André Dunker wijst naar de schouwsloot naast zijn huis. Foto: DVHN
Andre Dunker (55) uit Eelde teelt zijn groenten pal naast een sloot waar hoge concentraties PFAS zijn gevonden. Dat het slootwater vervuild is, moest hij vernemen van deze krant.
Dunker woont aan een zijvertakking van de Burgemeester J.G. Legroweg in Eelde. Vanuit zijn achtertuin kan hij de verkeerstoren van het vliegveld Groningen Airport Eelde zien. Langs zijn erf loopt een schouwsloot naar het Bongveen.
De provincie Drenthe meldde vrijdagochtend dat onder meer deze sloot en het achtergelegen vennetje zijn vervuild met hoge concentraties PFAS. Drenthe schreef bovendien dat eigenaren van percelen die grenzen aan de sloten zijn geïnformeerd.
De werkelijkheid ligt net iets anders. Dunker wist tot vrijdagmiddag van niets. ,,Gaat het om de sloot naast mijn huis, ja?” Ook buurvrouw Kitty Brouwer (53) weet van niets. „Maar wat moet je er nu aan doen? De gemeente aansprakelijk stellen en eisen dat ze het schoonmaken?”, vraagt Kitty zich af.
Ook Henk en Marion de Vries, een paar deuren verderop, zijn niet op de hoogte van de PFAS-sloot naast hun tuin. „Hier schrik ik wel van. Ik ben inmiddels best benauwd voor al die milieueffecten”, zegt Henk.
Dunker weet dat mensen van het waterschap enkele weken geleden monsters namen voor het water. „Daarna hebben we geen taal of teken vernomen van de gemeente.”
Het Bongveentje grenst aan de achtertuin van Dunker. Foto: DVHN
'Stinkende drab’
Het verbaast hem overigens niet dat de sloot verontreinigd is. „Het waterschap baggert deze sloot vaker uit. De drab die dan bovenkomt, stinkt ontzettend. Daar zit een soort blauwachtige, chemische gloed aan. Heel vies.” Maar of dat PFAS is? Dunker durft het niet te zeggen. Hij wijst naar de verkeerstoren. „Soms vullen ze vliegtuigen af. Dat is ook niet best. De kerosinelucht is vreselijk. Die troep sijpelt ongetwijfeld ook hier het water in.”
Zijn moestuin grenst pal aan de vervuilde sloot. Ook scharrelen kippen in een ren langs diezelfde schouwsloot. Dunker maakt zich niet zo druk om de gevonden PFAS. „PFAS is overal. De vervuiling zit zo te zien voor, naast en achter mijn huis. Het zij zo. Ik maak me hier drukker om de F35 die mogelijk komt op het vliegveld.”
'Geen vis eten uit de sloot’
Het is speculeren waar de PFAS vandaan komt. Op het vliegveld werd door de brandweer een aantal jaren blusschuim gebruikt met PFAS. Mogelijk zijn daar concentraties van het slootwater ingesijpeld. Vooralsnog lijkt het met de gezondheidsrisico’s nog wel mee te vallen.
Volgens de GGD Drenthe is er geen acuut gevaar. Ook het drinkwater zou veilig zijn om te drinken. Verder onderzoek moet meer duidelijkheid geven over de herkomst van de PFAS en wat de mogelijke risico’s zijn op de lange termijn.
Tot die tijd adviseert burgemeester Marcel Thijsen van de gemeente Tynaarlo om het water uit de vervuilde sloten niet te gebruiken om gewassen mee te besproeien. Ook raadt Thijsen het af om vis te eten uit de sloten en een nabijgelegen visvijver. Dunker grinnikt. „Dat was ik toch al niet van plan."
Wat zijn PFAS?
PFAS is een verzamelnaam voor ongeveer zesduizend stoffen die door de mens zijn gemaakt en van nature niet in het milieu voorkomen. De stoffen hebben specifieke kenmerken: ze zijn brandwerend en water- en vuilafstotend en werden daarom sinds de jaren 60 gretig ingezet door de industrie. PFAS komen terug in tal van producten, zoals anti-aanbakpannen, verf, tapijten, blusschuim en kleding. Ze zijn niet of nauwelijks biologisch afbreekbaar. Van een aantal stoffen is inmiddels bekend dat ze schadelijk zijn voor mens en natuur.
