De Duurzame Dertig: dit zijn de initiatieven uit Drenthe, Groningen en Friesland waar jij op kunt stemmen - deel 2

De afgelopen weken hebben meer dan honderd duurzame initiatieven uit Drenthe, Friesland en Groningen zich aangemeld voor de Duurzame Dertig. Van kledingruilen en een biologische moestuin, tot het terugkopen en vergroenen van een vakantiepark of net lang knutselen totdat je een biologisch afbreekbare beker hebt.

Daaruit heeft een jury de dertig genomineerden gekozen. Tien in elke categorie: mens en leefomgeving, bedrijfsvoering en innovatie. Daarbij is rekening gehouden met de herkomst (Noord-Nederland), het vernieuwende karakter, de impact en de inspiratie die zij zijn voor anderen.

Behalve juryprijzen kent de Duurzame Dertig ook een publieksprijs. Daarbij kan iedereen stemmen op zijn of haar favoriete initiatief. De winnaar krijgt een mediabudget van 25.000 euro te besteden in de media van Mediahuis Noord, dus help jouw favoriet om deze prijs in de wacht te slepen.

Iedere dag stellen wij zes deelnemers aan je voor, vandaag deel 2:

Het was vlak voor de kerst 2021 toen de bom viel: Europarcs had Vakantiepark Meerzicht in Holsloot overgenomen. De bewoners, ruim 60 gezinnen, moesten hun eigen huis slopen en wegwezen. Om plaats te maken voor de standaardchalets van Europarcs.

De bewoners legden zich er niet bij neer. De Vereniging Parkbelangen Leekstermeer werd opgericht. De natuur op het park moest hen helpen. De oude bomen werden geïnventariseerd, de meer dan 50 vogelsoorten die op het park broeden, de 6 vleermuissoorten die er wonen. Dat moest worden behouden. Er werd gelobbyd bij de gemeente tot in Den Haag. Uiteindelijk werd de druk zo hoog opgevoerd dat Europarcs het park terugverkocht aan de bewoners.

Maar daarmee was het nog niet klaar: er kwamen plannen om de prachtige natuur verder te ontwikkelen, voorschriften voor het duurzaam verbouwen van de woningen, het aanleggen van tuinen en het parkbeheer. ,,En’’, zegt Daniëlla van Gennep, een van de stuwende krachten, ,,inmiddels is de vereniging ook een vraagbaak voor bewoners van andere vakantieparken die dit overkomt (meldpunt Camping Verkocht), praten we met de minister over het belang om kleine vakantieparken in de buurt van Natura 2000-gebieden te beschermen tegen opkopers en heeft Europarcs lering getrokken uit de ervaringen in Matsloot en houden bijvoorbeeld meer rekening met natuur en bewoners.’’

Oude fietsen opknappen, het klinkt niet direct bijzonder. Toch is het dat wel, zeker omdat oprichter Korné Boekholt niet de fiets als uitgangspunt neemt, maar duurzaamheid zelf. „Het is haast toeval dat ik fietsen ben gaan repareren. Ik kon eerst geen band plakken. Maar het gaat mij om het opknappen en hergebruiken; dat kan met alles.”

Fietslab ontstond uit frustratie, legt Boekholt uit. „Ik zag mensen een fiets wegdoen omdat het voorwiel krom was.” De gemakzucht die hij zag zorgde ervoor dat Boekholt het helemaal anders wilde doen. Bij Fietslab worden fietsen daarom niet alleen gerepareerd; klanten krijgen ook tips om hun fiets zelf zo goed mogelijk te onderhouden. „Ik heb wel een winkel, maar ik haat de hoeveelheid troep die mensen kopen. Daarom leg ik mensen uit wat ze daar tegen kunnen doen. Zo duurzaam mogelijk werken en klanten iets leren, dat is voor mij ook winst.”

Fietslab gebruikt daarom oude fietsen, die ze zoveel als mogelijk opknappen met tweedehands materialen. En dat op een moderne manier. „Wij letten op wat klanten willen. Een mountainbike uit de jaren 80 bouwen wij om tot een hippe stadsfiets, want die zijn gewild.” Duurzaam, hip en sociaal: tel uit je winst.

In Assen opgewekte energie voor de Assenaren. Zo simpel is het eigenlijk, zegt Tom Verloop van AsserEnergie. Met 130 leden en klanten is de eerste stadcoöperatie van Drenthe onderweg, maar nog lang niet waar het wil zijn. ,,Dat zouden we nu ook nog niet aan kunnen, heel Assen van lokaal opgewekte, duurzame stroom voorzien. Maar op dit moment werken we aan twee projecten waarmee we 6000 klanten zouden kunnen bedienen’’, aldus Verloop.

Een belangrijke bron moet de Energietuin in Assen-Zuid worden. Behalve een plek waar duurzame energie wordt opgewekt, draagt een energietuin bij aan biodiversiteit en landschap. De lokale gemeenschap denkt en doet daaraan mee. Assen-Zuid is een van de drie geplande energietuinen in Nederland.

AsserEnergie is een coöperatieve vereniging die met een groep vrijwilligers Assen een stuk groener willen maken. Zonder winstoogmerk.

