Fans balanceren tussen glitter en geopolitiek: ‘We nemen het Songfestival te serieus’

Discussie over de organisatie van het Eurovisiesongfestival lijkt dit jaar meer dan ooit aanwezig. Rusland mag niet meedoen vanwege de oorlog in Oekraïne, terwijl Israël wel mag zingen op het uitbundige liedjesfestijn ondanks de oorlogsmisdaden in Gaza. Het zit veel mensen niet lekker. Te meer omdat de inzending van de Israëlische zangeres Yuval Raphael een politieke lading heeft. Zij is een overlevende van de Hamas-aanslag op het Nova-festival op 7 oktober 2023 en zingt over doorgaan na tegenslag.

Ook mogen landen dit jaar alleen hun eigen vlag op het podium zwaaien, om politieke statements te voorkomen. Geen regenboogvlag of Palestinavlag, dus. Dat is tegen het zere been van de LHBTIQ+ gemeenschap. Belangengroep COC noemde het een ‘ontzettend fout signaal’ en roept publiek op om massaal de pridevlag mee te nemen.

,,Wij zijn een community café, iedereen is welkom. LHBTIQ+’ers, studenten, Nederlanders of internationals… Dat is ook wat het songfestival wil zijn. Een mix van allerlei personen. Dáár gaat het om.

Dat Israël meedoet, vind ik ook ingewikkeld. Maar ik ben geen politicus. Ik denk dat de organisatie het bij niemand echt goed kan doen. Dat geldt ook voor het verbod op de regenboogvlaggen door artiesten.

Ik heb er begrip voor. De organisatie wil de gepolariseerde houding rond LHBTIQ+ niet verder op de spits drijven. Veel landen zijn recent zo’n twintig jaar terug in de tijd geworpen op het gebied van mensenrechten. Politici richten hun pijlen op de LHBTIQ-gemeenschap. Voor zulke landen is de regenboogvlag een politiek statement. Daarom begrijp ik best dat de organisatie niet wil dat artiesten ermee zwaaien, al vind ik als queer zelf natuurlijk dat je die vlag zou moeten zwaaien waar je maar wil. Het hoort eigenlijk ook bij het Eurovisiesongfestival, als evenement dat voor queers onderdeel is van hun identiteit.

Sinds de coronacrisis zijn we als maatschappij steeds gepolariseerder. Ik hoop dat mensen elkaar weer aan kijken en elkaars rechten opnieuw gaan respecteren. Want het is geen beste tijd om trans of queer te zijn.

We nemen het Songfestival trouwens veel te serieus – ook de reacties op een vals zingende Claude. Het evenement is gewoon bedoeld als gekke, grensverleggende avond vol komedie. Neem Finland in 2011, toen gingen de artiesten zelfs verkleed als orks op het podium. Het hele doel van dit evenement is om gewoon een leuke week te organiseren die mensen samenbrengt.”

„Ik check dagelijks de ‘bookmakers’ om te zien hoe Nederland en andere favorieten ervoor staan. Het is een beetje een obsessie. Ik zit ook in een groepsapp met allemaal vrienden, waarin we in de maanden voor de wedstijd al cijfers geven aan de nummers. Die hou ik bij in een Excelbestandje. Ik ben groot fan van Claude. Dat hij een beetje vals zong op de filmpjes die uitlekten, geeft niet. Ik weet dat hij beter kan, want ik heb hem live gezien.

De politieke spanningen rond het Songfestival vind ik interessant. Ik snap best dat organisatie EBU het evenement niet politiek willen maken, maar we leven simpelweg in een tijd waarin dat niet kan. Ze kunnen wel blijven herhalen: we zijn apolitiek, maar de keuze om Israël mee te laten doen, is óók een politieke keuze. De organisatie zou het publiek meer transparantie moeten geven in die overwegingen.

Het is wel jammer dat die discussies zo op de voorgrond staan. Ik ken wel mensen die niet willen kijken omdat Israël meedoet en ook mensen uit de queer community die het verbod op regenboogvlaggen een klap in hun gezicht vinden.

Ik zou het zonde vinden als mensen hierom afhaken. Het doel is om saamhorigheid te voelen: heel Europa gelijktijdig achter de buis voor de 69ste keer.”

„Samen het Songfestival kijken is altijd gezellig. De eerste jaren deden we het nog lekker truttig: schaaltje augurkjes op tafel en met klamme handjes op de bank. Inmiddels zijn we professioneler. Er komt een jonger en internationaler publiek. Heel leuk: iedereen is voor een ander land. Daarnaast hebben we een hoek waar mensen zichzelf kunnen opmaken met glitters. En we geven een prijs aan de best geklede persoon.”

Over de onrust… Tja, het Songfestival is altijd politiek geweest. Ook vorig jaar kregen we op sociale media als Forum veel kritiek dat wij een avond organiseerden. Mensen vinden dat we het moeten boycotten vanwege de deelname van Israël. Ik snap de kritiek. Maar in principe zenden wij gewoon iets uit wat op de nationale televisie is.

Natuurlijk vind ik het ook discutabel dat het ene land wel wordt geweigerd bij een toernooi en het andere niet. Maar wij gaan voor een gezellige avond. Over Israël gaan we zeker geen ‘Mentimeter’ [digitale peiling, red.] loslaten in de zaal.

Het verbod op regenboogvlaggen op het podium vind ik niet raar: de organisatie mag zelf bepalen welke eisen ze aan optredens stellen, wat mij betreft. Als publiek mag je de regenboogvlaggen gewoon meenemen, dat lijkt me het belangrijkste.

Dat Claude bij de repetities vals zong, maak ik me niet druk over. Hij moet misschien wat aan zijn conditie werken, want als dat dansen veel energie kost, kan hij een beetje vals gaan zingen.”