Hans Katerberg: "Het vertalen vanuut het Hebreeuws was een mooie uutdaging." Foto: Huus van de Taol/Anneke Bloema
De rubriek Hier kom ik weg is een samenwarking met het Huus van de Taol en giet over Drenten en heur verhalen. As gepensioneerd domnee preekt Hans Katerberg oet Börger nog geregeld in het Drèents. Hij hef ok het Biebelboek Psalms vertaald in de streektaol.
Zul zien buurjongen Harm, die niet geleuvig was, wal in de hemel kommen? Hans Katerberg har as kind oet een gereformeerd gezin altied vraogen over het geleuf. Naodat zien pap, oom en de domnee hum gien antwoord gaven, kwam e weer bij zien pap. „’Daor gao ik niet over’, zee e toen.”
Katerberg (71) lacht erum. „Op dat moment har ik nóg gien antwoord, maor achterof bin ik bliede dat e het open leut en gien ‘nee’ zegd hef. Dan was ik misschien bij het geleuf vortlopen.”
Drèents in de kerk
Leren vun e op de hbs maor niks. Vanneis lacht e. ,,Nao schoel he’k zweuren da’k nooit meer een boek anraken zul.” Dat veraandert as e oetgerekend bij een boekhandel in Wolvega an de slag giet. „Deur alle boeken over het geleuf kwam mien interesse daorveur weer boven.”
Hier kom ik weg
Hij giet een theologische cursus doen in Leeuwarden. „Daor zag ik die prachtige Hebreeuwse letters en der gung een wereld veur mij open. Mien toenmaolige zwaoger raodde mij an um theologie studeren te gaon.” Acht jaor later begunt e op zien 33e as domnee in Marknesse. Westervoort, Bedum en Raol volgt daornao, tot e zes jaor leden met emeritaat giet.
Drèents, de taol waormet e opgruid is, verschöf in het wark eerst hen de achtergrond. „Toen ik in Westervoort zat, veraanderde dat. In die tied bin ik uutneudigd um een Drèentse dienst te leiden in de kerk in Slien. Mien moe vun dat niks. Drèents heurde niet in de kerk, dat was oneerbiedig. Maor toen ze het ienmaol heurd har, vun ze het mooi.”
Katerberg preekt daornao in Drenthe geregeld in de streektaol. „Het vuult aans veur mij. Drèents is mien eigen taol. Een old-collega zee altied: ‘Het kröp je under het vessie’.”
Zingen tiedens het melken
Zien collega-domnee Jennie Lambers vertaalt Biebelboeken in het Drèents. Dat leek Katerberg ok wal wat. „Ik heb keuzen veur het boek Psalms. Waorum? Het geleuf van mien va en moe bestun veural uut dogmatiek en ethiek: zo zit het in mekaar en zo moej leven. Het ienige waor de geleufsbeleving in naor veuren kwam, dat was het zingen. As mien va en moe an het melken waren dan zungen ze psalms op de melodieën van Johannes de Heer. ‘Prijs de heer met blijde galmen. Gij mijn ziel hebt rijke stof…’ klunk het dan tweestemmig. As kind vun ik dat prachtig. Dan was der harmonie.”
Katerberg hef viefenhalf jaor met het boek an west. Dat het woord ‘u’ in zien Drèents niet bestiet, maakte het niet makkelijker. „Der bint wal manieren veur um het te umzeilen. Bijveurbeeld deur de darde persoon enkelvoud te gebruken, dus: ‘Wilt u me even helpen?’ vervangen deur: ‘Wil mister mij even helpen?’”
Alle Psalms hef Katerberg eerst in het Hebreeuws lezen. „As ik begreep wat er volgens de geleerden staon mus, pakte ik verschillende Nederlandse vertalingen Engelse en een Duutse, een Twentse en Grunningse derbij. Dán meuk ik de keuze hoe ik het doen zul. Een hiel proces, maor ok een mooie uutdaging. Ik heb bewust woorden gebruukt die niet vaak meer veurkomt. Zoas ‘bunerig’ over het woelen van de volken. Dat betiekent onrustig. Mooi toch?”