Energie haalt AsserEnergie van zonnepanelen. Heb je een bedrijfspand met een (groot) dak dan wil AsserEnergie dat wel gebruiken. Als pandeigenaar ontvang je de eerste 15 jaar een vaste vergoeding en daarna kunnen de zonnepanelen voor 1 euro worden overgenomen. Leden en klanten van AsserEnergie kunnen meepraten over nieuwe projecten. Nieuwe klanten kunnen ook een warmtescan van hun woning laten maken om dan samen met een energiecoach te bepalen hoe het met de isolatie is gesteld.

In de voormalige basisschool in De Veenhoop lijkt het of er in tientallen jaren niets is veranderd. De vergader- en groepslocatie Kloesewier ademt de sfeer van weleer. Schijn bedriegt, eigenaren Hans Elshof en Akkeliene Postema hebben het gebouw bijna compleet verduurzaamd.

Het stel kocht de 100 jaar oude school in 2018. Vijf jaar daarvoor stopte het onderwijs in De Veenhoop en sindsdien stond het pand leeg. Om het pand toekomstbestendig te maken moest flink geïnvesteerd worden. Elshof en Postema deden dat stapje voor stapje: triple glas, vloerisolatie, spouwmuurisolatie en de aanschaf van 34 zonnepanelen. ,,In 2022 werden drie warmtepompen aangesloten en dit jaar komen daar nog twee bij”, vertelt Postema. Daarna kan het gebouw helemaal van het gas af.

In Kloesewier wordt heel bewust nagedacht over wat wordt aangeschaft en gedaan, met oog voor het milieu. De inrichting is bijna helemaal tweedehands en er zijn geen drogers in het pand. Daarnaast zijn de lunches bij vergaderingen standaard vegetarisch. ,,Wij draaien het juist om en serveren alleen vlees als mensen daarom vragen”, zegt Postema.

Op andere gebieden besteedt het duo ook aandacht aan het milieu. In de tuin staat een wormenhotel waar gft-afval in compost wordt omgezet en er is een ‘eetbare heg’ met bessen en fruitbomen.

Postema is blij dat de iconische school niet ten prooi is gevallen aan de sloophamer en weer een mooie nieuwe functie heeft gekregen. ,,We hopen een voorbeeld te zijn voor anderen door te laten zien wat allemaal mogelijk is met een oud pand.”

Het GETEC Park Emmen (onderdeel van GETEC Benelux) is klaar voor de bijmenging van waterstof. Het utilities-bedrijf van GETEC produceert tot nu toe warmte en elektriciteit met behulp van aardgas.

In dit project heeft GETEC haar branders en leidingen laten aanpassen zodat zij klaar is om 18 procent waterstof bij te mengen bij aardgas. Door het bijmengen van waterstof bij aardgas, is GETEC in staat haar verbruik van aardgas terug te brengen en warmte en elektriciteit op een meer duurzame wijze te produceren.

Volgende stappen worden genomen om op zowel 100 procent waterstof en/of aardgas te kunnen draaien. Verder wordt er een eigen biocoal productie installatie gebouwd. In het licht van de uitstoot van broeikasgassen zoeken industrieën naar een nieuwe manier om hun milieu-impact te beheersen en de ecologische voetafdruk van de productie te verkleinen. Biocoal moet fossiele brandstoffen in de industrie te vervangen en als transitie brandstof dienen totdat er voldoende groene waterstof beschikbaar is.

Het GETEC park in Emmen zet de trend. Met bedrijven als DSM specialty polymers en Teijin Aramid worden diverse hoogwaardige kunststoffen en kunstvezels geproduceerd. De bedrijven investeren niet alleen in verduurzaming van hun producten, maar ook van hun productieprocessen. Daar horen ook duurzame en hernieuwbare energie- en grondstoffen bij.

Bij Wad van Waarde nemen ze de groene recycle-driehoek letterlijk. Van begin tot eind zijn ze betrokken bij het maakproces. Daarbij hebben ze een groot doel voor ogen: het Waddengebied (micro)plasticvrij maken.

„De vraag was: hoe kunnen we de plastic vervuiling in het Waddengebied tegengaan door gebruik van natuurlijke materialen te stimuleren?” legt Eileen Blackmore uit. Samen met de partners uit Groningen, Drenthe en Friesland zoekt zij naar moderne ontwerpen die toch biologisch afbreekbaar zijn. En dat is eigenlijk best ouderwets

„Neem vlas; een gewas dat vroeger veel werd gebruikt. Dat gedijt ontzettend goed in het Noorden en neemt CO2 op.” Blackmore creëerde hiervoor het ‘lokale waardeketen model’: Noordelijke boeren verbouwen het gewas, waarna het eindigt als kleding of voedselverpakkingen in Noord-Nederland. Is je aankoop oud of kapot? Dan hergebruikt Wad van Waarde de onderdelen.

„Daarbij nemen wij ook het onderwijs mee,” vertelt Blackmore. „Wij leren jonge makers, bijvoorbeeld aan de Hanzehogeschool en Friesland College, hoe zij het materiaal kunnen bewerken en toepassen. Zo leren zij dat er alternatieven voor plastic zijn.”

Textiel zonder (micro)plastic en herbruikbare, in de natuur afbreekbare koffiebekers; Wad van Waarde hoopt dat hun producten de nieuwe standaard worden. „De droom is een Waddenstandaard: niemand meer microplastics, iedereen een duurzaam alternatief.”

Stemmen kan hier, of scan de QR-code hieronder: