Dagblad van het Noorden, de Leeuwarder Courant en het Friesch Dagblad presenteren in samenwerking met Noord-Nederland verdient Circulair de Duurzame Dertig. Een verkiezing voor mensen en bedrijven met een hart voor duurzaamheid.
De afgelopen weken hebben meer dan honderd duurzame initiatieven uit Drenthe, Friesland en Groningen zich aangemeld voor de Duurzame Dertig. Van kledingruilen en een biologische moestuin, tot het terugkopen en vergroenen van een vakantiepark of net lang knutselen totdat je een biologisch afbreekbare beker hebt.
Daaruit heeft een jury de dertig genomineerden gekozen. Tien in elke categorie: mens en leefomgeving, bedrijfsvoering en innovatie. Daarbij is rekening gehouden met de herkomst (Noord-Nederland), het vernieuwende karakter, de impact en de inspiratie die zij zijn voor anderen.
Stem op je favoriet
Behalve juryprijzen kent de Duurzame Dertig ook een publieksprijs. Daarbij kan iedereen stemmen op zijn of haar favoriete initiatief. De winnaar krijgt een mediabudget van 25.000 euro te besteden in de media van Mediahuis Noord, dus help jouw favoriet om deze prijs in de wacht te slepen.
Iedere dag stellen wij zes deelnemers aan je voor, vandaag deel 5:
Groenteafval wordt mest voor nieuwe maaltijd
Mark (links) en Ramon Riemers-Menger. Foto: Jolanda Siemonsma
Nodig acht tot twaalf mensen bij je thuis uit en dan komen Ramon en Mark Riemer-Menger voor je koken. ,,Maar wel vegan. Want wie zich een beetje verdiept in de materie weet dat met het oog op het milieu de huidige vleesconsumptie niet kan”, vertelt Ramon.
Ze hebben geen van beiden een koksopleiding gevolgd maar koken al jarenlang voor vrienden en familie. ,,We vinden het zo leuk om te doen dat we tot dit concept zijn gekomen om bij mensen thuis te komen koken.”
Zelf eten ze al een tijdje vegan. ,,Zoiets gaat niet van de ene op de andere dag. Je begint vegetarisch en merkt al snel dat je ook heel goed zonder dierlijke producten kunt koken. Als leefstijlcoach weet ik hoe belangrijk gezond eten is.”
Alle groenteafval gaat bij de twee koks in de bokashibak dat vervolgens als mest dient in hun moestuin. De oogst wordt weer gebruikt voor de veganmaaltijden.
De twee koks koken niet alleen maar zorgen ook voor een muzikaal intermezzo tijdens het diner. ,,Dat is niet speciaal duurzaam maar hoort wel bij ons totaalconcept.”
De wijn is in ieder geval wel vegan. ,,Je verwacht het niet maar om de wijn te klaren wordt vaak dierlijk eiwit gebruikt. Bij onze wijnen gebeurt dat met kleipoeder.”
Mr. & Mr.
Wie Mr. & Mr. Vegan dining
Wat Veganistische catering
Waar Sneek
Sinds 2020
Doel Mensen leren dat je zonder vlees of zuivel lekker en zelfs chique kunt eten.
www.mrandmrvegandining.com
Het epicentrum van Friese duurzaamheid
Foto Bloeizone Wergea
Het kloppend hart van duurzaam Friesland bevindt zich van 19 tot en met 25 juni in Warga. Van de jeugdsoos, basisschool, tot de Teatsvereniging; in het dorp etaleren tientallen werkgroepen die week initiatieven om inwoners op het duurzame pad te brengen en bovenal om de verbinding met elkaar te zoeken. ,,Je kunt heel goed op jezelf passen, maar alleen red je het niet”, zegt Rinie Boermans van het evenement.
In het dorp zijn verschillende werkgroepen actief, onder andere Bloeizone Wergea. Dit jaar wordt voor het eerst ‘Wergea Bloeit!’ georganiseerd. Waar gezondheid, klimaat, hergebruik en cultuur centraal staan. Zeven dagen lang worden mensen met elkaar in verbinding gebracht. ,,In Wergea zijn heel veel acties rond het thema ‘Bloeizone’ alleen weet niet iedereen wat er allemaal mogelijk is.” Via de duurzame week worden inwoners meegenomen in alle aspecten. ,,Zodat iedereen zijn eigen stukje passie kan vinden.”
Bloeizone biedt het podium aan de ideeën. ,,In het dorp was bijvoorbeeld een boomgaard, maar de meeste bewoners van de nieuwbouwwijk in de buurt waren daarbij niet betrokken.” De behoeftes werden onder de aandacht gebracht ,,en nu zijn allemaal mensen uit de wijk actief bij de boomgaard.”
Waar Bloeizone wel gezien wordt als synoniem met ‘Blue Zone’, een plek waar mensen relatief oud worden, richt de club zich niet specifiek op ouderen. ,,Ook de jeugd in Wergea Bloeit! en die zijn heel enthousiast.”
Wie een betere wereld wil, moet daarvoor zelf het initiatief nemen. Al in de jaren 60 zagen ze bij ECOstyle dat het telen van gewassen anders moest: kunstmest en chemische gewasbescherming hadden veel impact op bodem en milieu. Oprichter Jan Zwart ontwikkelde natuurlijke alternatieven, zoals organische meststoffen.
Ook particulieren zochten steeds vaker naar duurzame oplossingen voor hun tuin. Tegenwoordig is het bedrijf actief in meerdere landen en de ontwikkeling gaat altijd door. „Duurzaamheid zit in ons DNA. We ontwikkelen combinaties van bodemschimmels, bacteriën en protozoa, en voegen die toe aan onze natuurlijke meststoffen. Dit geeft een actief en sterk bodemleven, wat zich door vertaald in gezonde en sterke planten”, legt Marjan Oosterkamp uit. Het bedrijf opereert vanuit het Ecommunitypark in Oosterwolde, een bedrijventerrein met alleen maar duurzame ondernemingen.
Vanuit daar spelen ze in op moderne problematiek. „Nieuw is de ontwikkeling van speciale bacteriën die stikstof uit de lucht binden. Hierdoor hoef je minder stikstof toe te voegen en wordt er stikstof uit de lucht gehaald. Door het gebruik van deze meststof hoef je daarbij minder kunstmest te gebruiken. Voor de productie daarvan zijn namelijk veel fossiele brandstoffen nodig. Win-win dus!
Zo blijft ECOstyle innoveren, met positief bijdragen aan een gezonde bodem en de biodiversiteit als basis.
ECOstyle
Wie ECOstyle
Wat Natuurlijke producten voor zowel landbouw als voor de tuin
Waar Oosterwolde
Sinds 1967
Doel Zoveel mogelijk mensen op de wereld meenemen in het duurzaam tuinieren
Een volledig plantaardige samenleving; het is een groot streven. Daarom beginnen ze bij het Trans-Plant project in Groningen lokaal. Plantaardige initiatieven uit het Noorden worden met elkaar in contact gebracht en geholpen waar nodig. „We willen deze projecten aan de wereld laten zien. Daarnaast kijken we waar zij behoefte aan hebben, zodat we ze verder kunnen helpen”, legt John Hoeks uit.
Daarvoor wordt een grote kaart gemaakt. Loopt er nog geen lijntje van het ene plantaardige project naar het andere? Dan maken ze die connectie bij Trans-Plant. „Er zijn namelijk heel veel voordelen aan plantaardige voeding. Het is heel gezond en beter voor het klimaat én voor de dieren.”
Daarnaast zou er veel landbouwgrond vrijkomen als iedereen plantaardig zou eten, waarmee natuur kan worden hersteld. Die natuur neemt op zijn beurt weer CO2 op. Hoeks: „Uit berekeningen blijkt dat als we allemaal over zouden stappen, 75 procent van de wereldwijde landbouwgrond voor iets anders gebruikt kan worden.”
Om die plantaardige droom na te jagen kreeg het project een aanjaagsubsidie van de Universiteit van het Noorden. Daarnaast helpen studenten mee waar ze kunnen, zodat plantaardige alternatieven echt op de kaart worden gezet. „Ons motto is: plantaardig is volwaardig!”
Trans-Plant
Wie Trans-Plant Project
Wat Een project dat alle plantaardige initiatieven in het Noorden bij elkaar probeert te brengen, van boer tot hogeschool
Waar Groningen
Sinds Maart 2023
Doel Dichter bij een plantaardige samenleving komen
Sjirk Schepers met zijn gezin op een beurs in Antwerpen. Eigen foto
Sjirk Schepers liep zeven jaar geleden tegen een uniek schoonmaakmiddel aan, een product dat ieder afneembaar oppervlak reinigt en beschermt zonder het gebruik van water. Bij veel mensen geeft dit nog steeds grote vraagtekens en vaak hebben ze bij Ekowax al moeten horen ,,’maar dat gaat toch krassen?’ Nee dus, gegarandeerd niet en dat het werkt bewijzen wij al jaren”.
