar de NAM en de overheid en benadrukte de mensonwaardige Groningse strijd daartegen. Nu nog alleen tegen de overheid trouwens. Die heeft net weer een wet aangenomen waarbij schade en herstel nog steeds via twee verschillende loketten lopen. Leve de bureaucratie.

Ook haalde Heite uit naar Mark Rutte in persoon, om het gemak waarmee hij Groningen een kerncentrale gunde. ,,Stuitend”, zei ze. ,,Geen gevoel.” Klopt wel. De reactor werd gepresenteerd als een even spontaan als ongepast cadeau, dat snel weer terug moest naar de winkel. In een echte zeepkist-oproep, à la Hyde Park Speakers’ Corner, bezwoer Heite de kiezer dat bij het stemmen meer op het spel staat dan enkel de coronacrisis (die Rutte zo’n grote peilvoorsprong geeft, zweeg ze er beschaafd achteraan).

Ik zei verder: cultuur, in die stiltehoek. Opmerkelijk hoe weinig ‘t ertoe doet. Terwijl cultuur de hele maatschappij vormgeeft. Alsof zoiets vanzelf gaat. De kunsten zelf reageren ongehoord vriendelijk op alle corona-ellende. ‘We dromen de zalen vol’, luidt lieve de slagzin van vierhonderd instellingen. Mogen ze iets meer steun bij hun positieve dromen, al is het eerst maar in woorden?

Ik zei ook nog: defensie. Zoals in de jacht op een begrotingsoverschot overal rake tikken zijn uitgedeeld, kon ook defensie niet tijdig bukken. Een van de eerste Belgenmoppen ooit luidde: ‘Waarom deed de Belgische luchtmacht niet mee aan de oorlog?’ Antwoord: ‘De piloot was ziek’. Wij rommelen inmiddels een eind weg met wat geleende tanks, wat scheepjes en weinig maar veel te duur vliegspul.

Ik ben nooit een legerfreak geweest, volmaakt ongeschikt voor, maar het is maf dat in een campagne de term defensie nul keer valt. Nu is er de site psst.nl, van ‘bezorgde burgers’. Deze maakt zich in een tijd van (dreigende) cyberaanvallen en geopolitieke instabiliteit druk om het gebrek aan alles. Bezorgd zijn onder anderen ex-directeur Pieter Cobelens van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst, luitenant-generaal bd. Mart de Kruif en journalist Sander Schimmelpenninck, een mooi figuur omdat hij in nul hokjes is te stoppen.

De kreet ‘Geef ons munitie, teken de petitie’ (grappig) was gisteravond om negen uur 62.500 keer ondertekend. Zeg er gewoon eens wat over. Maakt niet uit wat.