Komst nieuw azc zaait verdeeldheid onder inwoners Vries. 'Het is een linkse gemeente lieverd, die gaat hier niets meer aan doen'

„O ja, het azc.” Het gezicht van de blonde vrouw, die haar auto voor supermarkt Plus vollaadt met boodschappen, betrekt als sneeuw voor de zon. „Nee, daar wil ik niks over kwijt.”

Wie een vraag stelt over asielzoekers, vangt al gauw bot bij de normaal gesproken toeschietelijke inwoners van Vries. Degenen die al iets durven zeggen over de aangekondigde komst van een nieuw asielzoekerscentrum met 250 plekken in het dorp, willen dat alleen anoniem doen. Het tekent de gespannen sfeer rondom de plannen van het college van de gemeente Tynaarlo. Tijdens de eerste inspraakavond voor omwonenden op dinsdag liepen de emoties hoog op.

De blonde vrouw wil tóch wel iets vertellen, zegt ze terwijl ze de klep van haar kofferbak dichtslaat. „We hebben nog overwogen om naar de bijeenkomst te gaan, maar er verandert toch niks meer aan de plannen. Het is een linkse gemeente lieverd, die gaan niks doen.” De vrouw komt uit een „echte PVV-familie”. „Al mijn kinderen hebben volgens mij op Wilders gestemd.”

Haar grootste angst zijn taferelen als bij het aanmeldcentrum in Ter Apel, zegt ze terwijl ze haar dikke winterjas wat steviger dichtslaat. „We kennen allemaal de beelden van wat zich daar afspeelt. Verschrikkelijk.” Volgens haar zijn opstootjes en diefstal de associatie die veel dorpsbewoners hebben bij een azc. Het zorgt voor wrijving in de gemeente, merkt ze ook in het dorp Bunne waar ze woont. „Buren krijgen er onenigheid over, het leidt tot ruzietjes.”

Tijdens de inloopavond op het gemeentehuis ging het er geregeld hard aan toe. De voornaamste bezwaren van omwonenden zijn de schaal van het nieuw te bouwen azc (te groot), en de communicatie van de gemeente over de komst (te laat). „We worden voor een voldongen feit gesteld”, zegt de blonde vrouw. „Maar als ik eerlijk ben, was er sowieso protest gekomen. Ook als de gemeente inwoners had laten meedenken.”

Voor de huisartsenpraktijk loopt een tachtiger naar haar auto met een recept voor de apotheek in haar hand. Ze is niet blij met de plannen van de gemeente, zegt ze. Haar voornaamste bezwaar? „De 40 woningen die ze voor starters bij het azc gaan bouwen. Dat worden sociale huurwoningen, maar onze jongeren willen koopwoningen. Daar is recent aandacht voor gevraagd in de gemeenteraad, maar die wens heeft de gemeente naast zich neergelegd.”

De in haar ogen tijdelijke oplossing die de gemeente nu aanbiedt is een doekje voor het bloeden, meent ze. „Mijn kleinzoon wil hier dolgraag een huis kopen. Naar de eigen inwoners wordt niet geluisterd, en nu er van buitenaf druk op zit kan het opeens wel. De gemeente had eerder moeten ingrijpen, want ik denk niet dat jongeren naast een azc willen wonen. En nu wil ik graag door als u het niet erg vindt.”

Prominenten in het dorp die door DVHN benaderd zijn voor een reactie op de sfeer in Vries tonen zich terughoudend. „Ik wil daar liever buiten blijven”, klinkt het telefonisch. Ook inwoners lopen op eieren en kiezen hun woorden voorzichtig.

Een oudere man die voor zijn huis met een heggenschaar in de weer is, leunt tegen zijn auto. „Ik vind dat andere mensen hier maar iets zinnigs over moeten zeggen”, merkt hij op. „Ik ben 84, ik maak me er niet druk om, maar ik ben wel bang voor gesodemieter. We hebben hier maar twee winkels, die lui vervelen zich straks dood.” Hij denkt niet dat de nieuwkomers het dorp –dat kampt met leegloop en winkelsluitingen– een nieuwe impuls kunnen geven. „Ik zie ze niet meteen een potje voetballen bij VAKO.”

Toch klinken er ook andere geluiden op de parkeerplaats van de supermarkt. Gert Messchendorp (55) uit het dorp Tynaarlo heeft nog niet meegekregen dat het college plannen voor een nieuw azc heeft. „Maar wie het nieuws een beetje gevolgd heeft moet inzien dat de situatie in Ter Apel onhoudbaar is. Dat andere gemeenten moeten bijspringen kan geen verrassing zijn. Volgens mij kunnen- en moeten wij deze mensen als Nederland opvangen.”

Messchendorp realiseert zich dat een groot deel van zijn mede-inwoners in Tynaarlo anders naar de komst van een nieuw azc kijkt. „Maar onbekend maakt onbemind. Ik vind dat de gemeente een rol heeft om te laten zien waar deze mensen vandaan komen, en waarom ze gevlucht zijn. Maar de landelijke overheid houdt dit probleem in stand. De winnaars van de verkiezingen spinnen er garen bij, die stoken het vuurtje alleen maar op.”

Het valt hem op dat Oekraïense vluchtelingen met open armen werden ontvangen. „Maar mensen die wat minder op ons lijken, krijgen een andere behandeling.” Hij haalt zijn schouders op. „We moeten meer doen samen, maar de draagkracht moet eerlijker verdeeld worden. Wij hebben de ruimte, maar in het Westen hebben ze de middelen. Zij moeten hun steentje ook bijdragen.”