,,We moeten geregeld tegen vooroordelen aanschoppen: mensen denken vaak dat het onmogelijk is om veilig en krasvrij te wassen zonder water”, maar als je er eenmaal mee gewerkt hebt, ben je om, zegt Schepers.
De Donkerbroekster startte zeven jaar geleden zijn bedrijf met als hoofdproduct ‘Wassen Zonder Water’. Het middel bevat geen weekmakers, oplosmiddelen of schadelijk chemicaliën en is biologisch afbreekbaar. ,,Het product levert een enorme waterbesparing op, tot wel honderden liters per wasbeurt en die worden dus ook niet vervuild.” Klanten hebben zo miljoenen liters water bespaard en dat is belangrijk in de strijd tegen drinkwatertekort, zegt hij.
Ook blijft na elke behandeling een waxbescherming achter die het oppervlak voor maanden beschermt en water- en vuilafstotend werkt.
Het bedrijf zette vanaf de start vooral in op het duurzame aspect van het middel, maar daar bleek nog niet iedereen helemaal klaar voor te zijn, zegt hij. De koers is daarom iets gewijzigd om toch een groot publiek te bereiken. Door het product te demonstreren en promoten op evenementen en beurzen is een opmars zichtbaar onder schoonmakend Nederland, vertelt Schepers.
Ekowax
Wie Ekowax Cleaning Products
Wat Wassen zonder water en schadelijke chemicaliën
Bietjes, boontjes, wortels, sla en aardbeien; klanten van de Voedselbank in Borger krijgen sinds drie jaar verse groenten en fruit afkomstig van de plaatselijke moestuin. Onder de vlag van Welzijnsorganisatie Andes werkt een groep vrijwilligers dagelijks op de tuin om minderbedeelden wat extra’s te geven.
De oogst is volledig bestemd voor Voedselbank Zuidoost-Drenthe afdeling Borger-Odoorn. De groenten en fruit worden biologisch geteeld en de materialen op de tuin zijn allemaal tweedehands. ,,We werken heel duurzaam maar zijn volledig afhankelijk van giften”, vertelt Adnes van Rijn, een van de vrijwilligers van de moestuin. Zo hielp de brandweer uit het dorp om de watertanks bij te vullen en komt de mest van een manage uit de buurt van Borger.
Sinds dit jaar tuiniert de groep, van een kleine tien mensen, op een moestuincomplex van 450 vierkante meter in Borger. Noodgedwongen werd de oude tuin verlaten vanwege een herbestemming van het perceel. Treuren doen ze niet: de nieuwe tuin is veel groter dan de vorige. De verhuizing is nog niet helemaal klaar, zegt ze: ,,De kas moet nog verhuisd worden.”
De ploeg werkt met veel enthousiasme op het complex, zegt Van Rijn trots. Het is een gemêleerd gezelschap, van jongeren tot kersverse pensionado’s. ,,Een hele leuke groep en ook een sociaal gebeuren.”
Andes
Wie Welzijnsorganisatie Andes
Wat Opbrengst moestuin voor voedselbank
Waar Borger
Sinds 2020
Breng je stem uit
Stemmen kan hier:
Doe mee
De Duurzame Dertig wil graag duurzame projecten onder de aandacht brengen van zoveel mogelijk mensen, zodat anderen deze kunnen kopiëren of gebruiken als inspiratie voor een eigen plan.
Daarom ligt voor de winnaars advertentiebudgetten klaar van in totaal meer dan 200.000 euro om de duurzame initiatieven aan de man te brengen via de kanalen van Mediahuis Noord, uitgever van Dagblad van het Noorden, de Leeuwarder Courant en het Friesch Dagblad. De winnaars worden bekendgemaakt tijdens de finaleavond op 6 juli.
De jury
De jury bestaat dit jaar uit Marissa de Boer (ceo Susphos), Reinder Hoekstra (directeur Natuur en Milieufederatie Drenthe), Henk Moll (emiritus hoogleraar milieukunde en duurzaamheid Rijkuniversiteit Groningen), Heleen van Wijk (business manager circular economy Groningen Seaports), Anne-Wil Lucas (manager innoveren en internationaliseren NOM), Wido van den Bosch (managing director Brink Industrial) en voorzitter Ria Kraa (hoofdredacteur Friesch Dagblad).
